Οκτώ οι τομείς για περαιτέρω ανταγωνιστικότητα

Οκτώ οι τομείς που υπάρχει χώρος για να ενισχυθεί περαιτέρω η ανταγωνιστικότητα της κυπριακής οικονομίας. Σύμφωνα με το Συμβούλιο Ανταγωνιστικότητας της Κύπρου, αυτοί είναι η προώθηση της επιχειρηματικότητας και ενίσχυση της δυναμικής ανάπτυξης των επιχειρήσεων, η ενδυνάμωση επιχειρηματικών διασυνδέσεων και συνεργειών, η ενίσχυση της υιοθέτησης ψηφιακών τεχνολογιών, η βελτίωση της πρόσβασης στη χρηματοδότηση, η καλύτερη αξιοποίηση ανθρώπινου κεφαλαίου, η βελτίωση της εξωτερικής συνδεσιμότητας, η προσέλκυση άμεσων ξένων επενδύσεων και τέλος, η διαφοροποίηση της οικονομίας.

Την ίδια ώρα όμως, σε εισηγήσεις και για το θέμα της φορολογίας που εν γένει επηρεάζει άμεσα την ανταγωνιστικότητα του κράτους προχωρεί το Συμβούλιο Ανταγωνιστικότητας της Κύπρου. Στο πλαίσιο παρουσίασης της δεύτερης έκθεσης του Συμβουλίου για την ανταγωνιστικότητα της Κύπρου, ο Πρόεδρος του Συμβουλίου, Τάκης Κληρίδης, ο Αντιπρόεδρός του, Ανδρέας Ασσιώτης, και ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Κύπρου, ο οποίος ετοίμασε την έκθεση με το επιτελείο του στο Πανεπιστήμιο, Σωφρόνης Κληρίδης, σημείωσαν από κοινού πως ζητήματα όπως αυτό της αύξησης του εταιρικού φόρου σε μεγάλες επιχειρήσεις από 12,5% στο 15% είναι ένας μόνο αριθμός και αντ’ αυτού, προχωρούν σε εισηγήσεις για ένα ευρύ φάσμα φορολογικών αλλαγών και μεταρρυθμίσεων. Οι εισηγήσεις, όπως είπε ο κ. Κληρίδης απαντώντας σε σχετική ερώτηση, έχουν δοθεί και μεμονωμένα κατά τα τελευταία δυο χρόνια, αλλά θα πρέπει να αναμένονται και στο πρώτο εξάμηνο του 2022 πιο συγκροτημένα. Ήδη έχει αρχίσει συναντήσεις το Συμβούλιο, είπε, και σε επίπεδο Υπουργείου, αλλά και σε επίπεδο φορέων, ώστε να γίνει καλύτερη στο θέμα ανταγωνιστικότητας λαμβάνοντας πάντα τις φορολογικές αλλαγές που πρέπει να γίνουν και επιβάλλουν ξένοι φορείς, όπως ο ΟΟΣΑ για παράδειγμα. Λαμβάνοντας το λόγο ο κ. Ασσιώτης, σημείωσε πως το 15% είναι απλά ένα νούμερο και δεν πρέπει να αξιολογείται μόνο ως νούμερο. Η εικόνα πρέπει να αναλυθεί συνολικά, αφού συνοδεύεται και με άλλες αλλαγές. Ο κ. Σοφρώνης, από πλευράς του, συμφώνησε με τους προλαλήσαντες και πάνω στην θέση του κ. Ασσιώτη συμπλήρωσε πως σημασία έχει όλο το φορολογικό πακέτο μίας χώρας να είναι ελκυστικό και όχι μόνο ένας φορολογικός συντελεστής.

Οι εισηγήσεις

Σύμφωνα με την δεύτερη έκθεση της ανταγωνιστικότητας της Κύπρου και αναφορικά με την επιχειρηματικότητα και τη δυναμική ανάπτυξης επιχειρήσεων, το Συμβούλιο εισηγείται ανάπτυξη επιχειρηματικής κουλτούρας, παροχή κοινωνικού διχτύου ασφαλείας για μείωση του κόστους αποτυχίας, μείωση κόστους σύστασης επιχειρήσεων, αναγνώριση και προβολή επιτυχημένων περιπτώσεων και αύξηση χρηματοδότησης βασικής έρευνας.

Όσον αφορά στις επιχειρηματικές συνέργειες, το Συμβούλιο εισηγείται αναθεώρηση θεσμικού πλαισίου για πανεπιστημιακούς τεχνοβλαστούς (universityspin-offs), ενώ αναφορικά με την υιοθέτηση ψηφιακών τεχνολογιών, η έκθεση εισηγείται εντατικοποίηση προσπαθειών για ψηφιοποίηση των δημόσιων υπηρεσιών.

