Kathimerini.com.cy
Με την κατάθεση πέραν των 80 τροπολογιών τίθεται το απόγευμα της Τετάρτης προς ψήφιση ο κρατικός προϋπολογισμός για το 2025. Η συζήτηση ξεκίνησε στις 15.00 το απόγευμα και στον κατάλογο των ομιλητών περιλαμβάνονται επτά Βουλευτές. Αμέσως μετά αρχίζει η ψηφοφορία που αναμένεται, όπως και τα προηγούμενα χρόνια, να γίνει παρουσία του Υπουργού Οικονομικών και άλλων Υπουργών και Υφυπουργών.
Δείτε LIVE την συζήτηση
Τι προνοεί ο προϋπολογισμός
Ο προϋπολογισμός όπως αρχικά κατατέθηκε στη Βουλή καταγράφει αύξηση δαπανών και σημαντικές μεταβολές στις κατηγορίες εσόδων και εξόδων. Το συνολικό ύψος των δαπανών ανέρχεται σε 9,4 δισεκατομμύρια ευρώ, σημειώνοντας αύξηση 3,25% σε σχέση με τον προϋπολογισμό του 2024, ενώ τα συνολικά προβλεπόμενα έσοδα φθάνουν τα 11,75 δισεκατομμύρια ευρώ, αυξημένα κατά 4,1%.
Οι συνολικές δαπάνες ανέρχονται σε 12,93 δισεκατομμύρια ευρώ, ποσό που περιλαμβάνει και τις δαπάνες του Πάγιου Ταμείου, ύψους 3,53 δισεκατομμυρίων ευρώ. Σημειώνεται ότι οι δαπάνες αυτές δεν απαιτούν νομοθετική έγκριση, καθώς καλύπτουν πάγια έξοδα του κράτους.
Οι άμεσοι φόροι αναμένεται να αυξηθούν κατά 4,9%, φτάνοντας τα 3,92 δισεκατομμύρια ευρώ, ενώ οι έμμεσοι φόροι προβλέπεται να ανέλθουν στα 4,56 δισεκατομμύρια ευρώ, καταγράφοντας αύξηση 5,6%. Τα μη φορολογικά έσοδα παρουσιάζουν τη μεγαλύτερη ποσοστιαία αύξηση, της τάξης του 10,3%, αγγίζοντας τα 1,83 δισεκατομμύρια ευρώ.
Αν και οι δαπάνες προσωπικού μειώνονται ελαφρώς κατά 1%, οι λειτουργικές δαπάνες σημειώνουν σημαντική αύξηση της τάξης του 21,4%. Οι μεταβιβαστικές πληρωμές, που περιλαμβάνουν κοινωνικές παροχές και χορηγίες, παρουσιάζουν αύξηση 5,3%, ενώ οι κεφαλαιουχικές δαπάνες για επενδύσεις και υποδομές αυξάνονται κατά 4%. Αντίθετα, η εξυπηρέτηση του δημόσιου χρέους μειώνεται κατά 18,6%.
Ο Υπουργός Οικονομικών έχει καταθέσει 34 τροποποιήσεις που περιλαμβάνουν μεταφορές πιστώσεων και ρυθμίσεις προσωπικού για την εύρυθμη λειτουργία του κρατικού μηχανισμού. Οι τροποποιήσεις αυτές συνεπάγονται πρόσθετες δαπάνες που εκτιμώνται στα 25,9 εκατομμύρια ευρώ για το 2025.
