Του Απόστολου Τομαρά
Πιθανές νομικές παρενέργειες πίσω από την τρίτη δόση εμβολίου έρχονται στην επιφάνεια από την κίνηση του Υπουργού Υγείας να ζητήσει γνωμάτευση από τη Νομική Υπηρεσία, προτού το Υπουργικό Συμβούλιο κληθεί να λάβει τις τελικές αποφάσεις. Ο φάκελος τρίτης δόσης καθώς και το υγειονομικό πλαίσιο που αφορά το άνοιγμα της εκπαίδευσης, θα είναι στην ατζέντα του Υπουργικού Συμβουλίου αύριο Πέμπτη, με τους επιδημιολόγους να έχουν ανάψει το πράσινο φως για την έναρξη εμβολιασμού με την επιπρόσθετη δόση. Ωστόσο, η απουσία απόψεων από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (ΕΜΑ) φαίνεται πως προκαλεί προβληματισμούς για ενδεχόμενες παρενέργειες στην περίπτωση που υπάρξουν και πάλι αντιδράσεις. Μια τέτοια περίπτωση εκδηλώθηκε τον περασμένο Ιούλιο όπου 186 πολίτες με ενδιάμεση αίτησή τους στο Επαρχιακό Δικαστήριο Λευκωσίας, ζητούσαν την ακύρωση διαταγμάτων του Υπουργού Υγείας με τα οποία επιβάλλονταν μέτρα για την προστασία και διασφάλιση της δημόσιας υγείας από τον κορωνοϊό, αίτηση η οποία απορρίφθηκε. Η κυβέρνηση λαμβάνοντας υπόψη το συγκεκριμένο περιστατικό καθώς και άλλες μεμονωμένες κινήσεις αρνητών, επιδιώκει η απόφασή της να είναι και νομικά κατοχυρωμένη. Βεβαίως το ιδανικότερο σενάριο θα ήταν μέχρι την επόμενη συνεδρία ο ΕΜΑ να είχε προχωρήσει με απόψεις επί του θέματος, κάτι που δεν αναμένεται να γίνει επί του παρόντος μιας και η αξιολόγηση των στοιχείων που έχει ζητήσει δεν αναμένεται να ολοκληρωθεί το επόμενο διάστημα.
Ο εμβολιασμός
Εάν και εφόσον η Νομική Υπηρεσία ανάψει το πράσινο φως, ο εμβολιασμός με την τρίτη δόση αναμένεται να ξεκινήσει από την επόμενη μέρα. Πηγές από το Υπουργείο Υγείας έλεγαν στην «Κ» πως οι αρμόδιες υπηρεσίες είναι έτοιμες να ξεκινήσουν άμεσα τους εμβολιασμούς μιας και οι αναγκαίες ποσότητες εμβολίων mRNA είναι διαθέσιμες. Εφόσον δεν υπάρξουν κωλύματα, την Παρασκευή σύμφωνα με τους σχεδιασμούς που έχουν γίνει θα ξεκινήσει η χορήγηση της τρίτης δόσης σε άτομα άνω των 70 ετών ενώ κάποιες πληροφορίες, μετά τη σύσκεψη του Υπουργού Υγείας με τα μέλη της Συμβουλευτικής Επιστημονικής Επιτροπής, ήθελαν να εμβολιάζονται όσοι είναι άνω των 65 ετών.
Με βάση το πλάνο σε πρώτη φάση θα δοθεί προτεραιότητα στους οίκους ευγηρίας, και σε κάποιες ευπαθείς ομάδες ανεξαρτήτως ηλικίας, νοουμένου ότι ένα άτομο έχει συμπληρώσει 6 μήνες από τη 2η δόση. Αυτό σημαίνει πως ένα άτομο 80 ετών που εμβολιάστηκε τον περασμένο Ιούνιο δεν θα εμβολιαστεί με 3η δόση, στην παρούσα φάση.
Η εμβολιαστική κάλυψη
Πίσω από την απόφαση της κυβέρνησης να μην αναμένει τις απόψεις του ΕΜΑ για την τρίτη δόση κρύβονται οι ανησυχίες των επιδημιολόγων για το αποτύπωμα της πανδημίας το φθινόπωρο. Σύμφωνα με την αξιολόγηση των δεδομένων της πανδημίας, κύριο χαρακτηριστικό της τρέχουσας περιόδου είναι η σταθεροποίηση που παρουσιάζει η επιδημιολογική εικόνα στα νοσοκομεία που αντανακλά την περίοδο μετά την έξαρση, στα μέσα καλοκαιριού. Λαμβάνοντας υπόψη τη γενική επιστημονική θεώρηση ότι οι λόγοι σε ανάλογες περιπτώσεις είναι πολυπαραγοντικοί, οι επιστήμονες θεωρούν πως η αύξηση της εμβολιαστικής κάλυψης με έμφαση στις νεότερες ηλικίες επέδρασε θετικά στις μείωση των νοσηλειών. Ωστόσο όπως επισημαίνεται το θετικό πρόσημο που υπάρχει δεν μπορεί να δημιουργεί εφησυχασμό μιας και η εικόνα της πανδημίας παραμένει αρκετά ευμετάβλητη τόσο στα νοσοκομεία όσο και στην κοινότητα. Τουτέστιν οι επιστήμονες ανησυχούν για μια νέα επιδείνωση της κατάστασης στα νοσοκομεία με σοβαρές νοσηλείες ατόμων που εμβολιάσθηκαν πριν από 8 μήνες ή δεν παρουσιάζουν ικανοποιητικό βαθμό προστατευτικής ανοσίας από το αρχικό εμβολιαστικό σχήμα.
