Του Παναγιώτη Ρουγκάλα
Αποφάσεις από τις τράπεζες σε σχέση με τα καταθετικά, αλλά και τα δανειστικά επιτόκια αναμένει το υπουργείο Οικονομικών, αλλά και η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου. Ο πρώτος θεσμός δε, με τις σκέψεις για την επιβολή πρόσθετης φορολογίας ως αντιστάθμισμα της μέχρι τώρα αδράνειάς τους σε σχέση με τα καταθετικά επιτόκια, τις έχει βάλει στη «γωνία». Από την προηγούμενη εβδομάδα το υπουργείο Οικονομικών άφησε να διαρρεύσουν οι σκέψεις για επιβολή πρόσθετης φορολογίας, σε μοντέλο όπως σχεδίαζε να προχωρήσει η ιταλική κυβέρνηση επί των κερδών των τραπεζών. Ωστόσο αυτό φαντάζει λίγο απόμακρο σενάριο. Εκείνο που δεν φαντάζει απόμακρο εντούτοις, είναι να προχωρήσει σε αντίστοιχες αποφάσεις, εάν οι τράπεζες δεν προχωρήσουν άμεσα σε αποφάσεις που σχετίζονται με τα καταθετικά επιτόκια. Το υπουργείο είναι ξεκάθαρο στην παραπάνω θέση, αφού ο υπ. Οικονομικών Μάκης Κεραυνός τόνισε την Τρίτη ότι δεν είναι ικανοποιημένος από τις αποφάσεις των τραπεζών σε σχέση και με τα καταθετικά, αλλά και με τα δανειστικά επιτόκια, παρά το ότι είχαν κατ’ ιδίαν συναντήσεις όλους αυτούς τους μήνες και τους ζητήθηκε επίμονα. Στο επόμενο διάστημα δεν αποκλείεται να δούμε αποφάσεις από τις τράπεζες σε σχέση με τα καταθετικά επιτόκια, για να μην υπάρξουν περαιτέρω περιπέτειες, όπως επιπρόσθετη φορολόγηση των κερδών τους.
Στην αρχή της εβδομάδας, και ο Κεντρικός Τραπεζίτης είχε συνάντηση με τους επικεφαλής των κυπριακών τραπεζών. Στον Σύνδεσμο Τραπεζών Κύπρου μεταφέρθηκε από τον Κωνσταντίνο Ηροδότου πως πρέπει να προχωρήσουν –όλες ανεξαιρέτως– σε αποφάσεις που σχετίζονται και με τα καταθετικά επιτόκια, αλλά ενδεχομένως κάποιες και με τα δανειστικά. Όπως είναι σε θέση να γνωρίζει η «Κ», σε καμία περίπτωση δεν συμφώνησε για επιβολή έκτακτου φόρου σε σχέση με τα κέρδη τους, αφού κάτι τέτοιο είναι αντίθετο με τους εποπτικούς κανόνες. Πέραν των καταθετικών/δανειστικών επιτοκίων και της έκτακτης φορολογίας, στη συνάντηση του Κεντρικού Τραπεζίτη με τους τραπεζίτες άνοιξε και το θέμα των εκποιήσεων. Σε αυτό το κεφάλαιο έγινε υπόδειξη να προχωρήσουν σε εποικοδομητικές συζητήσεις και γενικότερα να προχωρήσουν το όλο ζήτημα μέχρι τα τέλη Οκτωβρίου που έχουν την πολυτέλεια για να το διευθετήσουν. Υπενθυμίζεται πως, μέχρι τέλη Οκτωβρίου είναι «παγωμένες» όλες οι εκποιήσεις πρώτης κατοικίας έως 350 χιλιάδων ευρώ, σε μία προσπάθεια για να βελτιστοποιηθεί όλο το πλαίσιο των εκποιήσεων στην Κύπρο. Το κεφάλαιο αυτό εξάλλου άνοιξε το καλοκαίρι και έγινε μια παύση στα μέσα Ιουλίου για να συνεχιστεί από Σεπτέμβριο.
