Του Παναγιώτη Ρουγκάλα
Την ώρα που συζητούνται νέες προσλήψεις και αν επιβαρύνεται ή όχι ο προϋπολογισμός του 2024 που έχει κατατεθεί στη Βουλή, εκείνο που έχει σημασία είναι πως έχουν ξεπεράσει ξανά κατά πολύ τα επίπεδα απασχόλησης προσώπων στην κυβέρνηση τον Οκτώβριο του 2023, σε σύγκριση με τον Οκτώβριο του 2012, δηλαδή προτού έρθουν στην Κύπρο τα μνημόνια.
Την ίδια ώρα, για τον «χαρτοπόλεμο» ανακοινώσεων που είδαμε εντός της εβδομάδας αναφορικά με τις προσλήψεις, τις νέες θέσεις και την απασχόληση στην κυβέρνηση, ο υπουργός Οικονομικών Μάκης Κεραυνός κατά την ομιλία του στη Βουλή την Παρασκευή κατέστησε σαφές πως, στο πλαίσιο της διαδικασίας τροποποίησης του προϋπολογισμού του 2024, η συνολική αύξηση με εξαίρεση τις 604 θέσεις που αφορούν τον τομέα της εκπαίδευσης, θα ανέλθει το 2024 στις 101, αντί σε 52 που είχαν αρχικώς υπολογιστεί. «Προς τούτο», σχολίασε, «τονίζεται ότι η δημιουργία των 604 θέσεων κρίθηκε αναγκαία ώστε να μειωθεί ο αριθμός του έκτακτου προσωπικού. Ως εκ τούτου, διατηρείται η συνολική απασχόληση στον δημόσιο τομέα και δεν επιβαρύνεται σημαντικά το κρατικό μισθολόγιο». Όπως είπε, οι 101 θέσεις δημιουργούνται κυρίως λόγω της άμεσης ανάγκης για αντιμετώπιση του μεταναστευτικού προβλήματος άλλα και άλλων άμεσων αναγκών για σκοπούς εύρυθμης λειτουργίας τμημάτων και υπηρεσιών του δημόσιου τομέα.
Πόσο όμως έχει αυξηθεί η απασχόληση στην κυβέρνηση από τον Οκτώβριο του 2012 έως και τον Οκτώβριο του 2023 την ώρα που γίνονται συζητήσεις και για νέες προσλήψεις; Η απασχόληση στην κυβέρνηση στην Κύπρο τον Οκτώβριο του 2023 έχει φτάσει τα 53.554 πρόσωπα, έναντι 51.378 που ήταν τον Οκτώβριο του 2012. Λίγους μήνες δηλαδή προτού έλθει η Τρόικα και μπει η χώρα στα μνημόνια όπου αναγκάστηκε να περικόψει θέσεις. Πλέον, απασχολούνται στην κυβέρνηση και ως μόνιμοι και ως έκτακτοι παραπάνω 2.176 πρόσωπα, δίχως να υπολογίζονται οι επιπλέον 101 που αναμένεται να μπουν το 2024.
Από τον Οκτώβριο του 2013 είδαμε μία μεγάλη μείωση στην απασχόληση στην κυβέρνηση. Από 51.378 έγιναν 49.723, ακολούθως τον Οκτώβριο του 2014 μειώθηκαν περαιτέρω στους 49.063 και τον Οκτώβριο του 2015 έφτασαν στο χαμηλότερο σημείο που έχουμε δει την τελευταία 15ετία, στους 48.553. Τον Μάρτιο του 2016 η Κύπρος εξήλθε επιτυχώς από τα μνημόνια και από τότε βλέπουμε μόνο αυξήσεις στην απασχόληση της κυβέρνησης. Τον Οκτώβριο του 2016 αυξήθηκαν σε 48.625, τον Οκτώβριο του 2017 εκτοξεύθηκαν στους 51.614 (παραπάνω από τον Οκτώβριο πριν το κούρεμα), τον Οκτώβριο του 2018 συνέχισαν την ανοδική πορεία στους 51.881, τον Οκτώβριο του 2019 έφτασαν τους 52.476 και η δεκαετία έκλεισε τον Οκτώβριο του 2020 με 52.513 πρόσωπα να απασχολούνται στην κυβέρνηση. Τον Οκτώβριο του 2021 ήταν στα 53.008 πρόσωπα και τον Οκτώβριο του 2022, λίγους μήνες δηλαδή πριν «παραδώσει τα κλειδιά» η κυβέρνηση Αναστασιάδη στην κυβέρνηση Χριστοδουλίδη, ήταν 53.271. Η ανοδική τάση από ό,τι φαίνεται συνέχισε και έφτασαν να απασχολούνται στην κυβέρνηση τον Οκτώβριο του 2023, συνολικά 53.554 πρόσωπα.
