Λι Γιουαν / The New York Times
Όταν η κινεζική κυβέρνηση έθεσε ξαφνικά τέλος στα σκληρά μέτρα για την αντιμετώπιση του κορωνοϊού πέρυσι τον Δεκέμβριο, πολλοί ανέμεναν δυναμική ανάκαμψη χάρις στη συσσωρευμένη ζήτηση. Σήμερα, οκτώ μήνες αργότερα, η Κίνα βρίσκεται, αντ’ αυτού, ενώπιον σωρείας κακών ειδήσεων: ρεκόρ ανεργίας στους νέους, βαθιά κάμψη στην αγορά κατοικιών, στάσιμες δαπάνες και αποπληθωρισμός. Αυτό βιώνεται ως σοκ για πολλούς Κινέζους, συνηθισμένους σε μια οικονομία που εξακολουθούσε να αναπτύσσεται. Τώρα παλεύουν με την επιβράδυνση της επιχειρηματικής δραστηριότητας και τη συρρίκνωση της περιουσίας. Συνομίλησα με δώδεκα και πλέον ιδιοκτήτες επιχειρήσεων και καταναλωτές και μπορώ να αναφέρω τα εξής: Η εμπιστοσύνη τους στο μέλλον της οικονομίας και της χώρας βρίσκεται στο ναδίρ. Αν ήλπιζαν πως θα υπάρξει ανάκαμψη, η ελπίδα πλέον αυτή έχει σβήσει. Επίσης, ανησυχούν, μήπως είναι η αρχή για κάτι που δεν τολμούν να φανταστούν και φοβούνται ότι η κυβέρνηση δεν έχει λύσεις.
«Το πιο τρομακτικό είναι ότι όλοι γύρω μου δεν έχουν ιδέα τι πρόκειται να κάνουν στη συνέχεια», επισήμανε ο Ρίτσαρντ Λι, ιδιοκτήτης μιας επιχείρησης χονδρικής πώλησης ανταλλακτικών αυτοκινήτων. Το πρώτο εξάμηνο του 2023, τα έσοδα της επιχείρησης του κ. Λι ελαττώθηκαν 15% σε σχέση με το 2022. Μερικοί από τους πελάτες του, όπως τα συνεργεία αυτοκινήτων, έκλεισαν, διότι οι ιδιοκτήτες αυτοκινήτων μείωναν τις δαπάνες. Ο Ρίτσαρντ Λι διατηρούσε τέσσερα καταστήματα, αλλά του απέμειναν τα μισά. Εχοντας ανάγκη από μετρητά, αποφάσισε να πωλήσει διαμέρισμα που είχε αποκτήσει προ τριετίας, αλλά δεν βρήκε την ανταπόκριση που ήθελε, ακόμα κι αφού μείωσε το τίμημα. Γίνεται όλο και πιο δύσκολο για ανθρώπους όπως ο κ. Λι να βασίζονται στην κινεζική κυβέρνηση για να μάθουν τι συμβαίνει στην οικονομία. Δεδομένα που δημοσιεύονταν χρόνια, πλέον δεν διατίθενται. Την προηγούμενη εβδομάδα έπαυσαν οι επίσημες πηγές να δημοσιοποιούν τα στοιχεία της ανεργίας, διότι ειδικά για τις νεαρές ηλικίες έφθασε σε επίπεδα-ρεκόρ 21,3% τον Ιούνιο. Πάντως, τα στοιχεία που γνωστοποίησε τον Ιούλιο ήταν επαρκώς δυσμενή.
Οι τιμές καταναλωτή μειώθηκαν πρώτη φορά σε διάστημα διετίας και πλέον. Οι κινεζικές τράπεζες χορήγησαν νέα δάνεια σε γουάν ύψους 47,5 δισ. δολαρίων, μία πτώση 89% σε σύγκριση με τον Ιούνιο και το ήμισυ του ποσού από το παρελθόν έτος. Οι πωλήσεις κατοικιών με κριτήριο τα τετραγωνικά μέτρα μειώθηκαν 6,5% τους πρώτους επτά μήνες του έτους, αφού συρρικνώθηκαν σχεδόν 25% πέρυσι. Σε μια χώρα, όπου τα τρία πέμπτα των περιουσιακών στοιχείων των νοικοκυριών είναι δεσμευμένα σε ακίνητα, αυτή η πτώση είναι ανησυχητική. Οπως επισημαίνει, ο καθηγητής Οικονομικών του Στάνφορντ, Τσενγκάνγκ Σου, «η Κίνα διολίσθησε σε αποπληθωρισμό, αφού η δρακόντεια πολιτική της για μηδενική ανοχή στον κορωνοϊό κατέστειλε δραστικά την κατανάλωση και την επιχειρηματική δραστηριότητα. Το καλύτερο σενάριο είναι ότι όλοι αναμένουν πως οι τιμές θα συνεχίσουν να μειώνονται και το χειρότερο σενάριο είναι ότι οι άνθρωποι είναι πολύ φοβισμένοι και πολύ ανήσυχοι, οπότε θα ξοδεύουν πιο λίγο και θα αποταμιεύουν πιο πολύ».
