Kathimerini.gr
Την ώρα που δυτικές κυβερνήσεις αγωνίζονται να θέσουν υπό έλεγχο τις τιμές των καυσίμων, η ηγεσία του Ιράν αντιμετωπίζει πολύ διαφορετικό πρόβλημα, διότι η βενζίνη εκεί είναι πολύ φθηνή. Οι εκτεταμένες κρατικές επιδοτήσεις, όπως αναφέρει σχετικά σε δημοσίευμά της η εφημερίδα Financial Times, διασφαλίζουν ότι οι τιμές στο Ιράν θα ξεκινούν από μόλις 3 σεντ το λίτρο (0,03 δολάριο), όταν στις ΗΠΑ κοστίζει 1,10 δολ. και 1,88 δολ. στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Το πλούσιο σε πετρέλαιο Ιράν ανταγωνίζεται τη Λιβύη και τη Βενεζουέλα, η οποία έχει αποδεδειγμένα αποθέματα πετρελαίου μεγαλύτερα από τη Σαουδική Αραβία. Σήμερα, όμως, ένα ολοένα διευρυνόμενο χάσμα μεταξύ της προσφοράς, η οποία περιορίζεται από την εγχώρια ικανότητα διύλισης, και της αυξανόμενης ζήτησης ανάγκασε τις ιρανικές αρχές να αξιοποιήσουν τα στρατηγικά τους αποθέματα και να εισαγάγουν βενζίνη για πρώτη φορά ύστερα από δέκα χρόνια. Και αυτό συμβαίνει σε μια δύσκολη στιγμή για τον πρόεδρο της χώρας, Ιμπραχίμ Ραΐσι, και τη σκληροπυρηνική κυβέρνησή του, η οποία καταβάλλει προσπάθειες προκειμένου να ανασυγκροτήσει μια οικονομία που πλήττεται από τις συνέπειες των αμερικανικών κυρώσεων.
Το καθεστώς φοβάται, επίσης, πώς θα αντιδράσουν οι πολίτες στην πρώτη επέτειο από τη δολοφονία της 22χρονης Κουρδοϊρανής Μαχσά Αμινί τον Σεπτέμβριο, η οποία συνελήφθη διότι δεν είχε συμμορφωθεί με τους κανόνες της χιτζάμπ. Ο θάνατός της επήλθε ενώ βρισκόταν υπό κράτηση, έγινε σύμβολο για τις διεκδικήσεις των γυναικών στο Ιράν και πυροδότησε μαζικές διαδηλώσεις, που λάμβαναν χώρα επί μήνες.
Ιρανοί είπαν ότι η ζήτηση διυλισμένων καυσίμων έχει αυξηθεί κατά ένα πέμπτο από τον Μάρτιο, αλλά τα όρια στην ικανότητα διύλισης εμπόδισαν τη χώρα να μετατρέψει επιπλέον ποσότητα αργού σε παράγωγα τέτοια που χρησιμοποιούνται στα αυτοκίνητα. Κι ενώ η κυβέρνηση του Ιράν προκαλεί σοβαρή βλάβη, εισάγοντας καύσιμα σε τιμές αγοράς και στη συνέχεια πωλώντας τα σε πολύ χαμηλότερη τιμή, εντείνονται οι πιέσεις ώστε να δοθεί ένα τέλος στην πολύ φθηνή βενζίνη, στην οποία οι άνθρωποι έχουν συνηθίσει πολλά χρόνια. Ο βουλευτής Μοχάμαντ-Ρέζα Μιρ-Τατζεντίνι δήλωσε σε τοπικά μέσα ενημέρωσης αυτήν την εβδομάδα ότι οι επιδοτήσεις καυσίμων είναι πλέον τρεις φορές περισσότερες από τον αναλυτικό αναπτυξιακό προϋπολογισμό της χώρας, ωστόσο, «κανείς δεν τολμάει να αυξήσει την τιμή της βενζίνης».
Αρκεί να θυμηθεί κανείς τις δημόσιες εκδηλώσεις οργής την τελευταία φορά που οι Αρχές έκαναν ανάλογη κίνηση, το 2019. Περισσότεροι από 300 άνθρωποι σκοτώθηκαν όταν η κυβέρνηση κατέστειλε τις διαδηλώσεις, σύμφωνα με τα στοιχεία της Διεθνούς Αμνηστίας. «Η τρέχουσα κατάσταση των χαμηλών τιμών της βενζίνης δεν είναι βιώσιμη, αλλά η κυβέρνηση δεν έχει το πολιτικό θάρρος να αυξήσει τις τιμές», τόνισε ο Χαμίντ Χοσείνι, διαπραγματευτής πετροχημικών. «Η κατανάλωση αυξάνεται και η κυβέρνηση εισάγει βενζίνη σε τιμές της παγκόσμιας αγοράς, την πωλεί με υψηλότατη επιδότηση, οπότε δεν θα μπορούμε να διαχειριστούμε τη ζήτηση σε δύο χρόνια υπό τις συνθήκες αυτές». Τέλος, όπως αναφέρουν οι FT, o Αλί Ζιγιάρ, αναπληρωτής διευθύνων σύμβουλος της Εταιρείας Διύλισης και Διανομής Πετρελαίου του Ιράν, είπε προ ημερών σε δημοσιογράφους ότι η κατανάλωση είχε αυξηθεί κατά 20% από τον Μάρτιο, στα 124 εκατομμύρια λίτρα την ημέρα, αλλά η εγχώρια ικανότητα διύλισης περιορίστηκε στα 107 εκατομμύρια λίτρα σε ημερήσια βάση.