Στο βήμα ο Νίκος Τορναρίτης
Ο Γιώργος Λουκαΐδης του ΑΚΕΛ στο βήμα της Βουλής
Στο βήμα η πρόεδρος της Επιτροπής Οικονομικών, Χριστιάνα Ερωτοκρίτου
Λίνος: Το δημογραφικό το πιο σημαντικό ζήτημα μετά το εθνικό
Το «πιο σημαντικό» ζήτημα μετά το εθνικό, χαρακτήρισε το δημογραφικό πρόβλημα ο Βουλευτής του ΕΛΑΜ, Λίνος Παπαγιάννης, σημειώνοντας την ανάγκη για αλλαγή στη φιλοσοφία του επιδόματος τέκνου για να μη λειτουργεί «εκδικητικά» σε όσους αποκτούν πολλά παιδιά. Στην ομιλία του από το βήμα της Βουλής, στη συζήτηση για τον κρατικό προϋπολογισμό, ο κ. Παπαγιάννης αναφέρθηκε και στο συνταξιοδοτικό, λέγοντας ότι χρειάζεται να εξεταστεί η κατώτατη σύνταξη, να καταργηθεί το 12%, τουλάχιστον για τα βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα. Για το περιβάλλον, είπε ότι η Κύπρος και η ΕΕ δεν ευθύνονται για την κλιματική αλλαγή, αλλά οι Κύπριοι πολίτες καλούνται να πληρώσουν ακριβές πράσινες φορολογίες. Ο Βουλευτής του ΕΛΑΜ αναφέρθηκε, επίσης, στην ανάγκη κοινωνικής ένταξης των ατόμων με αναπηρία, με πρόσβαση σε δημόσιους χώρους και αύξηση των σχολικών συνοδών.
Ο κ. Παπαγιάννης αναφέρθηκε και στις τράπεζες, σημειώνοντας ότι «το πιο έντιμο» που πρέπει να γίνει είναι να διορθωθούν βασικές στρεβλώσεις, όπως το πλαίσιο αφερεγγυότητας, η δεσμευτικότητα των αποφάσεων της χρηματοοικονομικής επιτρόπου, το δικαίωμα πρόσβασης στη δικαιοσύνη για τους δανειολήπτες. Σημείωσε, δε, την ανάγκη επιβράβευσης των συνεπών δανειοληπτών, ενώ είπε ότι η βουλή θα πρέπει να εξετάσει το ότι επενδυτικά ταμεία βγάζουν προς πώληση πρώτη κατοικία, ακόμα και ατόμων που βρίσκονται σε διαδικασία ένταξης στο σχέδιο «ενοίκιο έναντι δόσης». Αναφερόμενος στο μεταναστευτικό, απαρίθμησε σειρά προτάσεων του ΕΛΑΜ για τις οποίες στο παρελθόν είχε κατηγορηθεί και εφαρμόζονται, όπως οι απελάσεις. Πρόσθεσε ότι ψηφίστηκε πρότασή τους για τους ασυνόδευτους ανήλικους και για δημιουργία σώματος οριοφυλάκων, καθώς και πρόταση για να «σπάσουν τα κυκλώματα» δικηγόρων.
Ο κ. Παπαγιάννης αναφέρθηκε και στην επαρχία του, την Αμμόχωστο, σημειώντας ότι η προσφορά της στο ΑΕΠ είναι πολλαπλάσια του ποσού που το κράτος επιστρέφει και κάλεσε την κυβέρνηση να ανταποκριθεί στο αίτημα για περισσότερα κονδύλια προς την επαρχία.
Έκλεισε ο δρόμος έξω από τη Βουλή
Έξω από τη Βουλή βρίσκονται αυτή την ώρα φοιτητές μετά από κάλεσμα της Φοιτητικής Ένωσης του Πανεπιστημίου Κύπρου (ΦΕΠΑΝ), σχετικά με την πρόθεση της κυβέρνησης να μειώσει τη φοιτητική χορηγία κατά 2,8 εκατομμύρια ευρώ.
Μυριάνθους: Ας βρούμε βέλτιστες λύσεις για προστασία των πολιτών
Ως εκπρόσωποι αυτού του λαού ας συνεννοηθούμε μεταξύ μας μακριά από λαϊκισμούς, σύνδρομα και ακρότητες και ας βρούμε τις βέλτιστες λύσεις που θα προστατεύσουν τους πολίτες μας από κάθε μονοπώλιο και από κάθε αυθαιρεσία, δήλωσε ο βουλευτής της ΕΔΕΚ Ηλίας Μυριάνθους. Μιλώντας στην Ολομέλεια της Βουλής στη συζήτηση για τον κρατικό προϋπολογισμό, είπε ότι οι διαδοχικές αναβαθμίσεις από όλους τους οίκους αξιολόγησης της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας μας, η οποία για πρώτη φορά μετά από 13 χρόνια αξιολογείται στην επενδυτική βαθμίδα Α, καταγράφεται ως ψήφος εμπιστοσύνης για τη διαχείριση των δημόσιων οικονομικών του κράτους.