Για να επανέλθουμε στο κεφάλαιο της έκτακτης/πρόσθετης φορολογίας στις τράπεζες επί των κερδών –όπως έγραψε και η «Κ» στην έκδοση της περασμένης Κυριακής– θα λειτουργήσει ως μέτρο πίεσης για αύξηση των καταθετικών, κυρίως επιτοκίων. Σε ειδική συνεδρία της Επιτροπής Εμπορίου όπου εξετάστηκε το όλο ζήτημα, αφέθηκε να εννοηθεί πως υπάρχει ανοιχτό ακόμα το «παράθυρο» για επιβολή της. «Μπλόφα» ή μη, θα δούμε στο επόμενο διάστημα πως θα το χειριστεί η κυβέρνηση, αν θα βρει τρόπο να περάσει ένα τέτοιο μέτρο, ή αν θα την σταματήσει ο ξένος επόπτης, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ). Οι τράπεζες πάντως, όπως είναι λογικό, δηλώνουν αντίθετες σε τέτοια απόφαση. Επισημαίνουν ότι ήδη καταβάλλουν Ειδικό Φόρο, της τάξης του 0,15% επί των καταθέσεών τους, και δηλώνουν ότι είναι άδικο μετά από χρόνια ζημιών και τεράστιων προσπαθειών για εξυγίανση των τραπεζικών ισολογισμών να ναρκοθετείται το θετικό αποτέλεσμα, το οποίο προκύπτει μια δεκαετία μετά την κρίση του 2013.
Τράπεζες: Είναι άδικο μετά από χρόνια ζημιών και τεράστιων προσπαθειών για εξυγίανση των τραπεζικών ισολογισμών να ναρκοθετείται το θετικό αποτέλεσμα.
Κόστος επιστροφών 7-10 εκατ.
Οι τράπεζες έχουν προχωρήσει σε αποφάσεις προς δανειολήπτες με στεγαστικό δάνειο κύριας κατοικίας και αξίας μέχρι 350 χιλιάδων ευρώ, ως απάντηση στην αύξηση των επιτοκίων και προσπάθειας ελάφρυνσης του βάρους των δανειοληπτών. Σε δύο τράπεζες δε, στη Eurobank και στη Εθνική Τράπεζα της Κύπρου, οι κινήσεις αφορούν όλα τα στεγαστικά δάνεια ανεξαρτήτως της αξίας τους. Σύμφωνα με υπολογισμούς, τα σχέδια αυτά θα έχουν κόστος για τις τράπεζες 7-10 εκατ. ευρώ.
Η Τράπεζα Κύπρου επιβραβεύει τους συνεπείς δανειολήπτες στεγαστικών δανείων με κυμαινόμενο επιτόκιο με βάση το Βασικό Επιτόκιο Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΒΕΕΚΤ) ή ΕURIBOR, τα οποία δόθηκαν πριν τις 30 Σεπτεμβρίου του 2022 με βάση συγκεκριμένα κριτήρια. Η επιβράβευση δίνεται μέσω δωρεάν βαθμών στο πλαίσιο του σχεδίου «Ανταμοιβή», δηλαδή του Προγράμματος Επιβράβευσης Καρτών της Τράπεζας Κύπρου. Οι δικαιούχοι θα λάβουν αναλογικά 25 χιλιάδες βαθμούς ανά 100 χιλιάδες ευρώ στο μέσο υπόλοιπο του εν λόγω στεγαστικού δανείου τους κατά την περίοδο 30 Ιουνίου 2023 μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2023 (αντίστοιχη χρηματική αξία 250 ευρώ), νοουμένου ότι θα συνεχίσουν να πληρώνουν τις δόσεις τους. Οι βαθμοί ανταμοιβής στους δικαιούχους του Προγράμματος θα πιστωθούν αυτόματα στον λογαριασμό του σχεδίου «Ανταμοιβή» του κύριου δανειολήπτη (Primary Borrower), όπου το δάνειο είναι κοινό (Joint Loan), μετά το τέλος της 6μηνης περιόδου (δηλ. μετά τις 31 Δεκεμβρίου 2023). Οι βαθμοί ανταμοιβής θα δοθούν μετά το πέρας των 6 μηνών (δηλ. μετά την 31 Δεκεμβρίου 2023).