«Μπουμ» εκτάκτων
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας Κύπρου αποτυπώνεται η εικόνα πως οι έκτακτοι τείνουν να «υδροκεφαλιάσουν» την απασχόληση στην κυβέρνηση. Ως σύνολο (εκτός ωρομίσθιου προσωπικού) από τον Οκτώβριο του 2012 έως και τον Οκτώβριο του 2023 έχουν αυξηθεί και οι μόνιμοι και οι έκτακτοι από 41.734, στα 46.690 πρόσωπα. Οι μόνιμοι ωστόσο έχουν μειωθεί από 33.344 τον Οκτώβριο του 2012 σε 24.853 τον Οκτώβριο του 2023, ενώ αντιθέτως, οι έκτακτοι έχουν σχεδόν τριπλασιαστεί. Συγκεκριμένα, από 8.390 που απασχολούνταν στην κυβέρνηση τον Οκτώβριο του 2012, πλέον αριθμούνται στους 21.837.
Μεγάλη αύξηση παρουσιάζεται στην εκπαιδευτική υπηρεσία. Συγκεκριμένα, τον Οκτώβριο του 2012 αυτοί που απασχολούνταν στην Κυβέρνηση έφταναν τους 13.040, ενώ τον Οκτώβριο του 2023 φτάνουν τους 16.077. Βέβαια, οι έκτακτοι έχουν την τιμητική τους, αφού από 2.040 έχουν φτάσει τους 7.443, ενώ οι μόνιμοι έχουν μειωθεί από τους 11.000 στους 8.634.
Παρόμοια τάση και για τις δυνάμεις ασφαλείας. Από 10.071 τον Οκτώβριο του 2012 έχουν φτάσει πλέον τον Οκτώβριο του τρέχοντος έτους στους 13.007. Στους μόνιμους υπάρχει φθίνουσα τάση, από 8.467 τον Οκτώβριο του 2012 στους 6.341 τον Οκτώβριο του 2023. Όσον αφορά στους έκτακτους, από 1.604 έχουν φτάσει 6.666.
Αύξηση 15,3%
Σύμφωνα με την παρουσίαση του προϋπολογισμού του 2024 οι απολαβές προσωπικού περιλαμβανομένων των βασικών μισθών, τιμαριθμικών επιδομάτων, ειδικών επιδομάτων, συνεισφορών στα ταμεία συντάξεων, υγείας και στο νέο επαγγελματικό Σχέδιο Συνταξιοδοτικών Ωφελημάτων υπολογίζονται να αυξηθούν κατά 15,3% και να ανέλθουν στα 3,72 δισ. το 2024, σε σύγκριση με 3,23 δισ. ευρώ το 2023. Οι κυριότερες αυξήσεις αφορούν τις αυξημένες συνεισφορές στα ασφαλιστικά ταμεία κρατικών υπαλλήλων όπως ΤΚΑ και ΓεΣΥ ύψους 252,2 εκατ. ευρώ στο νέο επαγγελματικό Σχέδιο Συνταξιοδοτικών Ωφελημάτων ύψους 190 εκατ. ευρώ ετησίως για τα έτη 2024 2025 και 2026 και από αυξημένα τιμαριθμικά επιδόματα ύψους 104 εκατ. ευρώ. Όπως τονίζεται στην παρουσίαση του προϋπολογισμού του 2024 για την πολιτική απασχόληση στον δημόσιο τομέα η κάλυψη των αναγκών της δημόσιας υπηρεσίας γίνεται σε προσωπικό μέσω της πλήρωσης μόνιμων θέσεων και όχι μέσω της πρόσληψης μη μόνιμου προσωπικού.
