Νομικός πυρετός για επέκταση αεροδρομίων

Γράφουν και σβήνουν οι δικηγόροι τους όρους του συμβολαίου μεταξύ της κυβέρνησης και της εταιρεία Hermes Airports Ltd για την επέκταση των υφιστάμενων εγκαταστάσεων των αεροδρομίων Λάρνακας και Πάφου. Όπως είναι σε θέση να γνωρίζει η «Κ», οι δικηγόροι των δυο μερών συνεχίζουν τις διαβουλεύσεις σχετικά με την τελική διαμόρφωση των όρων της συμφωνίας, η οποία προβλέπει την παραχώρηση των δυο αερολιμένων στην εταιρεία Hermes για τη δεύτερη φάση ανάπτυξής τους. Αρμόδιες πηγές αναφέρουν ότι πρόθεση της Κυβέρνησης είναι να υπογραφτεί η συμφωνία με την εταιρεία εντός των επόμενων ημερών και να αρχίσουν οι εργασίες τον Μάρτιο του 2025.

Ωστόσο, ενώ όλα προχωρούν με βάση τα όσα συμφωνήθηκαν, έχουν παρουσιαστεί ορισμένα ζητήματα νομικής φύσεως τα οποία χειρίζονται οι νομικές ομάδες των δυο μερών προκειμένου να προχωρήσει σε πρώτη φάση η έγκριση της συμφωνίας από την Κεντρική Επιτροπή Αλλαγών και Απαιτήσεων (ΚΕΑΑ) και ακολούθως να πέσουν και τυπικά οι υπογραφές από τα εμπλεκόμενα μέρη.

Η δεύτερη φάση

Όπως είχε γράψει η «Κ», με το πράσινο φως από την ΚΕΑΑ το αμέσως επόμενο διάστημα σηματοδοτεί ουσιαστικά τη δεύτερη φάση ανάπτυξης των δυο αερολιμένων από τη διαχειρίστρια εταιρεία.

Η νέα συμφωνία που επιτεύχθηκε από τον περασμένο Αύγουστο περιλαμβάνει δύο συν ένα σημεία με επίκεντρο στοχευμένες τροποποιήσεις, ώστε να βελτιστοποιηθεί ο σχεδιασμός της φάσης 2 σε σχέση με τις αρχικές πρόνοιες που περιλαμβάνονται στη σύμβαση παραχώρησης. Στόχος να εξυπηρετούνται σε ετήσια βάση 12,4 εκατομμύρια επιβάτες μέσω του αερολιμένα Λάρνακας και 5 εκατομμύρια επιβάτες μέσω του αερολιμένα Πάφου, αυξάνοντας δηλαδή την ικανότητα εξυπηρέτησής τους κατά 70% περίπου σε σχέση με τη σημερινή χωρητικότητα. Η γενική εκτίμηση του κόστους του έργου για το αεροδρόμιο Λάρνακας ανέρχεται σε περίπου €95 εκατ. και του αεροδρομίου Πάφου στα €75 εκατ. Οι υποδομές ύψους για €170 εκατ. αναμένεται να ικανοποιήσουν τις ανάγκες των αερολιμένων τουλάχιστον μέχρι το 2036, σύμφωνα με τις προβλέψεις και μελέτες των εμπειρογνωμόνων.

Υπενθυμίζουμε ότι στην αναθεωρημένη συμφωνία του 2024 προβλέπεται ότι οι εργασίες ανάπτυξης και διαχείρισης των δύο αερολιμένων ξεκινούν με την υπογραφή της οικονομικής συμφωνίας αντί μετά πάροδο χρόνου που προνοούσε η Συμφωνία 2022 για εξασφάλιση εγκρίσεων από τα αρμόδια όργανα. Δηλαδή, η Hermes Airports θα συνεχίσει να διαχειρίζεται τους αερολιμένες Λάρνακας και Πάφου μέχρι τον Δεκέμβριο του 2032, αντί μέχρι τον Νοέμβριο του 2036 που ήταν η αρχική πρόταση.
Επιπλέον, τα δυο μέρη έχουν συμφωνήσει στην καταβολή ποσού ύψους €30 εκατ. ως αποζημίωση συν παραχώρηση πρόσθετου δικαιώματος χρήσης ποσού €20 εκατομμυρίων από το μεταβλητό τέλος παραχώρησης υπό μορφή δανείου, με καταβολή τόκου που να καλύπτει τα έξοδα της Κυπριακής Δημοκρατίας. Η αναθεωρημένη συμφωνία προνοεί 1,5 χρόνο παράταση, ενώ στην προδιαγραφόμενη συμφωνία 2022 προνοείτο 5,5 χρόνια παράταση.

Ο σχεδιασμός και οι προτεραιότητες

Το κυριότερο όφελος από την επίτευξη της οικονομικής συμφωνίας μεταξύ της αναδόχου εταιρείας και του χρηματοπιστωτικού ιδρύματος που πρόκειται να χρηματοδοτήσει την επέκταση και ανάπτυξη των δυο αεροδρομίων της Κύπρου, αποτελεί η άμεση έναρξη των εργασιών κατασκευής των έργων της φάσης 2. Επιπρόσθετα εξίσου σημαντικό είναι ότι αναμένονται πρόσθετα έσοδα στα αεροδρόμια της χώρας λόγω των αναμενόμενων αυξημένων εμπορικών δραστηριοτήτων εντός των αναπτύξεων, δημιουργούνται πρόσθετες θέσεις εργασίας, βελτιώνεται το κλίμα εμπιστοσύνης και σταθερότητας για προσέλκυση επενδύσεων και αναπτύσσεται η συνδεσιμότητα και η ανταγωνιστικότητα των αεροδρομίων.