Εκπαίδευση
Άσχετα με τις τελικές αποφάσεις για την τρίτη δόση, κλειδωμένα θεωρούνται τα υγειονομικά μέτρα με τα οποία θα ξεκινήσει η νέα σχολική χρονιά. Σε γενικές γραμμές οι προτάσεις του υπουργείου Παιδείας κινούνται στη λογική των μέτρων της περσινής χρονιάς. Ο προσανατολισμός που υπάρχει για τα γυμνάσια και λύκεια είναι να εφαρμοσθεί σε πρώτη φάση ένα rapid test ανά τρεις μέρες. Εάν και εφόσον δεν παρατηρηθεί επιδημιολογική επιβάρυνση, τα εβδομαδιαία rapid test θα μειωθούν στο ένα από τον Οκτώβριο. Η ίδια λογική φαίνεται να ακολουθείται και για τα πανεπιστήμια. Στο Υπουργικό Συμβούλιο της Πέμπτης θα ξεκαθαρίσει εάν το μοριακό τεστ (PCR) θα είναι προϋπόθεση για φυσική παρουσία ανεμβολιάστων φοιτητών στα πανεπιστήμια. Λαμβάνοντας υπόψη την επιδημιολογική εικόνα, σκέψεις υπάρχουν να επιδειχθεί ελαστικότητα με τα μοριακά τεστ (PCR) στα πανεπιστήμια και να ισχύει μόνο το rapid test για όσους δεν έχουν εμβολιασθεί. Άλλη σκέψη που υπάρχει είναι τα PCR να εφαρμοσθούν μόνο σε μεγάλες αίθουσες.
Νέο δικαστικό όχι για μέτρα κατά COVID-19
Σε νέα απόρριψη ενδιάμεσης αίτησης από ομάδα πολιτών που ζητούσαν την ακύρωση των υγειονομικών πρωτοκόλλων στα σχολεία προχώρησε το Επαρχιακό Δικαστήριο Λευκωσίας. Μια απόφαση σημαντική αν ληφθεί υπόψη πως το Υπουργικό Συμβούλιο αύριο Πέμπτη θα κλειδώσει και τα υγειονομικά πρωτόκολλα για την έναρξη της νέας σχολικής χρονιάς. Συνολικά, 67 πολίτες ζητούσαν από το Δικαστήριο να απαγορεύεται στη Δημοκρατία να επιβάλλει και να υποχρεώνει την προσκόμιση αρνητικής εξέτασης για την ασθένεια του Covid-19, ως προϋπόθεση για την είσοδο ή την παρουσία των μαθητών σε σχολικούς χώρους, καθώς και την υποχρεωτική χρήση μάσκας από παιδιά άνω των 12 ετών, ήτοι μαθητές γυμνασίων, λυκείων και τεχνικών σχολών. Το Δικαστήριο στο σκεπτικό της απόφασής του επισημαίνει «ότι τυχόν εξαίρεση των Αιτητών από τις υποχρεώσεις του προσβαλλόμενου διατάγματος θα επέφερε ρήγμα στην καθολικότητα των εφαρμοζόμενων μέτρων». Μεταξύ άλλων το Δικαστήριο στην απόφασή του τονίζει πως η διατήρηση της υφιστάμενης κατάστασης πραγμάτων προς ευρύτερη προστασία του πληθυσμού από τη νόσο Covid-19 επέβαλλε την απόρριψη της αίτησης, καθότι η υγεία αποτελεί το υπέρτατο αγαθό του ανθρώπου. Επιπρόσθετα, το Δικαστήριο ανέφερε ότι τα γεγονότα όπως τέθηκαν ενώπιον του δεν αποκαλύπτουν ολοκληρωτική απαγόρευση της μάθησης στην περίπτωση μη προσκόμισης αρνητικής εξέτασης, αντίθετα δόθηκε η εναλλακτική λύση της εξ αποστάσεως μάθησης και ως προς τις προεισαγωγικές εξετάσεις, δόθηκε η δυνατότητα οι Αιτητές να παρακαθίσουν σε διαφορετική αίθουσα.