Όσον αφορά στην πρόσβαση στην χρηματοδότηση, οι συστάσεις του Συμβουλίου επικεντρώνονται σε μελλοντικές πολιτικές , με ενίσχυση της διαθεσιμότητας και της πρόσβασης σε εναλλακτικές πηγές χρηματοδότησης και στη δημιουργία ενός εθνικού ταμείου επιχειρηματικών κεφαλαίων.

Σχετικά με το ανθρώπινο κεφάλαιο, το Συμβούλιο εισηγείται την ενίσχυση ψηφιακών δεξιοτήτων εκπαιδευτικών.
Όσον αφορά στην ενίσχυση της εξωτερικής συνδεσιμότητας, οι συστάσεις του Συμβουλίου εστιάζουν σε επικέντρωση μελλοντικών πολιτικών. Συγκεκριμένα, στη διαμόρφωση μιας ενιαίας στρατηγικής συνδεσιμότητας και αξιολόγηση παροχής περαιτέρω κινήτρων για διεθνείς συνδέσεις.

Αναφορικά με τις άμεσες ξένες επενδύσεις η έκθεση του Συμβουλίου εισηγείται επικέντρωση στην προσέλκυση επενδύσεων με γνώμονα την αύξηση της παραγωγικότητας και τη δημιουργία υψηλής ποιότητας θέσεων εργασίας, στόχευση στο επιχειρηματικό ταλέντο παρά στους εύπορους ιδιώτες, ενίσχυση της εικόνας της Κύπρου ως ενός ελκυστικού προορισμού επιχειρηματικής δραστηριότητας, ενίσχυση του ρυθμιστικού ελέγχου θεσμών και δραστηριοτήτων που επηρεάζουν την εικόνα της Κύπρου, βελτίωση παροχής υπηρεσιών και υποδομών με γνώμονα την ενίσχυση της ποιότητας ζωής (σχολεία, υπηρεσίες υγείας, περιβάλλον) και μείωση γραφειοκρατίας και βελτίωση δικαστικού συστήματος.

Τέλος, αναφορικά με την διαφοροποίηση του μοντέλου της οικονομίας, η έκθεση τονίζει την ανάγκη η Κύπρος να αναπτύξει νέους τομείς της οικονομίας, οι οποίοι θα είναι συμπληρωματικοί προς τις υφιστάμενες οικονομικές δραστηριότητες (υγεία, τριτοβάθμια εκπαίδευση, εξειδικευμένοι, ελαφριά βιομηχανία και αγροτεχνολογία), αλλά και την ανάγκη η Κύπρος να αυξήσει τη διαφοροποίηση και την ανθεκτικότητα των υφιστάμενων βασικών τομέων της οικονομίας μέσω της διεύρυνσης και ποιοτικής διαφοροποίησης των εξωτερικών αγορών.

Πέντε διαπιστώσεις

Πέντε είναι τα κύρια σημεία των διαπιστώσεων και συμπερασμάτων της έκθεσης. Πρώτον, πως η πανδημία COVID-19 ανέτρεψε μια πορεία βιώσιμων δημόσιων οικονομικών και χρηματοπιστωτικής σταθερότητας που ίσχυε κατά την περίοδο 2016-2019. Δεύτερον, εφαρμόζονται μεταρρυθμίσεις που συμβάλλουν στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας, βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, προσέλκυση νέων επενδύσεων και διαφοροποίηση της οικονομίας, αλλά απαιτείται έμφαση στην αποτελεσματική υλοποίησή τους. Τρίτον, η Κύπρος αποδίδει αρκετά καλά σε διεθνείς κατατάξεις ανταγωνιστικότητας, χωρίς να είναι στις κορυφαίες θέσεις. Τέταρτον, υπάρχει ένα γενικά καλό επίπεδο θεσμικού και κανονιστικού πλαισίου και συνθηκών αγοράς. Τέλος, αντιμετώπιση προκλήσεων σε σειρά επί μέρους τομέων που παρουσιάζουν αδυναμίες και οι οποίες επηρεάζουν την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας.

Στην δεύτερη έκθεση του Συμβουλίου Οικονομίας και Ανταγωνιστικότητας, που παρουσιάστηκε την Τρίτη 25 Ιανουαρίου, καταγράφεται η συγκριτική αξιολόγηση της ανταγωνιστικότητας και παραγωγικότητας της κυπριακής οικονομίας διεθνώς και έναντι επιλεγμένων χωρών, συμπεράσματα σχετικά με προβληματικές πτυχές και τους παράγοντες που τις επηρεάζουν, και εντοπισμό των τομέων προτεραιότητας για τους οποίους απαιτείται η λήψη μέτρων πολιτικής για αντιμετώπιση των προκλήσεων που έχουν εντοπιστεί. Η δεύτερη έκθεση ανταγωνιστικότητας εκπονήθηκε από το Πανεπιστήμιο Κύπρου (είχε ουσιαστική συμβολή και στην ανάπτυξη της πρώτης έκθεσης μέσω συμμετοχής στην Καθοδηγητική Επιτροπή).