Kathimerini.gr
Ματίνα Χαρκοφτάκη
«Οταν ολοκληρωθεί η ιδιωτικοποίηση της TAP Air Portugal, θα ακολουθήσει περαιτέρω συγκέντρωση στην ευρωπαϊκή αγορά αερομεταφορών και θα μείνουν τέσσερις μεγάλοι παίκτες».
Ellinair, Astra Airlines, Orange2fly και Olympus Airways, αν και ξεκίνησαν με καλούς οιωνούς και μεγάλα όνειρα, τελικά δεν άντεξαν τον ανταγωνισμό
Η πρόσφατη γνωστοποίηση της πρόθεσης της πορτογαλικής κυβέρνησης να επαναφέρει το θέμα της πώλησης του 49% της TAP στάθηκε αφορμή για το μεγάλο αφεντικό της Ryanair, Μάικλ Ο’ Λίρι, να προχωρήσει σε ακόμη μία δημόσια τοποθέτηση για το μέλλον των αερομεταφορών στη Γηραιά Ηπειρο.
Η δήλωσή του δεν φέρνει κάποια νέα αποκάλυψη. Εδώ και μία δεκαετία, ο διευθύνων σύμβουλος της μεγαλύτερης ευρωπαϊκής αεροπορικής εταιρείας –που το 2024 διατήρησε την πρωτοκαθεδρία με 3.044 πτήσεις ημερησίως– επαναλαμβάνει σταθερά, τουλάχιστον μία φορά τον χρόνο, την πρόβλεψή του για τον σταδιακό αφανισμό των μικρότερων αεροπορικών από τους ισχυρότερους του κλάδου. Αυτή τη φορά, στο επίκεντρο βρίσκονται οι χαμηλού κόστους αερομεταφορείς, όπως η Wizz Air και η easyJet, που, σύμφωνα με τον ίδιο, θα είναι οι επόμενοι στόχοι της αγοράς.
Αυτό το τοπίο σημαίνει ότι οι επιλογές περιορίζονται για τους καταναλωτές, ενώ οι μικρότερες αεροπορικές αντιμετωπίζουν αυξανόμενες προκλήσεις. Η συγκέντρωση της αγοράς δημιουργεί ασφυκτικές συνθήκες ανταγωνισμού, οδηγώντας αρκετές επιχειρήσεις είτε σε οικονομική δυσχέρεια είτε σε οριστική παύση δραστηριοτήτων. Οι «αναταράξεις» που σημειώνονται στην Ευρώπη δεν θα μπορούσαν να αφήσουν ανεπηρέαστο και τον εγχώριο κλάδο των αερομεταφορών, ο οποίος δεν παρουσιάζει και τις πιο ευνοϊκές συνθήκες.
Από το 2019 μέχρι σήμερα, η πλειονότητα των μικρότερων εγχειρημάτων δεν ευδοκίμησε. Ειδικότερα, τέσσερις αεροπορικές εταιρείες ελληνικών συμφερόντων –Ellinair, Astra Airlines, Orange2fly και Olympus Airways– αν και ξεκίνησαν με καλούς οιωνούς και μεγάλα όνειρα, στη συνέχεια δεν εξελίχθηκαν το ίδιο. Αδυνατώντας να ανταποκριθούν στο υψηλό κόστος και στον έντονο ανταγωνισμό, κατέληξαν σε αναγκαστική προσγείωση χωρίς επιστροφή. Σε αυτό το δυσμενές περιβάλλον, καθοριστικό ρόλο έπαιξε και η πανδημία του κορωνοϊού, που προκάλεσε καίριο πλήγμα στις αερομεταφορές, επιταχύνοντας τις εξελίξεις.
Η κήρυξη σε πτώχευση της Olympus Airways πριν από μερικούς μήνες μάλλον φάνταζε προδιαγεγραμμένη. Σύμφωνα με τον τελευταίο δημοσιευμένο ισολογισμό, ο οποίος γυρνάει πίσω στο 2021, η εταιρεία αν και εμφάνιζε έσοδα 19,3 εκατ. ευρώ και κέρδη 345 χιλιάδων ευρώ, οι συνολικές της υποχρεώσεις ανέρχονταν σε δυσανάλογα υψηλά επίπεδα της τάξεως των 37 εκατ. ευρώ. Η αεροπορική, η οποία ιδρύθηκε το 2015, διέθετε στόλο τεσσάρων αεροσκαφών (τύπου Airbus A320 και Boeing 757), ενώ δραστηριοποιείτο κυρίως στις πτήσεις τσάρτερ, τόσο επιβατικές όσο και εμπορικές.
Δύο χρόνια νωρίτερα, το 2013, ιδρύθηκε η Ellinair, η οποία αποτελούσε τον αεροπορικό βραχίονα του πολυεπίπεδου ομίλου Μουζενίδη. Η εταιρεία κατάφερε να εξελιχθεί σε υπολογίσιμο παίκτη του κλάδου της Βόρειας Ελλάδας, συνδέοντας τη χώρα με προορισμούς στην Ανατολική Ευρώπη. Ωστόσο, η πανδημία, η οικονομική στενότητα και η απώλεια του ιδρυτή της, Μπόρις Μουζενίδη, δημιούργησαν ανυπέρβλητα εμπόδια. Το 2021 η εταιρεία ανέστειλε τη λειτουργία της και, παρά τους περιστασιακούς ψιθύρους για ενδεχόμενη επανεκκίνηση, οι προσδοκίες δεν μετουσιώθηκαν ποτέ σε πράξη. Με έδρα τη Θεσσαλονίκη, η Astra Airlines ξεκίνησε το 2008 και εξυπηρετούσε κυρίως περιφερειακά δρομολόγια. Παρά την αρχική της ανάπτυξη, οι οικονομικές υποχρεώσεις της ξεπέρασαν τα 16 εκατ. ευρώ, οδηγώντας την σε διακοπή του πτητικού έργου της το 2019. Οι όποιες προσπάθειες εξαγοράς ή αναδιάρθρωσης δεν ευδοκίμησαν, σηματοδοτώντας το οριστικό της τέλος.
Η Orange2fly, μια εταιρεία τσάρτερ που δημιουργήθηκε το 2015 από πρώην στελέχη της SkyGreece Airlines, προσπάθησε να εδραιωθεί στην ελληνική αγορά, αλλά βρέθηκε αντιμέτωπη με προβλήματα ρευστότητας. Παρά τις απόπειρες κρατικής ενίσχυσης, τέθηκε σε καθεστώς προστασίας από τους πιστωτές το 2020 και υπέβαλε αίτηση πτώχευσης το 2021, ρίχνοντας αμετάκλητα αυλαία.
