Kathimerini.gr
Στρατηγική συμφωνία για την ενέργεια υπέγραψαν Ελλάδα και Ισραήλ αναβαθμίζοντας περαιτέρω τις διμερείς οικονομικές και πολιτικές σχέσεις τους εν μέσω κλιμακούμενης αβεβαιότητας στην Ανατολική Μεσόγειο και τουρκικών αξιώσεων και επιδιώξεων στην περιοχή.
Ελλάδα και Ισραήλ έχουν αναπτύξει σε συνεργασία και με την Κύπρο ένα κοινό μέτωπο δράσης στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Μεσογείου και τις εξελίξεις τόσο γύρω από την ανάπτυξη νέων κοιτασμάτων και των οδών μεταφοράς τους προς την Ευρώπη, όπως και των ηλεκτρικών διασυνδέσεων, στη βάση τριμερών συμφωνιών.
Ετσι, η Διακυβερνητική Συμφωνία που υπέγραψαν Ελλάδα και Ισραήλ τη Δευτέρα, η πρώτη του είδους της για ενεργειακά θέματα, χαρακτηρίζεται σημαντικό ορόσημο στην ευρύτερη στρατηγική συνεργασία στην Ανατολική Μεσόγειο.
Περιγράφει μεταξύ άλλων τη συνεργασία σε θέματα στρατηγικής υποδομής, την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο, την ανάπτυξη και ρύθμιση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και την προώθηση προηγμένων τεχνολογιών στον ενεργειακό τομέα. Η συμφωνία, η οποία αρχικά ισχύει για πέντε χρόνια, εκφράζει την κοινή δέσμευση για την προώθηση της περιφερειακής ενεργειακής ασφάλειας, την επέκταση της γεωπολιτικής σταθερότητας και την παροχή κινήτρων για την οικονομική ευημερία. Στο πλαίσιο της συμφωνίας, θα συσταθεί ομάδα εργασίας για την εμβάθυνση των δεσμών και την εφαρμογή των διατάξεων της συμφωνίας στην πράξη. Τη συμφωνία υπέγραψαν τη Δευτέρα στην Αθήνα ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Θόδωρος Σκυλακάκης και ο Ισραηλινός υπουργός Ενέργειας και Υποδομών Ελι Κοέν.
Ισραήλ και Ελλάδα εδραιώνουν έτσι μια ισχυρή και μακροχρόνια συνεργασία, συμπεριλαμβανομένης της προώθησης κοινών έργων και δραστηριοτήτων τα τελευταία χρόνια, όπως το Great Sea Interconnector, ένα στρατηγικό έργο που θα συνδέσει τα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας του Ισραήλ και της Κύπρου με το κεντρικό ευρωπαϊκό δίκτυο, επιτρέποντας έτσι την ενσωμάτωση του Ισραήλ στην ευρωπαϊκή αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, ενισχύοντας παράλληλα την ανθεκτικότητα του ηλεκτρικού του συστήματος.
Επιπλέον, το έργο του αγωγού φυσικού αερίου EastMed, το οποίο στοχεύει στην εξαγωγή φυσικού αερίου από τη λεκάνη της Ανατολικής Μεσογείου στην Ευρώπη, αναμένεται να συμβάλει στις προσπάθειες για διαφοροποίηση των ευρωπαϊκών πηγών εισαγωγής ενέργειας και των επιλογών εξαγωγής ενέργειας από το Ισραήλ.
Τόσο το Ισραήλ όσο και η Ελλάδα είναι ιδρυτικά μέλη του Φόρουμ Αερίου της Ανατολικής Μεσογείου (EMGF). Η ετήσια εκ περιτροπής προεδρία του οργανισμού θα περάσει από την Ελλάδα στο Ισραήλ τον επόμενο χρόνο. Επιπλέον, το «3+1 φόρουμ», το οποίο περιλαμβάνει το Ισραήλ, την Ελλάδα και την Κύπρο μαζί με τις ΗΠΑ, τοποθετεί την ενέργεια στις σημαντικές προτεραιότητές του. Το Ισραήλ και η Ελλάδα συμμετέχουν επίσης σε άλλους περιφερειακούς οργανισμούς και πρωτοβουλίες που έχουν ισχυρό ενεργειακό περιεχόμενο, συμπεριλαμβανομένης της Ενωσης για τη Μεσόγειο, το MedREG και το MedTSO.
H ελληνική πλευρά μέσω της διακρατικής αυτής συμφωνίας εξασφαλίζει μεταξύ άλλων και τον ενεργότερο ρόλο του Ισραήλ στις εξελίξεις γύρω από την ηλεκτρική διασύνδεση Κρήτης – Κύπρου. Υπενθυμίζονται τόσο οι αντιδράσεις της Αγκυρας σε θέματα όπως ο αγωγός φυσικού αερίου και η δικαιοδοσία στις θαλάσσιες ζώνες, όσο και οι ενέργειές της, όπως για παράδειγμα κατά τη διάρκεια ερευνών στην Κάσο. Επιπλέον, η Τουρκία φέρεται να επιδιώκει να δώσει τη δική της εναλλακτική προμήθειας φυσικού αερίου στην Ευρώπη μέσω εξαγωγών από το Κατάρ. Οι πρόσφατες εξελίξεις στη Συρία μάλιστα έχουν δημιουργήσει ανησυχίες για οριοθέτηση οικονομικών ζωνών στα ύδατα της περιοχής εις βάρος της Κύπρου, του Ισραήλ και της Ελλάδας.
Ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Θόδωρος Σκυλακάκης υπογράμμισε ότι η στρατηγική αυτή συμφωνία «επισφραγίζει τη μακροχρόνια σχέση και συνεργασία μεταξύ Ελλάδας – Ισραήλ» και «αποτελεί ένα σημαντικό ορόσημο στη συνεργασία των δύο χωρών σε θέματα που αφορούν την ενέργεια και επιφυλάσσει πολλά για το μέλλον, καθώς τόσο η Ελλάδα όσο και το Ισραήλ αντιμετωπίζουν τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης». Εκτίμησε, δε, ότι η δημιουργία ενός «πράσινου» διαδρόμου ηλεκτρικής ενέργειας από το Ισραήλ προς την Ε.Ε., μέσω της Ελλάδας, που προβλέπεται από τη συμφωνία, «θα αποτελέσει ένα έργο στρατηγικής σημασίας για την περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου».