Το γεγονός αυτό, είπε, είχε ως αποτέλεσμα το δημόσιο χρέος να καταγράψει μια σημαντική μείωση, που αντίστοιχα οδηγεί σε μείωση των τόκων, που καταβάλλει το κράτος για δάνεια της Δημοκρατίας γεγονός που δίνει την ευχέρεια στην κυβέρνηση για μεγαλύτερο κοινωνικό μέρισμα. Η ΕΔΕΚ, είπε, με σοβαρότητα από την πρώτη στιγμή κατέθεσε στην Κυβέρνηση και στον Υπουργό Οικονομικών σειρά προτάσεων καλυπτοντας ολόκληρο το φάσμα οικονομικό, αναπτυξιακό, κοινωνικό, εργασιακό.
Σημείωσε ως αρνητικό το γεγονός της διακοπής των συμβολαίων σημαντικών αναπτυξιακών έργων μέσα στο 2024, λέγοντας ότι αυτό μας δημιουργεί ανησυχίες και ερωτηματικά "με τον τρόπο που μέχρι σήμερα συνάπτονταν τα συμβόλαια αυτών των έργων" προσθέτοντας ότι "θεωρούμε ότι αρκετοί όροι τους χρειάζονται επανεξέταση και εκσυγχρονισμό". "Λυπούμαι να παρατηρήσω ότι κάποιοι συνάδελφοι αντί να κάνουν αυτοκριτική και κριτική σε αυτούς που εκπόνησαν και υπόγραψαν άρον άρον τέτοια συμβόλαια παρόλες τις επισημάνσεις της Ελεγκτικής Υπηρεσίας έρχονται να κάνουν έντονη κριτική της σημερινής Κυβέρνησης γιατί έχει διακόψει αυτά τα αμαρτωλά συμβόλαια που κληρονόμησε", συνέχισε.
Ως εκπρόσωποι αυτού του λαού, είπε, "ας συνεννοηθούμε μεταξύ μας μακριά από λαικισμούς, σύνδρομα και ακρότητες και ας βρούμε τις βέλτιστες λύσεις που θα προστατεύσουν τους πολίτες μας από κάθε μονοπώλιο και από κάθε αυθαιρεσία, αυτό είναι το ζητούμενο", είπε και αναφέρθηκε στη συνέχεια σε προβλήματα της επαρχίας Πάφου.
Ικανοποίηση που έγιναν αποδεκτές εισηγήσεις της ΔΗΠΑ εκφράζει ο Α. Τρυφωνίδης
Την ικανοποίησή του που η Κυβέρνηση υιοθέτησε σειρά προτάσεων της ΔΗΠΑ-Συνεργασία εξέφρασε από το βήμα της Βουλής ο Βουλευτής του κόμματος, Αλέκος Τρυφωνίδης, κατά την τελευταία μέρα συζήτησης του προϋπολογισμού.
Ενδεικτικά, αναφέρθηκε στη συμπερίληψη χαμηλοσυνταξιούχων και μονογονιών στη διατίμηση 08 της ΑΗΚ, την επιδότηση για το πετρέλαιο θέρμανσης κατοίκων ορεινών περιοχών, την επαναφορά μηδενικού συντελεστή σε είδη πρώτης ανάγκης και η συμφωνία για την αναβάθμιση των χαμηλόμισθων του δημοσίου.
Κάλεσε την Κυβέρνηση να εξετάσει άλλες εισηγήσεις της παράταξης, όπως την επαναφορά του μέτρου για οριζόντια επιδότηση ηλεκτρικού ρεύματος για τρεις μήνες τον χειμώνα και τρεις το καλοκαίρι, τη συμπερίληψη στην ειδική διατίμηση της ΑΗΚ όσων προσφύγων διαμένουν σε συνοικισμούς και τ/κ σπίτια, διεύρυνση εισοδηματικών κριτηρίων για φοιτητική χορηγία και στεγαστικά σχέδια, να μη χρεώνεται ΦΠΑ στους ρύπους, και να τιμαριθμοποιηθούν τα επιδόματα.
Μίλησε ακόμα για τον εξορθολογισμό του κρατικού μισθολογίου, με σκοπό την αύξηση της παραγωγικότητας και μείωση γραφειοκρατικών διαδικασιών. Για τον τραπεζικό τομέα, ζήτησε τη μείωση δανειστικών επιτοκίων και διευκόλυνση αποπληρωμής δανείων και αύξηση καταθετικών επιτοκίων, παροχή φθηνότερων στεγαστικών δανείων για νέους, μείωση επιβαρύνσεων και χρεώσεων, επιβράβευση συνεπών δανειοληπτών.
