Kathimerini.gr
Την έναρξη διαδικασίας υπερβολικού ελλείμματος εισηγήθηκε σήμερα η Κομισιόν για επτά κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Eνωσης, και συγκεκριμένα για το Βέλγιο, τη Γαλλία, τη Ιταλία, την Ουγγαρία, την Πολωνία, τη Μάλτα και τη Σλοβακία.
Η Κομισιόν προετοίμασε έκθεση στη βάση του άρθρου 126 (3) της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ε.Ε. για συνολικά 12 κράτη-μέλη, προκειμένου να αξιολογήσουν την ευθυγράμμισή τους με το κριτήριο ελλείμματος της εν λόγω συνθήκης. Η έκθεση αφορά σύμφωνα με τη σχετική ανακοίνωση: το Βέλγιο και τις Τσεχία, Εσθονία, Ισπανία, Γαλλία, Ιταλία, Ουγγαρία, Μάλτα, Πολωνία, Σλοβενία, Σλοβακία και Φινλανδία.
Σε αυτή την αξιολόγηση, η Κομισιόν λαμβάνει υπόψη της σχετικούς παράγοντες που προέβαλαν τα κράτη-μέλη στην περίπτωση που ο λόγος δημόσιου χρέους προς το ΑΕΠ τους είναι κάτω από το 60% του ΑΕΠ ή το έλλειμμά τους εκτιμάται ότι είναι «κοντά» στην τιμή αναφοράς του 3% και «προσωρινό».
Με βάση την αξιολόγηση που εμπεριέχεται στην έκθεση, η έναρξη διαδικασίας υπερβολικού ελλείμματος αφορά επτά κράτη-μέλη: Βέλγιο, Γαλλία, Ιταλία, Ουγγαρία, Μάλτα, Πολωνία και Σλοβακία, αναφέρει σε ανακοίνωσή της η Κομισιόν. Για τη Ρουμανία, η Κομισιόν αναφέρει ότι το Συμβούλιο αποφάσισε το 2020 τη διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος και βάσει της τρέχουσας αξιολόγησης η χώρα δεν έχει αναλάβει αποτελεσματικές δράσεις για «διόρθωση» και τερματισμό της διαδικασίας.
Ξεκαθαρίζει, πάντως, ότι η έκθεση αποτελεί μόνο το «πρώτο βήμα» για την έναρξη των διαδικασιών υπερβολικού ελλείμματος, που θα αποτελέσει τη βάση της πρότασης της Κομισιόν προς το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο να ξεκινήσει τη διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος για τα εν λόγω κράτη-μέλη τον Ιούλιο του 2024.
Παρ’ όλα αυτά, η Κομισιόν θα προτείνει στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τις συστάσεις της για τον τερματισμό του υπερβολικού ελλείμματος το φθινόπωρο, στο πλαίσιο του σχετικού ευρωπαϊκού εξαμήνου.
Εκθέσεις επιτήρησης
Οι σχετικές εκθέσεις για χώρες που βρέθηκαν σε πρόγραμμα επιτήρησης καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι Ιρλανδία, Ελλάδα, Ισπανία, Κύπρος και Πορτογαλία διατηρούν την ικανότητα αποπληρωμής του χρέους τους.
Αξιολόγηση μακροοικονομικών ανισορροπιών
Η Κομισιόν αξιολόγησε στοιχεία μακροοικονομικών ανισορροπιών για 12 κράτη-μέλη στο πλαίσιο έκθεσης του «μηχανισμού επαγρύπνησης» [καθορίζει σε ποια κράτη-μέλη η μακροοικονομική κατάσταση μπορεί να απαιτεί περαιτέρω εμπεριστατωμένη επισκόπηση στη βάση 11 δεικτών] για το 2024.
Στο πλαίσιο αυτό, η Κομισιόν εκτιμά ότι τόσο η Ελλάδα όσο και η Ιταλία αντιμετωπίζουν ανισορροπίες λόγω υπέρβασης ορίων σε συγκεκριμένους τομείς, με κάποια σημεία να παραμένουν ανησυχητικά. Επισημαίνει παράλληλα ότι οι κίνδυνοι σχετικά με τη δημοσιονομική βιωσιμότητα θα εξεταστούν στη βάση των μεταρρυθμισμένων κανόνων.
Και η Σλοβακία σημειώνει ανισορροπίες κυρίως στους τομείς της ανταγωνιστικότητας, του εξωτερικού ισοζυγίου, της αγοράς κατοικιών και του χρέους νοικοκυριών, ενώ η Κομισιόν διαπιστώνει ότι δεν έχουν προωθηθεί οι κατάλληλες ενέργειες αντιμετώπισής τους. Και η Ρουμανία σημειώνει υπερβολικές ανισορροπίες από πέρυσι που σχετίζονται με το ολοένα αυξανόμενο έλλειμμα.
Γερμανία, Κύπρος, Ουγγαρία, Ολλανδία και Σουηδία συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν μακρο-οικονομικές ανισορροπίες, ενώ Γαλλία, Ισπανία και Πορτογαλία σημειώνουν υποχώρηση, ωστόσο οι κίνδυνοι σχετικά με δημοσιονομική κατάσταση θα είναι υπό παρακολούθηση στο πλαίσιο των μεταρρυθμισμένων δημοσιονομικών κανόνων.
