Το 2024 δεν ξεκίνησε με τις πιο ευνοϊκές συνθήκες για τον τουρισμό, κυρίως λόγω του πολέμου στο Ισραήλ αλλά και της ακρίβειας η οποία σε κάποιο βαθμό επηρεάζει τις δαπάνες και τη ζήτηση για ταξίδια, ενώ είχαν ξεκινήσει οι πρώτες αναφορές ότι δεν αναμένονταν νέες αυξήσεις αλλά μάλλον διατήρηση των δεδομένων του 2023. Στο μεταξύ, στο κάδρο των ανησυχιών είχαν προστεθεί τους τελευταίους μήνες και επιχειρησιακά προβλήματα και αλλαγές στον στόλο αεροπορικών εταιρειών, και το συνεπακόλουθο ενδεχόμενο μείωσης επιβατικών θέσεων για την Κύπρο. Βάσει των σημερινών δεδομένων, το 2024 οι διαθέσιμες αεροπορικές θέσεις θα είναι μειωμένες κατά 4% σε σχέση με το 2023 και 2% πιο κάτω αναμένεται να είναι ο αριθμός επιβατών. Σε πραγματικούς αριθμούς πρόκειται για 500 χιλιάδες επιβατικές θέσεις λιγότερες, σε σύγκριση με το 2023. Αυτός ο αριθμός πρόκειται στην ουσία για τη διαφορά μεταξύ των αυξήσεων που επίσης καταγράφουν κάποιες εταιρείες και τις μειώσεις στις οποίες προχωρούν άλλες, όπως εξηγεί η διαχειρίστρια εταιρεία των αεροδρομίων Hermes Airports. Συγκεκριμένα, οι περισσότερες απώλειες θέσεων προέρχονται από τρεις αεροπορικές εταιρείες, είτε λόγω τεχνικών θεμάτων αεροσκαφών που οδηγούν σε καθήλωση τους, είτε λόγω αντικατάστασης του στόλου τους με μικρότερα αεροσκάφη. Συνολικά οι μειώσεις και των τριών εταιρειών ανέρχονται σε 1 εκατ. αεροπορικές θέσεις. Την ίδια ώρα, άλλες 10 εταιρείες αυξάνουν σημαντικά τις προσφερόμενες θέσεις για τα κυπριακά αεροδρόμια, μεταξύ αυτών η TUI, η Ryanair, η Jet 2 και η Easyjet.
Βρετανία και Ισραήλ
Η απώλεια σε εισερχόμενους επιβάτες είναι γύρω στις 250 χιλιάδες και αναμένεται ότι θα καταγραφεί κυρίως από τη βρετανική αγορά, όπου ήδη, ξεκίνησε να καταγράφεται μια μείωση στη συχνότητα πτήσεων σε προορισμούς όπως το Λούτον και το Γκάτγουικ, ενώ συνολικά από τη βρετανική αγορά εκτιμάται ότι οι αφίξεις θα μειωθούν περίπου 100 χιλιάδες. Οι υπόλοιπες μοιράζονται σε άλλες αγορές της Ευρώπης και της Μέσης Ανατολής. Βεβαίως στις πλείστες των περιπτώσεων πρόκειται για προορισμούς οι οποίοι εξυπηρετούνται με άλλες αεροπορικές εταιρείες, επομένως ο προορισμός δεν χάνεται. Εκτιμάται επίσης ότι το επόμενο διάστημα οι επιβάτες θα αναζητήσουν λύσεις σε πτήσεις άλλων υφιστάμενων αεροπορικών εταιρειών, εφόσον υπάρχει δυνατότητα για απορρόφηση επιβατών. Επομένως, αναμένεται ότι θα καταγραφεί αύξηση στις πληρότητες των υφιστάμενων πτήσεων, εφόσον τους το επιτρέπουν. Σημειώνεται ότι η μέση πληρότητα πτήσεων από Βρετανία είναι αυτή την περίοδο στο 70-75%, ενώ αυξάνονται από τον Απρίλιο σε 80% και φτάνουν μέχρι το 90-95% μέχρι το καλοκαίρι. Επομένως οι πραγματικές διαστάσεις του ζητήματος που έχει προκύψει, αναμένεται ότι θα ξεκαθαρίσουν την περίοδο της καλοκαιρινής τουριστικής περιόδου. Την ίδια ώρα, αυξομειώσεις καταγράφονται και στις πτήσεις από και προς το Ισραήλ. Ενώ η Ryanair έχει ακυρώσει τις πτήσεις της μέχρι τον Μάιο, οι ισραηλίτικες εταιρείες αναμένεται ότι θα αυξήσουν σημαντικά τη συχνότητα των πτήσεών τους από τον Μάιο και μετά, με αποτέλεσμα οι τρεις πτήσεις ημερησίως σήμερα, να γίνουν 10 για το καλοκαίρι. Επομένως, η εικόνα και σε αυτό το δρομολόγιο αναμένεται να ξεκαθαρίσει από τον Μάιο και έπειτα.
