Του Παναγιώτη Ρουγκάλα
Τα τελευταία επτά χρόνια (2017-2023) οι κυπριακές τράπεζες κατέβαλαν συνολικά φόρο εισοδήματος, ειδικό φόρο και ΦΠΑ πέραν των 854 εκατομμυρίων ευρώ, ενώ στην 7ετία αυτή, ο συνολικός ειδικός φόρος επί των καταθέσεων που καταβλήθηκε ξεπέρασε τα 395 εκατομμύρια ευρώ.
Στο πλαίσιο συνεδρίας της Επιτροπής Οικονομικών σχειτκά με την πρόταση νόμου που κατέθεσε το ΑΚΕΛ για δημιουργία Ταμείου Αλληλεγγύης και Στήριξης Δανειοληπτών, το οποίο θα χρηματοδοτείται και από την φορολόγηση των απροσδόκητων κερδών των τραπεζών, ο Σύνδεσμος Τραπεζών κατέθεσε στοιχεία αναφορικά με τα πόσα χρήματα έχουν δώσει οι τράπεζες σε φόρους.
Σύμφωνα με τις τράπεζες, όλα τα έσοδα από την επιβολή του ειδικού φόρου, ή μέρος αυτών των εσόδων, θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν από το κράτος προς στήριξη ευάλωτων νοικοκυριών ως μέρος μιας στοχευμένης κοινωνικής πολιτικής.
Αναφορικά με του φόρους, ο Σύνδεσμος σημείωσε ότι τα ΑΠΙ πληρώνουν τα τελευταία δεκατέσσερα χρόνια επιπλέον και ειδικό φόρο επί των καταθέσεων, σημειώνοντας πως φόρος αυτός επιβλήθηκε το 2011 και αρχικά θα ίσχυε για δυο χρόνια. "Όμως δεκατέσσερα χρόνια μετά ακόμα βρίσκεται σε ισχύ και επιβάλλεται ετήσια", υπογραμμίζει. Υπενθυμίζεται ότι, ο ειδικός φόρος επιβάλλεται επί των υποχρεώσεων του ΑΠΙ (liabilities) και όχι επί περιουσιακών στοιχείων (assets) και καταβάλλεται κάθε χρόνο ανεξάρτητα εάν η τράπεζα καταγράφει ζημιές ή παρουσιάζει κέρδη, επισημαίνοντας πως παρόμοια φορολογία δεν υφίσταται στις πλείστες άλλες χώρες της Ευρωζώνης.
Πιο αναλυτικά αναφέρεται ότι κατά τα έτη που ακολούθησαν τα γεγονότα του 2013 οι τράπεζες κατέβαλλαν ειδικό φόρο παρά τις σημαντικές ζημιές που κατέγραφαν στα οικονομικά αποτελέσματα, την ανάγκη για δημιουργία επιπλέον προβλέψεων για κάλυψη ζημιών και την έλλειψη κεφαλαίων.
Η πρόταση νόμου
Στην Επιτροπή Οικονομικών άνοιξε η συζήτηση της πρότασης νόμου που κατέθεσε ο Γενικός Γραμματέας του ΑΚΕΛ, Στέφανος Στεφάνου, για τη φορολόγηση των απροσδόκητων κερδών των τραπεζών. Σκοπός της πρότασης είναι η ίδρυση ταμείου για την αντιμετώπιση των έκτακτων συνθηκών που έχουν δημιουργηθεί ως αποτέλεσμα της ανόδου του πληθωρισμού, κατά την τελευταία τριετία, και των συνακόλουθων διαδοχικών αποφάσεων της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας για αύξηση των επιτοκίων.
Η ίδρυση του ταμείου και η χρηματοδότησή του με πόρους οι οποίοι, μεταξύ άλλων, θα προέρχονται από την επιβολή έκτακτου τέλους, «θα οδηγήσει στη δικαιότερη κατανομή των οικονομικών επιπτώσεων εντός της κοινωνίας, οι οποίες έχουν δημιουργηθεί από την άνοδο του πληθωρισμού και την αύξηση των επιτοκίων από το έτος 2022 και εντεύθεν», σύμφωνα με την έκθεση.
Σύμφωνα με την πρόταση νόμου, η επιβολή τέτοιων μέτρων εξυπηρετεί το δημόσιο συμφέρον, μέσω ενός δικαιότερου επιμερισμού των οικονομικών βαρών εντός της κοινωνίας, κατά τρόπο που να μη διασαλεύεται με οποιοδήποτε τρόπο το δημοσιονομικό ισοζύγιο και να μην πλήττεται η σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος. Επίσης, αναφέρεται ότι για τη λήψη μέτρων στήριξης και δικαιότερης κατανομής βαρών απαιτείται η φορολόγηση των απροσδόκητων κερδών των τραπεζικών ιδρυμάτων, δηλαδή η επιβολή έκτακτου τέλους και η δημιουργία ειδικού ταμείου για τη χρηματοδότηση μέτρων στήριξης ομάδων του πληθυσμού.
Αντιτάσσονται
Σημειώνεται πως, Υπουργείο Οικονομικών, Κεντρική Τράπεζα και Τράπεζες αντιτάσσονται στην εφαρμογή της πρότασης νόμου του ΑΚΕΛ για την έκτακτη φορολόγηση των τραπεζών, γνωστό και ως Windfall Tax, πρόταση που πρωτοακούστηκε στο ΄τέλος του καλοκαιριού του 2023.
Έκτακτη φορολογία τέτοιου τύπου έχουν εφαρμόσει όπως είπε ο κ. Στεφάνου, σε πέντε συνολικά χώρες - κράτη μέλη.