Εαρινές προβλέψεις – ανάπτυξη
Ενθαρρυντικά είναι τα στοιχεία για την ανάπτυξη στην Ε.Ε και την Ευρωζώνη, μετά την οικονομική στασιμότητα του 2023. Η συνεχιζόμενη μείωση του πληθωρισμού δίνει περιθώριο στις προβλέψεις της Κομισιόν για ανάπτυξη 1,0% του ΑΕΠ το 2024 στην Ε.Ε και 0,8% στη ζώνη του ευρώ. Το 2025, το ΑΕΠ προβλέπεται να επιταχυνθεί στο 1,6% στην Ε.Ε και στο 1,4% στη ζώνη του ευρώ.
Ο πληθωρισμός αναμένεται να μειωθεί από 6,4% το 2023 σε 2,7% το 2024 και 2,2% το 2025. Στη ζώνη του ευρώ, προβλέπεται να επιβραδυνθεί από 5,4% το 2023 σε 2,5% το 2024 και σε 2,1% το 2025.
Αγορά εργασίας
Παρά την επιβράδυνση της δραστηριότητας, η οικονομία της Ε.Ε. δημιούργησε περισσότερες από δύο εκατομμύρια θέσεις εργασίας το 2023, με τα ποσοστά δραστηριότητας και απασχόλησης των ατόμων ηλικίας 20-64 ετών να σημειώνουν νέα ρεκόρ 80,1% και 75,5% αντίστοιχα το τελευταίο τρίμηνο του έτους.
Τον Μάρτιο, το ποσοστό ανεργίας στην Ε.Ε. ανήλθε στο χαμηλό ρεκόρ του 6,0% κυρίως λόγω ισχυρής προσφοράς που στηρίζεται και από τη μετανάστευση, αλλά και τη ζήτηση.
Ωστόσο, η αύξηση της απασχόλησης στην Ε.Ε. προβλέπεται να μειωθεί στο 0,6% φέτος, πριν μετριαστεί περαιτέρω στο 0,4% το 2025.
Το ποσοστό ανεργίας στην Ε.Ε. αναμένεται να παραμείνει σε γενικές γραμμές σταθερό γύρω από το ιστορικό χαμηλό.
Για δημοσιονομικό έλλειμμα και χρέος
Μετά από σημαντική μείωση το 2021 και το 2022, η μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος της Ε.Ε. «φρέναρε» το 2023, καθώς η οικονομική δραστηριότητα εξασθένησε.
Η μείωση προβλέπεται να επαναληφθεί το 2024 (3,0%) και το 2025 (2,9%), ιδίως λόγω της σταδιακής κατάργησης των μέτρων ενεργειακής στήριξης.
Εν μέσω υψηλότερου κόστους εξυπηρέτησης του χρέους και χαμηλότερου ρυθμού αύξησης του ονομαστικού ΑΕΠ, ο δείκτης χρέους προς ΑΕΠ στην Ε.Ε. αναμένεται να σταθεροποιηθεί φέτος στο 82,9%, προτού αυξηθεί κατά περίπου 0,4 το 2025.
Ανησυχία για τις συνεχιζόμενες γεωπολιτικές «προκλήσεις»
Σχολιάζοντας σχετικά ο εκτελεστικός αντιπρόεδρος της Κομισιόν, Βάλντις Ντομπρόφσκις, τόνισε ότι «η οικονομία της Ε.Ε. παρέμεινε σταθερή» παρά τις εξαιρετικές «προκλήσεις» των τελευταίων ετών. «Μπορούμε να προσβλέπουμε σε επιστροφή σε μέτριους ρυθμούς ανάπτυξης, η οποία θα επιταχυνθεί περαιτέρω το 2025», ανέφερε, προσθέτοντας ωστόσο ότι εξαιτίας των συνεχιζόμενων γεωπολιτικών εντάσεων, είναι σημαντικό «τα κράτη-μέλη να επικεντρωθούν σε μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις που ενισχύουν τη βιώσιμη ανάπτυξη, σε συνδυασμό με πιο συνετές δημοσιονομικές πολιτικές, ώστε να μειωθούν οι υψηλοί δείκτες χρέους». Και επίσης «να κάνουμε κάθε δυνατό βήμα για να ενισχύσουμε τις επενδύσεις», αλλά και «να συνεχίσουμε να αποκομίζουμε τα οφέλη του μοντέλου ανοικτού εμπορίου μας, μεταξύ άλλων με τη σύναψη εμπορικών συμφωνιών με αξιόπιστους εταίρους» σημείωσε ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν.
Από την πλευρά του, ο αρμόδιος επίτροπος Πάολο Τζεντιλόνι υπογράμμισε ότι «η οικονομία της Ε.Ε. σημείωσε σημαντική άνοδο το πρώτο τρίμηνο, γεγονός που δείχνει ότι έχουμε ήδη κάνει στροφή, μετά από ένα πολύ δύσκολο 2023».
«Αναμένουμε σταδιακή επιτάχυνση της ανάπτυξης κατά τη διάρκεια του τρέχοντος έτους και του επόμενου, καθώς η ιδιωτική κατανάλωση υποστηρίζεται από τη μείωση του πληθωρισμού, την ανάκτηση της αγοραστικής δύναμης και τη συνεχιζόμενη αύξηση της απασχόλησης. Τα κρατικά ελλείμματα θα πρέπει να μειωθούν μετά την απόσυρση σχεδόν όλων των μέτρων ενεργειακής στήριξης, αλλά το δημόσιο χρέος πρόκειται να αυξηθεί ελαφρώς το επόμενο έτος, επισημαίνοντας την ανάγκη δημοσιονομικής εξυγίανσης, προστατεύοντας παράλληλα τις επενδύσεις», επισήμανε ο Πάολο Τζεντιλόνι.
