Του Ανδρέα Καραμήτα
Η ιστορία με τις πολλαπλές συντάξεις δεν λέει να τελειώσει αφού το Προεδρικό έχει στα χέρια του δύο νομοσχέδια με αλλαγές, οι οποίες μελετώνται από το Υπουργικό Συμβούλιο και τη Βουλή. Μέχρι σήμερα πάντως καμία οριστική απόφαση δεν έχει ληφθεί, ενώ πληροφορίες της «Κ» αναφέρουν πως τα νομοσχέδια έχουν γίνει μπαλάκι μεταξύ Προεδρικού και Βουλής. Ωστόσο, οι εξελίξεις δεν είναι και οι ευνοϊκότερες για την επίλυση του θέματος. Το υπουργείο Οικονομικών για να επικουρήσει τα εμπλεκόμενα μέρη με στόχο την όσο το δυνατόν γρηγορότερη ψήφιση του εν λόγω νομοσχεδίου, διενέργησε οικονομική μελέτη για τις μειώσεις που θα φέρει ο νέος νόμος. Συγκεκριμένα, η Βουλή εισηγήθηκε δύο σενάρια προς το Υπουργικό Συμβούλιο. Στο πρώτο σενάριο, η ηλικία συνταξιοδότησης αυξάνεται από τα 60 στα 65 έτη. Η κίνηση αυτή οδηγεί σε μείωση της παρούσας αξίας των συνταξιοδοτικών ωφελημάτων κατά 10,5%, φέρνοντας εξοικονόμηση ύψους €9,2 εκατ. στα κρατικά ταμεία. Η μείωση αυτή έρχεται ως αποτέλεσμα της αύξησης του χρόνου εργασίας και της αντίστοιχης μείωσης της περιόδου συνταξιοδότησης. Στο δεύτερο σενάριο, η παραδοσιακή σύνταξη αντικαθίσταται με εφάπαξ φιλοδώρημα. Η ριζική αυτή αλλαγή φέρνει δραστική μείωση 75,5% στην παρούσα αξία των συνταξιοδοτικών ωφελημάτων, εξοικονομώντας για το κράτος €66 εκατομμύρια. Η εξοικονόμηση αυτή οφείλεται στην άμεση καταβολή του συνταξιοδοτικού κεφαλαίου, αντί της μακροχρόνιας καταβολής συνταξιοδοτικών παροχών. Τα ωφελήματα του Προέδρου της Δημοκρατίας και του Προέδρου της Βουλής αναμένεται να μειωθούν κατά 27,9% και 14,3% αντίστοιχα στο σενάριο 1, ενώ στο σενάριο 2 οι μειώσεις αγγίζουν το 84% και 61% αντίστοιχα. Παρόμοιες μειώσεις προβλέπονται για υπουργούς, βουλευτές και άλλους αξιωματούχους, με τις μεγαλύτερες μειώσεις να εστιάζονται στους υφυπουργούς (54% στο σενάριο 2).
Η άμεση καταβολή του συνταξιοδοτικού κεφαλαίου θα γλυτώσει από την οικονομία και τους φορολογούμενους πολίτες 66 εκατ. ευρώ.
Πόσοι λαμβάνουν ωφελήματα
Το καυτό θέμα των πολλαπλών συντάξεων άρχισε όταν η εφημερίδα «Αλήθεια» έφερε στο φως το γεγονός πως ο Νίκος Χριστοδουλίδης από το 2018 που διορίστηκε υπουργός Εξωτερικών λαμβάνει σύνταξη 1.300 ευρώ την οποία δεν δήλωνε στο Πόθεν Έσχες του. Ωστόσο υπάρχουν ακόμη 129 αξιωματούχοι που λαμβάνουν συντάξεις και επιδόματα, ενώ παράλληλα υπηρετούν σε πόστα από τα οποία λαμβάνουν μισθό. Αιρετοί αξιωματούχοι του δημόσιου και ευρύτερου δημόσιου τομέα αλλά και από την τοπική αυτοδιοίκηση λαμβάνουν πέραν από τον μισθό και επιδομάτων και σύνταξη από το Δημόσιο. Ακόμη , άλλοι 62 πρώην κρατικοί αξιωματούχοι που υπηρέτησαν σε διάφορες δημόσιες θέσεις και αξιώματα λαμβάνουν πολλαπλές συντάξεις χωρίς να διευκρινίζεται το ύψος του ποσού που λαμβάνουν. Πάντως, με όσα ισχύουν μέχρι σήμερα, ένας νυν ή πρώην αξιωματούχος που υπηρέτησε σε διάφορα αξιώματα μπορεί να λαμβάνει μέχρι και τρεις συντάξεις καθώς καταβάλλεται, μεταξύ άλλων, επαγγελματική σύνταξη (όπως δημοσιοϋπαλληλική), σύνταξη δημάρχου, σύνταξη βουλευτή, σύνταξη υπουργού, σύνταξη γήρατος κ.ο.κ. Δέον να σημειωθεί, ότι η βουλευτική και η υπουργική σύνταξη καταβάλλεται νωρίτερα στα 60 χρόνια. Επιπρόσθετα, το παράδοξο είναι πως στο Υπουργικό Συμβούλιο που θα εγκριθεί το νομοσχέδιο εκτός του Προέδρου λαμβάνουν ωφελήματα και κάποιο υπουργοί αλλά και στη Βουλή ορισμένοι βουλευτές.