Έκανε, επίσης, αναφορά για την πρόταση της ΔΗΠΑ για σύσταση ενιαίου στεγαστικού φορέα, σημειώνοντας τη σύσταση επιτροπής εργασίας από το Υπ. Οικονομικών για τον στόχο αυτό.
Όσον αφορά την Παιδεία, μίλησε για ιδιαίτερη ευαισθησία για την ειδική εκπαίδευση. "Αναμένουμε από την Υπουργό να έρθει σύντομα το νομοσχέδιο για τη συμπεριληπτική εκπαίδευση", είπε, σημειώνοντας και την ανάγκη αναβάθμισης των σχολικών συνοδών. Ζήτησε, ακόμα, αύξηση των κονδυλίων για τον πολιτισμό και κατοχύρωση του επαγγέλματος καλλιτεχνών.
Για το δημογραφικό, εισηγήθηκε να το αναγάγουμε σε ευρωπαϊκό πρόβλημα, προκειμένου να εξασφαλίσουμε τα τεράστια κονδύλια που απαιτούνται για ουσιαστική ώθηση στις γεννήσεις.
"Καταθέτουμε πολιτικές ουσίας και είμαστε θετικοί και δημιουργικοί για να πάρουν σάρκα και οστά", κατέληξε.
Πολιτικές στη βάση ανθρώπινων αναγκών για να είναι ανθεκτικές, είπε ο Θεοπέμπτου
Ένα κράτος που τοποθετεί τον άνθρωπο στο επίκεντρο είναι πιο ικανό να ανταποκριθεί στις προκλήσεις του μέλλοντος, διατηρώντας ευελιξία και προσαρμοστικότητα και όσες πολιτικές βασίζονται στις ανθρώπινες ανάγκες και φιλοδοξίες είναι πιο πιθανό να παραμείνουν ανθεκτικές και αποτελεσματικές στο χρόνο, ανέφερε ο Βουλευτής των Οικολόγων-Συνεργασία Πολιτών Χαράλαμπος Θεοπέμπτου, στην ομιλία του ενώπιον της Ολομέλειας την 3η μέρα συζήτησης των προϋπολογισμών και ψήφισής τους.
'Εκανε αναφορά στη φορολόγηση καυσίμων κίνησης και θέρμανσης το 2027, με εξαίρεση τον αγροτικό τομέα, λέγοντας ότι η Κυβέρνηση θα είναι αναγκασμένη να επιβάλει φορολογία 12 σεντς περίπου στο λίτρο, εφόσον θα πρέπει να μαζέψει €600εκ στα 4 χρόνια από το 2027 μέχρι το 2031, για να πληρώνει δικαιώματα εκπομπών.
Σύμφωνα με τον κ. Θεοπέμπτου η ενεργειακή απόδοση κτηρίων θα γίνει ακόμη μεγαλύτερος πονοκέφαλος, γιατί από το 2026 όλα τα νέα κτήρια του δημοσίου θα πρέπει να είναι κτήρια Μηδενικών Εκπομπών και το 2028, όλα τα νέα κτήρια πρέπει επίσης να είναι Μηδενικών Εκπομπών.
Ανέφερε ότι αυτό είναι μια εξαιρετική ευκαιρία για να δημιουργήσουμε δουλειές, αφού για μετατροπή των κτιρίων ως το 2050 θα εργαστούν τεχνίτες όλων των ειδών, ενεργειακοί επιστήμονες και επαγγελματίες μικρομεσαίων επιχειρήσεων που θα παρέχουν τα υλικά.
Μίλησε και για την υποχρεωτική ανακύκλωση, την χωριστή συλλογή των οργανικών αποβλήτων και την εφαρμογή του "Πληρώνω όσα Πετώ".
«Παρά τις διάφορες δημόσιες τοποθετήσεις, δεν είναι καθόλου παράξενο να μην ξεκινήσει ούτε και το 2025, το σύστημα "πληρώνω όσα πετώ". Και επειδή η ΕΕ μας έχει εδώ και χρόνια θέσει στόχους για το ποσοστό ανακύκλωσης μέχρι το 2025, καταλαβαίνετε ότι τα επόμενα χρόνια θα οδεύσουμε και πάλι προς το ευρωπαϊκό δικαστήριο για τα απόβλητα μας», ανέφερε.