Με το Πρόγραμμα Επιβράβευσης για Συνεπείς Δανειολήπτες Στεγαστικών Δανείων της Alpha Bank Κύπρου ορίζεται ανώτατο όριο στο κυμαινόμενο επιτόκιο βάσης του δανείου για 12 μήνες. Το ανώτατο όριο ισούται με το επιτόκιο βάσης όπως είχε διαμορφωθεί την 31.03.2023 μειωμένο κατά 20 μονάδες βάσης (-0,20%) και παραμένει σταθερό καθ' όλη τη διάρκεια του Προγράμματος.
Η Astrobank έχει προχωρήσει με «κλειδωμένο» βασικό επιτόκιο στο 2,75% για έξι μήνες. Το πρόγραμμα ισχύει για την περίοδο από 01/06/2023 μέχρι και τις 31/12/2023, προβλέποντας το «πάγωμα» του βασικού επιτοκίου στο 2,75% και περιλαμβάνοντας τα προαναφερόμενα δάνεια, τόσο τα υφιστάμενα όσο και αυτά που θα εκταμιευτούν κατά τη διάρκεια ισχύος του προγράμματος.
Η Eurobank Κύπρου αρχικά προχώρησε σε έκπτωση 0,5% στο περιθώριο και με δεύτερη κίνηση μείωσε ακόμη 0,5% το συνολικό επιτόκιο για τους πελάτες, με ισχύ για ένα χρόνο. Η Eurobank Κύπρου προχώρησε τον περασμένο Μάρτιο σε προσωρινή μείωση του περιθωρίου του Βασικού Στεγαστικού Επιτοκίου της Τράπεζας κατά 50 μονάδες βάσης (0,50%). Συγκεκριμένα, για την περίοδο από 01/6/2023 μέχρι και 31/5/2024 η Τράπεζα θα μειώνει το τελικό επιτόκιο των στεγαστικών δανείων που θα ενταχθούν στο πρόγραμμα κατά 50 μονάδες βάσης (0,50%). Η μείωση θα υπολογίζεται στο τέλος κάθε μήνα, και στο τέλος της 12μηνης περιόδου του προγράμματος το συνολικό ποσό της μείωσης θα επιστραφεί στους πελάτες με κατάθεση στον τρεχούμενό τους λογαριασμό. Στο πρόγραμμα εντάσσονται όλα τα φυσικά πρόσωπα δανειολήπτες στεγαστικών δανείων για αγορά ή ανέγερση πρώτης κατοικίας, τα οποία τιμολογούνται με κυμαινόμενο επιτόκιο που συνδέεται είτε άμεσα είτε έμμεσα (μέσω των βασικών επιτοκίων της Τράπεζας) με το EURIBOR και ανεξάρτητα από την αγοραία αξία της πρώτης κατοικίας. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει τόσο υφιστάμενα στεγαστικά δάνεια όσο και νέα στεγαστικά δάνεια με κυμαινόμενο επιτόκιο που θα εκταμιευθούν κατά τη 12μηνη διάρκεια του προγράμματος.
Η Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος (Κύπρου) προχώρησε σε επιστροφή της διαφοράς των αυξήσεων στο βασικό επιτόκιο για ένα χρόνο (από τον Ιούνιο 2023 ως το τέλος Μαΐου 2024). Μετά την πάροδο των 12 μηνών από την 01/06/2023 αποδίδεται στους πελάτες με τη μορφή «Cash-Back» σε λογαριασμό της επιλογής τους που τηρούν οι πελάτες στην Τράπεζα. Το ποσό αυτό προκύπτει από τη διαφορά της όποιας αύξησης στο επιτόκιο αναφοράς του δανείου του πελάτη με βάση το λογιστικό της υπόλοιπο στις 31/05/2023, σε σχέση με την ισχύουσα τιμή του επιτοκίου αναφοράς κάθε τέλος του μήνα και μέχρι την 31/05/2024, παρέχοντας έτσι –όπως αναφέρεται στο σάιτ της τράπεζας– προστασία από τυχόν αυξήσεις μέχρι 31/05/2024.
