Δείχνουν επενδύσεις σε ομόλογα οι τράπεζες

Τα επιτόκια καταθέσεων παραμένουν σε χαμηλά επίπεδα και οι τράπεζες προκρίνουν επενδύσεις σε μετοχές, ομόλογα και εμπορεύματα. Βλέποντας οι τράπεζες πως τα χρήματα των Κυπρίων ως επί το πλείστον είναι τοποθετημένα σε ακίνητη περιουσία και καταθέσεις, δημιουργούν επενδυτικά προϊόντα ως απάντηση στις μικρές αποδόσεις από το «πάρκινγκ» των καταθέσεων στην τράπεζα. Είναι ένα επενδυτικό «deja vu» προ εποχής θετικών επιτοκίων, που ήταν αρνητικά. Τότε, για να μην πληρώνουν οι καταθέτες αρνητικά επιτόκια για να «παρκάρουν» τα χρήματά τους στην τράπεζα, οι τράπεζες προωθούσαν πληθώρα επενδυτικών επιλογών. Πλέον, με τα καταθετικά επιτόκια να μην μπορούν να ακολουθήσουν τα δανειστικά, γίνεται ακριβώς το ίδιο, με την τάση όμως πλέον να είναι οι επενδύσεις σε ομόλογα. Για του λόγου το αληθές, την προηγούμενη εβδομάδα η Astrobank ανακοίνωσε προϊόν επένδυσης σε αμοιβαία κεφάλαια ομολογιακού τύπου τριετούς διάρκειας, με στόχο καλύτερες αποδόσεις στο τέλος της επένδυσης σε σχέση με τα καταθετικά προϊόντα. Πρακτικά, με μία τέτοια επένδυση οι πελάτες τέτοιων προϊόντων συμμετέχουν σε ένα χαρτοφυλάκιο ευρωπαϊκών κρατικών και εταιρικών ομολόγων με την απόδοση να είναι μεγαλύτερη από αυτή που θα λάμβαναν μέσω προθεσμιακών καταθέσεων.

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), βάσει δηλώσεων των επικεφαλής της, από τον Ιούνιο του 2024 θα δούμε να μειώνει σταδιακά τα επιτόκια, ενώ πιθανώς το 2024 δεν θα είναι μόνο μία η μείωση, αλλά μπορεί να είναι ακόμα και τρεις. Η μείωση των επιτοκίων δεν γνωρίζουμε πως θα διαφοροποιήσει την παρούσα επενδυτική τάση, ωστόσο σίγουρα θα αλλάξει εκ νέου τα δεδομένα.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου, η ψαλίδα μεταξύ καταθετικών και δανειστικών επιτοκίων παραμένει μεγάλη. Τον Φεβρουάριο του 2024 το επιτόκιο για καταθέσεις προθεσμίας έως ενός έτους από νοικοκυριά σημείωσε οριακή μείωση στο 1,98%, σε σύγκριση με 2,06% τον Ιανουάριο του 2024. Το αντίστοιχο επιτόκιο για καταθέσεις από μη χρηματοδοτικές εταιρείες παρουσίασε και αυτό αύξηση στο 2,53%, σε σύγκριση με 2,11% τον Ιανουάριο. Από την αντίπερα όχθη, το επιτόκιο που αφορά καταναλωτικά δάνεια σημείωσε αύξηση στο 6,17%, σε σύγκριση με 5,64% τον Ιανουάριο του ίδιου έτους. Το επιτόκιο που αφορά δάνεια για αγορά κατοικίας μειώθηκε στο 5,15%, σε σύγκριση με 5,26% τον προηγούμενο μήνα. Ακόμα, το επιτόκιο που αφορά δάνεια προς μη χρηματοδοτικές εταιρείες για ποσά μέχρι 1 εκατ. ευρώ παρουσίασε αύξηση στο 5,91%, σε σύγκριση με 5,65% τον Ιανουάριο του 2024. Τέλος, το επιτόκιο που αφορά δάνεια προς μη χρηματοδοτικές εταιρείες για ποσά άνω του 1 εκατ. ευρώ κατέγραψε αύξηση στο 6,07%, σε σύγκριση με 6,02% τον προηγούμενο μήνα του τρέχοντος έτους.