Με βάση τον σχεδιασμό αναμένεται να ολοκληρωθούν οι υποδομές στον αερολιμένα της Λάρνακας σε 24 μήνες και του αερολιμένα της Πάφου σε 18 μήνες. Όπως πληροφορούμαστε προνοείται σταδιακή παράδοση των υποδομών, ενώ ο σχεδιασμός και η κατασκευή είναι προγραμματισμένα με βάση τα τελευταία πρότυπα και με στόχο οι υποδομές να ανταποκρίνονται στις ανάγκες βιώσιμης ανάπτυξης, με όρους ανθεκτικότητας όπως προνοείται στη συμφωνία. Ταυτόχρονα, προωθούνται δράσεις εντός των αεροδρομίων ώστε να αναπτύσσονται υποδομές για παροχή ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, και χρήση ηλεκτρικών οχημάτων με σκοπό τη μείωση των εκπομπών. Την ίδια ώρα προνοούνται αναπτύξεις υποδομών για περαιτέρω ενίσχυση της ασφάλειας των αεροδρομίων.

Η Λάρνακα

Η γενική εκτίμηση του κόστους επέκτασης του αερολιμένα Λάρνακας ανέρχεται σε περίπου €95 εκατ., με την επέκταση του κτηρίου στο ανατολικό τμήμα του τερματικού σταθμού και της δυτικής πτέρυγας να φτάνει τα €77 εκατ. και η επέκταση του διαδρόμου προσγείωσης και μετεγκατάσταση των βοηθητικών εγκαταστάσεων τα €18 εκατ.

Οι εργασίες στη Λάρνακα θα περιλαμβάνουν επέκταση του κτηρίου του υφιστάμενου νέου τερματικού προς τα ανατολικά, ενώ στο επίπεδο αναχώρησης ο χώρος θα χρησιμοποιηθεί για να στεγάσει τον έλεγχο διαβατηρίων αναχώρησης και τις λειτουργίες ασφαλείας. Επιπλέον, προβλέπεται όπως ο χώρος των πυλών αναχώρησης επεκταθεί προς τα δυτικά μέσω μιας συνδεδεμένης πτέρυγας, που θα στεγάσει νέες πύλες αναχώρησης, οι οποίες θα χρησιμοποιούνται για την είσοδο/έξοδο των επιβατών. Ο σχεδιασμός του έργου προβλέπει την κατασκευή του χώρου των πυλών στο επίπεδο του εδάφους, με τη δυνατότητα να προστεθούν οι γέφυρες επιβίβασης επιβατών (PBBs) και ένας πρόσθετος όροφος πάνω από τις νέες πύλες αναχώρησης, κατά τρόπο ώστε να είναι δυνατή η μελλοντική συνδεσιμότητα με τον πιθανό δεύτερο τερματικό σταθμό που θα κατασκευαστεί στη Φάση 3, σύμφωνα με το Γενικό Σχέδιο.

Ο χώρος παρασκευής αποσκευών θα αναδιαμορφωθεί ώστε να καταστεί δυνατή η εγκατάσταση δύο πρόσθετων ιμάντων (καρουζέλ).

Η επέκταση του ανατολικού διαδρόμου προσγείωσης θα σχεδιαστεί με βάση την έννοια της μίας λωρίδας εισόδου/εξόδου τροχιόδρομου, αλλά με τέτοιο τρόπο ώστε να επιτρέπει την εύκολη μετατροπή σε διαμόρφωση διπλής λωρίδας τροχιόδρομου σε μεταγενέστερη φάση.

Η Πάφος

Οι εργασίες στον αερολιμένα Πάφου θα περιλαμβάνουν την κατασκευή ενός συμπληρωματικού τμήματος του νότιου παράλληλου τροχιόδρομου, με όλες τις απαραίτητες απαιτήσεις φωτισμού και ασφάλειας, και επέκταση του υφιστάμενου τερματικού σταθμού για την παροχή χωρητικότητας κατάλληλης για ετήσια διακίνηση πέντε εκατομμυρίων επιβατών.
Η γενική εκτίμηση του κόστους του έργου ανέρχεται σε περίπου €75 εκατ., εκ των οποίων τα €38 εκατ. αφορούν την κατασκευή συμπληρωματικού νέου νότιου παράλληλου τροχιόδρομου με όλες τις απαραίτητες απαιτήσεις φωτισμού και ασφάλειας και τα υπόλοιπα €37 εκατ. την επέκταση του τερματικού σταθμού.

Στο μεταξύ, σε δημόσια διαβούλευση μέχρι τις 15 Ιανουαρίου 2025 έχουν τεθεί οι περιβαλλοντικές μελέτες για την επέκταση των αερολιμένων της Λάρνακας και της Πάφου. Την ίδια ώρα η Hermes Airports έχει υποβάλει αίτηση για εξασφάλιση πολεοδομικής συναίνεσης για την υλοποίηση της επέκτασης των δύο αεροδρομίων εντός των οριοθετημένων περιοχών για σκοπούς ανάπτυξης των αερολιμένων.