Η ψήφιση
Το καυτό θέμα των πολλαπλών συντάξεων φαίνεται να έχει ακόμη μέλλον αφού στο σύνολο έχουν κατατεθεί δύο νομοσχέδια και προτάσεις από τα κόμματα. Σύμφωνα με πηγές της «Κ» τα νομοσχέδια θα συζητηθούν μετά τις εκλογές του Ιουνίου, ενώ η προσπάθεια εκ μέρους των κομμάτων και Βουλής είναι να ψηφιστούν προτού η Βουλή κλείσει για τη θερινή περίοδο. Αυτό φυσικά δεν εξαρτάται μόνο από τη θέληση της Βουλής αλλά έχει να κάνει και με άλλους θεσμούς οι οποίοι έχουν λόγο, όπως η Νομική Υπηρεσία αλλά και ο γενικός ελεγκτής. Το σίγουρο πάντως είναι πως η μεγάλη καθυστέρηση και το γεγονός ότι οι θεσμοί πετούν το μπαλάκι των συντάξεων ο ένας στον άλλο, δείχνει και την ακαμψία της κυπριακής δημόσιας διοίκησης να εκμοντερνιστεί.
Και οι ευρωβουλευτές στον χορό των συντάξεων
Η συζήτηση για τις πολλαπλές συντάξεις αξιωματούχων στην Κύπρο, πέραν από τους εγχώριους, αγγίζει και τους ευρωβουλευτές. Πολλοί ευρωβουλευτές, έχοντας λάβει σύνταξη από την Κύπρο, λαμβάνουν παράλληλα σύνταξη και από το Ευρωκοινοβούλιο. Αυτό το φαινόμενο, αν και νόμιμο, εγείρει ερωτήματα ηθικής και δικαιοσύνης, καθώς δημιουργεί και επιπλέον ερωτήματα. Ο μισθός των ευρωβουλευτών σύμφωνα με το ενιαίο καθεστώς αποδοχών ανέρχεται σε €10.075,18 πριν από την αφαίρεση φόρων. Το ποσό αυτό προέρχεται από τον προϋπολογισμό του Κοινοβουλίου και υπόκειται σε φόρο Ε.Ε. και ασφαλιστικές εισφορές. Μετά την παρακράτηση αυτών, ο καθαρός μισθός διαμορφώνεται στα €7.853,89. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο βασικός μισθός των ευρωβουλευτών έχει θεσπιστεί στο 38,5% του βασικού μισθού δικαστή του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Επιπρόσθετα λαμβάνουν και αποζημίωση 350 ευρώ για κάθε συνεδρία που λαμβάνουν μέρος, ενώ υπάρχει και ειδικό κονδύλι, το οποίο χρηματοδοτεί τις ανάγκες των γραφείων τους στα κράτη-μέλη από τα οποία προέρχονται. Όσον αφορά τους έξι Κύπριους ευρωβουλευτές τονίζεται πως και αυτοί, εφόσον πριν ήταν αξιωματούχοι της κυπριακής δημόσιας διοίκησης δύνανται να είναι και λήπτες σύνταξης από την Κυπριακή Δημοκρατία. Συγκεκριμένα από τους 6 ευρωβουλευτές που υπηρετούν σήμερα στο κοινοβούλιο οι τρεις πριν από την εκλογή τους ήταν δημόσιοι υπάλληλοι και αξιωματούχοι. Ο ευρωβουλευτής του ΑΚΕΛ Νιαζί Κιζιλγιουρέκ πριν από την εκλογή του εργαζόταν στο Πανεπιστήμιο Κύπρου και ως εκ τούτου δικαιούται σύνταξη από το Πανεπιστήμιο για τα χρόνια υπηρεσίας του σε αυτό. Αυτή η περίπτωση φυσικά έχει μία ιδιαιτερότητα που δεν έχουν οι άλλοι. Το Πανεπιστήμιο Κύπρου έχει τα δικά του σχέδια υπηρεσίας και αυτό ρυθμίζει τη συνταξιοδοτική πολιτική του. Άρα, αν και ο κ. Κιζιλγιουρέκ φαίνεται να δικαιούται και να λαμβάνει σύνταξη αυτή δεν επιβαρύνει το κράτος αλλά το Πανεπιστήμιο. Ο κ. Γεωργίου επίσης του ΑΚΕΛ, ο οποίος και ήταν καθηγητής μέσης εκπαίδευσης, δικαιούται να λαμβάνει σύνταξη για τα χρόνια που υπηρέτησε ως καθηγητής. Ωστόσο, σε επικοινωνία της «Κ» μαζί του δήλωσε πως έχει αποποιηθεί του δικαιώματος της σύνταξης από την περίοδο που εκλέγεται ευρωβουλευτής. Ο κ. Κώστας Μαυρίδης ευρωβουλευτής του ΔΗΚΟ επίσης πριν από την εκλογή του είχε εργασιακή σχέση με το Δημόσιο, αφού επίσης είναι καθηγητής πανεπιστημίου. Η εφημερίδα μας επικοινώνησε με τον κ. Μαυρίδη ο οποίος δήλωσε πως όντως λαμβάνει σύνταξη από το Δημόσιο, η οποία ανέρχεται περίπου στα 400 ευρώ μηνιαίως. Οι υπόλοιποι τρεις, Σταύρου, Φουρλάς και Παπαδάκης δεν έχουν οποιοδήποτε συνταξιοδοτικό όφελος, τουλάχιστον μέχρι σήμερα, αφού δεν εργάστηκαν ποτέ υπό το καθεστώς δημόσιου υπαλλήλου ή αξιωματούχου.