Χρονιά σταθεροποίησης
Σε δηλώσεις της στην «Κ» η ανώτερη διευθύντρια μάρκετινγκ της Hermes Airports Μαρία Κουρούπη, ανέφερε ότι η εικόνα που υπάρχει σήμερα σίγουρα δεν είναι εικόνα πανικού, σημειώνοντας την πρόθεση των αεροπορικών εταιρειών για αποκατάσταση της σημερινής εικόνας καθώς και τις ενέργειες της εταιρείας για να καλυφθεί όσο το δυνατό αυτό το κενό. Τόνισε παράλληλα ότι η μείωση δεν ανάγεται σε έλλειψη εμπιστοσύνης για την κυπριακή αγορά, εξηγώντας ότι η κατάσταση είναι δυναμική ενώ τα δεδομένα δύνανται να αλλάξουν μέχρι το τέλος της χρονιάς. Σε κάθε περίπτωση ανέφερε ότι το 2024 αναμένεται ότι θα είναι χρονιά σταθεροποίησης με τις εκτιμήσεις επί του παρόντος να κάνουν λόγο για μικρή μείωση στην επιβατική κίνηση σε σχέση με το 2023, χωρίς να αποκλείεται να φτάσει στα ίδια επίπεδα. Υπενθυμίζεται ότι το 2023 ήταν χρονιά ρεκόρ με 11,6 εκατ. επιβάτες (εισερχόμενους και εξερχόμενους).
Ηδη ξεκίνησε να καταγράφεται μια μείωση στη συχνότητα πτήσεων σε προορισμούς όπως το Λούτον και το Γκάτγουικ.
Σταθεροποίηση, όχι μείωση
Στο ίδιο μήκος κύματος βρίσκεται και ο γενικός διευθυντής του ΠΑΣΥΞΕ Φιλόκυπρος Ρουσουνίδης ο οποίος ανέφερε ότι δεν συντρέχει λόγος πανικού. «Δεν θέλουμε να πανικοβάλουμε αγορές, τουριστικούς εταίρους και επιχειρηματίες του κλάδου, είναι βέβαια κάτι που παρακολουθούμε και αξιολογούμε καθημερινά και θεωρώ ότι μπαίνουμε πλέον και σε μια τριετία σταθεροποίησης στα νούμερα του τουρισμού και σε αυτό το πλαίσιο δεν ξεφεύγουν και οι μικρές μεταβολές που έχουν αναφερθεί». Βέβαια, ανέφερε ότι φέτος βλέπουμε μια επιβράδυνση των κρατήσεων η οποία ενδεχομένως να ανοίξει περισσότερο την ψαλίδα –σε σχέση με το 2023– για την οποία θα γίνει προσπάθεια να περιοριστεί. Σε κάθε περίπτωση, είπε ότι «το ότι δεν υπάρχει αύξηση στη γενική εικόνα είναι κάτι που θα προβληματίσει ως ένα βαθμό, και μας κάνει να είμαστε σε εγρήγορση, αλλά επιβεβαιώνει τον στόχο που έχουμε θέσει για φέτος που είναι να φτάσουμε όσο πιο κοντά στο 2023 μπορούμε». Σημείωσε ότι από εκεί και πέρα, τον τελευταίο μήνα παρατηρείται επιβράδυνση των κρατήσεων στα ξενοδοχεία. Πάντως ο φετινός Ιανουάριος έκλεισε με μικρή μείωση συγκριτικά με τις τουριστικές αφίξεις του αντίστοιχου περσινού, αν και σε σχέση με τον Ιανουάριο του 2019 καταγράφεται αύξηση της τάξης του 7%.
Στασιμότητα κρατήσεων
Όπως περιέγραψε η γενική διευθύντρια του ΣΤΕΚ Χρυσαίμιλη Ψηλογένη, αυτό το διάστημα υπάρχει μια στασιμότητα των κρατήσεων για τους επόμενους μήνες και σε αυτό παίζει ρόλο ότι το Πάσχα των καθολικών είναι φέτος τέλη Μαρτίου, μια περίοδος η οποία δεν είναι ιδιαίτερα δημοφιλής τουριστικά. Αυτό ενισχύει την επιβράδυνση, ενώ στην εξίσωση, όπως ανέφερε, προστίθεται και η αβεβαιότητα της αγοράς του Ισραήλ. Σε σχέση με την καθήλωση αεροσκαφών και τις συνεπακόλουθες μειώσεις αεροπορικών θέσεων είπε ότι υπάρχει κάποια ανησυχία και προβληματισμός, προσθέτοντας ότι γίνονται προσπάθειες από το αρμόδιο υφυπουργείου και την Hermes Airports ώστε να αντιστραφούν τα δεδομένα. Την ίδια ώρα τόνισε ότι αυτές οι εξελίξεις πρέπει να ενισχύσουν τη συνεργασία μεταξύ όλων των πλευρών ώστε να μην επηρεαστεί η οικονομία, το τουριστικό προϊόν και οι τουριστικές επιχειρήσεις.
Κουμής: δεν θα χαθούν οι θέσεις
«Σε καμία περίπτωση ο προγραμματισμός του 2024 δεν υπολείπεται 500.000 θέσεις σε σύγκριση με τον προγραμματισμό του προηγούμενου έτους. Αντιθέτως, ο αρχικός προγραμματισμός, κατέληγε σε μικρή αύξηση σε σύγκριση πάντοτε με το προηγούμενο έτος», ανέφερε ο υφυπουργός Τουρισμού Κώστας Κουμής. Σε γραπτή του δήλωση σημείωσε ότι πρόκειται για ένα πρόβλημα που αναμένεται να επηρεάσει δυστυχώς και τη χώρα μας, όπως και πολλές άλλες χώρες, και διαμήνυσε ότι έχουν γίνει οι απαραίτητες κινήσεις ώστε να περιοριστούμε στις μικρότερες το δυνατό απώλειες. Ως εκ τούτου, σημείωσε ότι οι όποιες απώλειες αντισταθμίζονται σε κάποιο βαθμό, είτε από τα καινούρια δρομολόγια που έχουν ήδη προστεθεί, είτε από την αύξηση των θέσεων από συγκεκριμένες χώρες.
