Οι κροίσοι επενδύουν στην πυρηνική σύντηξη

Ο Τζεφ Μπέζος, ιδρυτής της Amazon, ο Μπιλ Γκέιτς ιδρυτής της Microsoft, ο μεγαλοεπενδυτής Πίτερ Θίελ και ο Μαρκ Μπένιοφ, διευθύνων σύμβουλος της Salesforce Inc, αλλά και ο Σαμ Αλτμαν, ο άνθρωπος πίσω από τη νεοφυή OpenAI που παρουσίασε την αμφιλεγόμενη εφαρμογή ChatGPT, είναι μερικοί από τους βαθύπλουτους ιδρυτές τεχνολογικών κολοσσών και επενδυτές που τοποθετούν ενθουσιωδώς μέρος του μυθικού πλούτου τους στην πυρηνική σύντηξη. Ο λόγος για την τεχνολογία, που αν και όταν μπορέσει να παραχθεί αποτελεσματικά, θα έχει τη δυνατότητα να προσφέρει απεριόριστη, φθηνή και προπαντός καθαρή ενέργεια. Εν ολίγοις, να λύσει το διπλό πρόβλημα της παγκόσμιας οικονομίας αφενός, απελευθερώνοντάς την από τις κάθε είδους ενεργειακές εξαρτήσεις ή ανεπάρκειες και αφετέρου αντιμετωπίζοντας αποτελεσματικά την απειλή της κλιματικής αλλαγής.

Οπως σχολιάζει σχετικό δημοσίευμα της Wall Street Journal, οι καινοτόμοι αυτοί επιχειρηματίες ελπίζουν να αξιοποιήσουν τη διαδικασία εκείνη που δημιουργεί τον ήλιο και τα άστρα και παράγει άπειρη ενέργεια. Οι συμβατικοί πυρηνικοί αντιδραστήρες χρησιμοποιούν τη διαδικασία της διάσπασης του ατόμου για να παράγουν ενέργεια. Η πυρηνική σύντηξη είναι ουσιαστικά η αντίθετη διαδικασία, καθώς συμπιέζει τα άτομα συγχωνεύοντάς τα σε κάτι βαρύτερο. Δεν παράγει ρύπους ούτε τοξικά απόβλητα, γι’ αυτό και οι ένθερμοι οπαδοί της υποστηρίζουν πως είναι η ενέργεια του μέλλοντος και ότι θα διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στην παγκόσμια προσπάθεια για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Επειτα από δεκαετίες επίπονων προσπαθειών, αμφισβητείται ακόμη το κατά πόσον η διαδικασία που γεννάει τα άστρα μπορεί και να εφαρμοστεί επί της Γης. Πειράματα του είδους βρίσκονται σε εξέλιξη από τη δεκαετία του 1950 με μεγάλο κόστος και έως τώρα ανεπαρκή αποτελέσματα.

Τώρα, όμως, οι βαθύπλουτοι που έχουν κυριαρχήσει στη ζωή μας τις τελευταίες δεκαετίες, κατακλύζοντάς την με τα τεχνολογικά τους επιτεύγματα, στοιχηματίζουν πως βρίσκονται κοντά στην υλοποίηση ενός στόχου δεκαετιών, που δεν είναι άλλος από την αποτελεσματική χρήση αντιδραστήρων πυρηνικής σύντηξης. «Είναι το ιερό δισκοπότηρο, είναι ο μυθικός μονόκερως», δηλώνει στην αμερικανική εφημερίδα ο κ. Μπένιοφ, που έχει επενδύσει στο πρόγραμμα πυρηνικής σύντηξης Commonwealth Fusion Systems του ΜΙΤ με αντικείμενο τη δημιουργία μονάδας παραγωγής ενέργειας. Στο ίδιο εγχείρημα έχει επενδύσει και ο Μπιλ Γκέιτς που δηλώνει ότι «δεν γνωρίζει όρια αν καταφέρεις να το κάνεις να δουλέψει». Ο Σαμ Αλτμαν, που έφερε την τεχνητή νοημοσύνη κοντά στον μέσο άνθρωπο προ μηνών και παράλληλα προκάλεσε παγκόσμιο προβληματισμό με την εφαρμογή της ChatGPT, έχει επενδύσει 375 εκατ. δολάρια στη νεοφυή Helion, ίσως στο τολμηρότερο στοίχημα της σταδιοδρομίας του και ακόμη πιο φουτουριστικό από την τεχνητή νοημοσύνη.

Πρόκειται για εταιρεία με έδρα στο Εβερετ της Ουάσιγκτον που χρησιμοποιεί την τεχνολογία της μαγνητο-αδρανούς σύντηξης και ευελπιστεί να αποδείξει πως θα μπορεί να παράγει καθαρή ηλεκτρική ενέργεια από το επόμενο κιόλας έτος.

Λειτουργεί παράλληλα και ως σύμβουλος στην εν λόγω εταιρεία ομάδα επιστημονικών στελεχών, επιστρατεύοντας την επίμαχη εφαρμογή ChatGPT στις έρευνές τους προσπαθώντας να δουν με ποιο τρόπο θα μπορούσαν να επισπεύσουν την εργασία τους και τα επιθυμητά αποτελέσματα. Η αισιοδοξία δεν περιορίζεται σε αυτούς. Ερευνητές και στελέχη των σχετικών εταιρειών, κυρίως σε ΗΠΑ, Καναδά και Ευρώπη, εργάζονται με πυρετώδεις ρυθμούς από τον Αύγουστο του 2021, οπότε οι επιστήμονες στο Εθνικό Εργαστήριο στο Λίβερμορ στην Καλιφόρνια σχεδόν κατόρθωσαν να παράγουν σημαντικό όγκο ενέργειας, μεγαλύτερο από εκείνον που είχαν διοχετεύσει στο πείραμα με λέιζερ. Πολλοί πίστευαν ότι βρίσκονταν κοντά σε ένα μεγαλύτερο βήμα. Και το πέτυχε τον Δεκέμβριο το εν λόγω εθνικό εργαστήριο. Ο κ. Μπένιοφ δηλώνει ότι τον προσηλύτισε ο Βίνοντ Κόσλα, συνιδρυτής της Sun Microsystems, που ως επενδυτής δηλώνει ότι «από οικονομικής απόψεως είτε χάνεις όλα τα χρήματά σου με μιας είτε κερδίζεις χίλιες φορές τα χρήματα που επένδυσες». Και προσθέτει ότι «αυτός είναι ο μαθηματικός υπολογισμός της σύντηξης».

Ο κ. Κόσλα εκπονούσε δικές του έρευνες επί έναν χρόνο προτού αποφασίσει να επενδύσει σε ιδιωτικές εταιρείες σύντηξης. Και τώρα βιομηχανικές εταιρείες, πετρελαϊκοί κολοσσοί και κρατικά επενδυτικά ταμεία στηρίζουν την προσπάθεια της σύντηξης μαζί με το αμερικανικό υπουργείο Αμυνας.

Οι εταιρείες που έχουν αναλάβει τις σχετικές έρευνες, οι επιστημονικές ομάδες και οι οπαδοί του εγχειρήματος επιμένουν πως βλέπουν αναλογίες και παράλληλες πορείες των πρόσφατων επιτευγμάτων τους στη σύντηξη με εκείνα της τεχνητής νοημοσύνης, που όπως και η σύντηξη απαιτεί τεράστιους όγκους υπολογιστικής ενέργειας για να εφαρμόσει τα σχετικά μοντέλα.