Ο κ. Θεοπέμπτου αναφέρθηκε και στην ανάγκη για σωστά οργανωμένα ολοήμερα σχολεία και για επαγγελματική εκπαίδευση σημειώνοντας ότι αυτά συνδέονται και με τη μείωση ιδιαίτερα της νεανικής παραβατικότητας.
Π. Λεωνίδου: Συνάδελφοι καταδικάζουν μια κυβέρνηση 2 χρόνων για σφάλματα και παραλείψεις
Την ελπίδα ότι τα πολλά προβλήματα που συσσωρεύθηκαν τα τελευταία χρόνια, λόγω λαθών ή/και παραλείψεων, των προηγούμενων κυβερνήσεων, θα μπουν σε τροχιά επίλυσης, εξέφρασε ο Κοινοβουλευτικός Εκπρόσωπος του ΔΗΚΟ Πανίκος Λεωνίδου.
Στην ομιλία του κατά τη συζήτηση του κρατικού προϋπολογισμού 2025 ενώπιον της Ολομέλειας, ο κ. Λεωνίδου εξέφρασε την ελπίδα ότι με σωστές και αποτελεσματικές πολιτικές θα η Κυβέρνηση και τα κόμματα που τη στηρίζουν θα φανούν αντάξιοι των προσδοκιών των Κυπρίων πολιτών, ισχυροποιώντας τα θεμέλια μιας ακμάζουσας, δημοκρατικής, ευρωπαϊκής Κυπριακής Δημοκρατίας.
Ο κ. Λεωνίδου εξέφρασε λύπη που κάποιοι Βουλευτές καταδικάζουν μια κυβέρνηση δυο χρόνων για σφάλματα και παραλείψεις που επισωρεύθηκαν.
Πρόσθεσε ότι γίνεται ακόμα χειρότερο όταν, υπαίτιοι αυτών των λαθών ή/και ζητημάτων που επισωρεύθηκαν, είναι ακριβώς οι κυβερνήσεις των κομμάτων που ανήκουν οι καταγγέλλοντες Βουλευτές.
Σημείωσε επίσης ότι το ΔΗΚΟ θα συνεχίσει να στηρίζει κριτικά το κυβερνητικό έργο, προσφέροντας όπου μπορεί τις δικές του προσεγγίσεις στις κυβερνητικές πρωτοβουλίες, εκφράζοντας τις επιφυλάξεις, ή τις αντιρρήσεις του εκεί και όπου χρειάζεται, με μείζον κριτήριο το συμφέρον του πολίτη.
Όσον αφορά τη συγκυρία μέσα στην οποία διεξάγεται η συζήτηση σημείωσε την περαιτέρω όξυνση της διεθνούς κατάστασης. «Η Κυπριακή Δημοκρατία, με κινήσεις σε διάφορα επίπεδα, επιχειρεί να δημιουργήσει και να εδραιώσει συμμαχίες, μέσα από τη γεωπολιτική της θέση και αξία», είπε.
Παράλληλα χαιρέτησε όσα πέτυχε η Κυβέρνηση Χριστοδουλίδη σε διπλωματικό επίπεδο, όπως η τριμερής στη Νέα Υόρκη, ο διορισμός Ολγκίν και η επικείμενη άτυπη πολυμερής διάσκεψη.
Για την οικονομία ανέφερε ότι, λόγω της σοβαρής και συνετής πολιτικής της Κυβέρνησης και του αρμόδιου Υπουργού Μάκη Κεραυνού, παρουσιάζει σημαντικές δυνατότητες ανθεκτικότητας. Σημείωσε ότι η δυναμική της, αναγνωρίζεται και από τους πλέον αρμοδίους, που είναι οι διεθνείς οίκοι αξιολόγησης, οι οποίοι την έχουν αναβαθμίσει διαδοχικά. Ωστόσο σημείωσε και προβλήματα όπως η ακρίβεια και τόνισε την ανάγκη για σοβαρές παρεμβάσεις ενώ χαιρέτισε τα μέτρα κοινωνικής πολιτικής της Κυβέρνησης.