Δύσκολοι στις επενδύσεις

Κληθείσα να σχολιάσει στην «Κ» την επενδυτική τάση των Κυπρίων η Manager of Wealth & Investment Services της Ελληνικής Τράπεζας, κα Μικαέλλα Σάββα, υπέδειξε πως, μια μεγάλη διαφορά στην Κύπρο σε σχέση με το εξωτερικό είναι ότι στην Κύπρο ο κόσμος δεν επενδύει. Με βάση στοιχεία της ΕΚΤ το 2022 στην Κύπρο αλλά και στην Ελλάδα, περίπου το 80% του περιουσιακού συνόλου των νοικοκυριών είναι σε μετρητά, με πολύ μικρά ποσοστά σε επενδύσεις. «Αντίθετα, στο εξωτερικό το να ξεκινούν να επενδύουν νωρίς –και το κάνουν συστηματικά– αποτελεί μέρος της κουλτούρας τους. Αυτό τους δίνει τη δυνατότητα να σχεδιάσουν το μέλλον τους γιατί οι επενδύσεις βοηθούν στην αύξηση των περιουσιακών στοιχείων, ενώ τα μετρητά χάνουν σταδιακά την αξία τους λόγω του του πληθωρισμού», σημείωσε χαρακτηριστικά.

Ερωτηθείσα να πει τη γνώμη της συγκεκριμένα για επενδύσεις σε ομόλογα (bonds), η κα Μ. Σάββα υπογράμμισε ότι είναι ένας τομέας με αρκετά καλές αποδόσεις. «Εάν βάζαμε έναν τίτλο για το 2023, θα ήταν ότι τα ομόλογα έχουν επιστρέψει, προσφέροντας την υψηλότερη απόδοση που έχουμε δει τα τελευταία 12 χρόνια», σχολίασε. Όπως είπε, καθ' όλη τη διάρκεια του 2023, παγκόσμιοι επενδυτές πρόσθεσαν ομόλογα στα χαρτοφυλάκιά τους μετά από χρόνια που ήταν υποκατανεμημένα. Τέλος, όσον αφορά τα επιτόκια, η κα Σάββα είπε πως, παρά την αναμενόμενη μείωση των επιτοκίων από τις κεντρικές τράπεζες το 2024, δεν προβλέπει πως τα ομόλογα θα επιστρέψουν στις πολύ χαμηλές και αρνητικές αποδόσεις του πρόσφατου παρελθόντος.
«Στην Ελληνική Τράπεζα, αναπτύσσουμε στρατηγικές επενδύσεις και δημιουργούμε χαρτοφυλάκια που ανταποκρίνονται στους στόχους και τις ανάγκες των πελατών μας. Αυτή η προσέγγιση, goal-based investing –δηλαδή επενδύσεις βάσει στόχων–, εφαρμόζεται από παγκόσμιους επενδυτές. Παρέχει ένα δομημένο επενδυτικό πλαίσιο, μένουμε focused σε συγκεκριμένους στόχους και αποφεύγεται uncecessary risk in portfolios», κατέληξε.

Ενεργητικό νοικοκυριών

Το ενεργητικό των νοικοκυριών σε χρηματοοικονομικά μέσα σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της ΚΤΚ ανήλθε στο τέλος Δεκεμβρίου 2023 στα 55,8 δισ. ευρώ εκ των οποίων το 57% αφορά μετρητά, καταθέσεις και δάνεια, 2% αφορά χρεόγραφα, 23% μετοχές και 17% λοιπά χρηματοοικονομικά στοιχεία. Το χρέος τους ανήλθε στο τέλος Δεκεμβρίου 2023 στα 19,7 δισ. ευρώ με τον σχετικό δείκτη χρέους να βρίσκεται στο 66% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ), παρουσιάζοντας οριακή μείωση σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο κυρίως λόγω της αύξησης του ΑΕΠ. Σε σύγκριση με τον Δεκέμβριο του 2016 ο δείκτης χρέους των νοικοκυριών παρουσιάζει αισθητή μείωση που αγγίζει το 50%. Το αντίστοιχο ενεργητικό των μη χρηματοοικονομικών εταιρειών ανήλθε στα 67,6 δισ. ευρώ με αναλογία 17% σε μετρητά και καταθέσεις, 5% σε δάνεια, 0,6% σε χρεόγραφα, 45% σε μετοχές και 32% σε λοιπά χρηματοοικονομικά στοιχεία. Το χρέος του τομέα στο τέλος Δεκεμβρίου 2023 ανήλθε στα 39,4 δισ. ευρώ με το δείκτη χρέους να βρίσκεται στο 133% του ΑΕΠ, σημειώνοντας μείωση σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο κυρίως λόγω της αύξησης του ΑΕΠ. Σε σύγκριση με τον Δεκέμβριο του 2016 ο δείκτης χρέους των μη χρηματοοικονομικών εταιρειών παρουσιάζει αισθητή μείωση που αγγίζει το 78%.