Η Κύπρος βρίσκεται στη σεισμογόνο ζώνη των Άλπεων-Ιμαλαΐων, μέσα στην οποία εκδηλώνεται το 15% των σεισμών παγκοσμίως. Ιστορικές αναφορές και αρχαιολογικά ευρήματα μαρτυρούν ότι την Κύπρο έπληξαν στο παρελθόν ισχυροί σεισμοί, που σε αρκετές περιπτώσεις κατέστρεψαν τις πόλεις της.
Ο πρώτος καταγεγραμμένος σεισμός πραγματοποιήθηκε το 27 π.Χ και ως επίκεντρο είχε την Πάφο και την Αίγυπτο στην οποία προκάλεσε πολλές ζημιές. Πιθανολογείται πως μαζί με το σεισμό προκλήθηκε και τσουνάμι που έπληξε την περιοχή. Το 15 π.Χ, ακόμη ένας σεισμός με επίκεντρο την Πάφο, προκάλεσε τόσο εκτεταμένες ζημιές με αποτέλεσμα οι κάτοικοι να εγκαταλείψουν την πόλη.
Σύμφωνα με το Τμήμα Γεωλογικής Επισκόπησης, ο πιο καταστροφικός σεισμός που έπληξε την Κύπρο κατά τα τελευταία 2000 χρόνια, ήταν πιθανώς αυτός του 76μ.Χ. ο οποίος ισοπέδωσε τη Σαλαμίνα, το Κίτιο και την Πάφο.
Απο τότε μέχρι σήμερα το νησί έπληξαν μεγάλοι σεισμοί που έχουν καταγγραφεί στο πέρασμα των αιώνων ακόμη και στην σύγχρονη ιστορία του νησιού.
Ο πιο ισχυρός σεισμός και το τσουνάμι
Στις 3 Μαΐου 1222, καταγράφηκε ένας από τους ισχυρότερους ιστορικούς σεισμούς, πιθανότατα μεγέθους 7 βαθμών στην κλίμακα Ρίχτερ συνοδευόμενος από τσουνάμι. Αρκετοί άνθρωποι είχαν χάσει τη ζωή τους ενώ εκτεταμένες καταστροφές σημειώθηκαν σε Λεμεσό και Πάφο. Συγκεκριμένα, πόλη και το φρούριο της Πάφου ισοπεδώθηκαν, ενώ το λιμάνι της έμεινε χωρίς νερό καθώς η ακτογραμμή μετακινήθηκε προς τη θάλασσα. Η Πάφος πλήγηκε σε περίπου 20 δευτερόλεπτα, η Λεμεσός σε 4 λεπτά, η Αμμόχωστος σε 25 λεπτά, οι υπόλοιπες ακτές πλήγηκαν εντός της μίας ώρας.
Σύμφωνα με αναφορές των Ogerius Panis και Marchisius Scriba που βίωσαν το τσουνάμι, «στην Κύπρο η θάλασσα ανυψώθηκε από τη δόνηση και όρμησε στη στεριά. Τεράστιες μάζες θαλάσσιου νερού μεγάλες σαν βουνά κατέκλυσαν τη στεριά, κατεδαφίζοντας κτήρια και γεμίζοντας χωριά με ψάρια. Η Πάφος, υπέφερε πιο πολύ, το λιμάνι της αποξηράθηκε και η πόλη κατακλύστηκε από την θάλασσα.»
Ο πιο φονικός σεισμός
Στις 10 Δεκεμβρίου 1753, ένας ισχυρός σεισμός μετατράπηκε σε εθνική τραγωδία. Ο σεισμός είχε ως επίκεντρο την Αμμόχωστο και από αυτόν έχασαν τη ζωή τους 200 άνθρωποι.
Τα 15’ που έσεισαν την Ανατολική Μεσόγειο και το τσουνάμι
Πολύ ισχυρός σεισμός 6,5 ρίχτερ στην Κύπρο ταρακούνησε όλη την Ανατολική Μεσόγειο και προκάλεσε τσουνάμι στο Ισραήλ. Από τον σεισμό, προκλήθηκαν σημαντικές καταστροφές στην επαρχία Αμμοχώστου, ενώ τραυματίστηκαν 24 άνθρωποι.
Ο καταστροφικός και φονικός σεισμός της Πάφου
Στις 10 Σεπτεμβρίου 1953 εκδηλώθηκε διπλός καταστροφικός σεισμός 6 και 6,1 βαθμών Ρίχτερ στην επαρχία Πάφου. Σκότωσε 40 ανθρώπους ενώ τραυμάτισε άλλους 1000. 30 χιλιάδες έμειναν άστεγοι. Πέντε χωριά (Στρουμπί, Κιδάσι, Λαπηθιού, Αξύλου, Φασούλα) μετατράπηκαν σε ερείπια και άλλα 105 είχαν μικρότερες ζημιές.
Τα ρίχτερ του ‘95
Στις 23 Φεβρουαρίου 1995 εκδηλώθηκε καταστροφικός σεισμός μεγέθους 5,7 Ρίχτερ στην επαρχία Πάφου με δύο νεκρούς προκαλώντας αρκετές ζημιές σε χωριά της επαρχίας.
Ο πιο ισχυρός σε μέγεθος σεισμός τα τελευταία 120 χρόνια
Καταγράφηκε στις 9 Οκτωβρίου 1996. Πρόκειται για σεισμό 6,8 R στο νοτιοδυτικό τμήμα της Κύπρου. Προκάλεσε πανικό κυρίως στους κατοίκους της Πάφου και της Λεμεσού. Δύο άτομα έχασαν τη ζωή τους από δευτερογενή αίτια και 20 τραυματίστηκαν ελαφρά.
Τα ρίχτερ του ’15
Στις 15 Απριλίου 2015, σημειώθηκε ισχυρός σεισμός που έγινε αισθητός σε ολόκληρη την Κύπρο με επίκεντρο τον θαλάσσιο χώρο δυτικά της Κισσόνεργας στην Πάφο, μεγέθους 5,6 ρίχτερ.
Μοντάζ: Σάββας Κωνσταντίνου
