Του Απόστολου Τομαρά
Η αρχική τοποθέτηση του Υπουργού Υγείας Μιχάλη Χατζηπαντέλα μετά την επικύρωση των εισηγήσεων από το Υπουργικό Συμβουλίου, αποκαλύπτει το βασικό ζητούμενο που απασχολεί την Ομάδα Διαχείρισης της πανδημίας. Η συνεχιζόμενη επιδείνωση των επιδημιολογικών δεικτών διατηρεί σε κατάσταση συναγερμού τους ειδικούς υπό τον φόβο της ανεξέλεγκτης διασποράς της Όμικρον. Μια εξέλιξη που θα δημιουργούσε, όπως πιστεύεται, μια de facto κατάσταση στην λειτουργικότητα της κοινωνίας, ένα ζήτημα που η κυβέρνηση, πάση θυσία επιδιώκει να αποτρέψει.
Οι προσπάθειες περιορισμού της πανδημίας επικεντρώνονται πρωτίστως στα σχολεία τα οποία συνεχίζουν να έχουν σημαντική συμβολή στην διασπορά του ιού στην κοινότητα. «Κατόπιν εισηγήσεων των επιστημόνων, στην παρούσα φάση κρίθηκε αναγκαία η λήψη περαιτέρω προστατευτικών μέτρων στις σχολικές μονάδες, με στόχο τα σχολεία να παραμείνουν σε λειτουργία και να εντοπίζονται έγκαιρα τα θετικά περιστατικά κορωνοϊού, χωρίς να στερούνται οι μαθητές το βασικό δικαίωμα στην εκπαίδευση».
Το συγκεκριμένο κομμάτι των δηλώσεων του κ. Χατζηπαντέλα αποτυπώνει την άποψη που επικρατεί στα μέλη της Συμβουλευτικής Επιστημονικής Επιτροπής και που ουσιαστικά απέτρεψε, μερική αναβολή στο άνοιγμα της εκπαίδευσης μετά τις γιορτές. Παρά τα όσα υποστηρίζονται, η συντριπτική πλειοψηφία των επιδημιολόγων θεωρεί πως οι ανοιχτές σχολικές μονάδες λειτουργούν ως ασπίδα περιορισμού της επιθετικής διασποράς της Όμικρον. Στη λογική αυτή τοποθετούνται και τα συμπληρωματικά μέτρα που αποφασίζονται σε εβδομαδιαία βάση, μετά το άνοιγμα των σχολείων.
Από την ερχόμενη Δευτέρα ιδιαίτερη προσοχή θα επιδειχθεί στις στενές επαφές επιβεβαιωμένων κρουσμάτων, ανεξαρτήτως ιστορικού εμβολιασμού.
Τα μέτρα
Με βάση τα όσα έχουν γίνει γνωστά, η άποψη που κυριάρχησε στις εβδομαδιαίες συναντήσεις του Υπουργού Υγείας με τα μέλη της ΣΕΕ ήταν πως μια ενδεχόμενη παράταση στις διακοπές των μαθητών θα είχε τραγικές επιπτώσεις στα ποσοστά διασποράς της μετάλλαξης Όμικρον. Οι εκτιμήσεις των ειδικών δεν απέκλειαν το ενδεχόμενο ένα μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού να μπει σε καραντίνα είτε από μόλυνση είτε γιατί θα ανιχνεύονταν ως επαφές επιβεβαιωμένων κρουσμάτων.
Τα μέτρα της κυβέρνησης δείχνουν πως απώτερος στόχος είναι να ισχυροποιηθεί το σύστημα ελέγχου της πανδημίας στις σχολικές μονάδες, αποτρέποντας έτσι τη μεταφορά του ιού σε οικογενειακό και φιλικό περιβάλλον. Σε μεγάλο βαθμό τα υγειονομικά μέτρα που αποφασίσθηκαν με το άνοιγμα των σχολείων (συχνά rapid test εβδομαδιαία βάση) εκτιμάται πως συνεισφέρουν στον αντικειμενικό σκοπό. Η ένταξη του «test to stay» στη Δημοτική και Μέση εκπαίδευση, στόχο έχει να κλειστούν τα όποια κενά έχουν εντοπισθεί στους υγειονομικούς ελέγχους προκειμένου να ενισχυθεί το πλαίσιο έγκαιρης ανίχνευσης θετικών περιστατικών τα οποία ενδεχομένως θα έθεταν σε κίνδυνο και τη λειτουργία των σχολείων.
Από την ερχόμενη Δευτέρα ιδιαίτερη προσοχή θα επιδειχθεί στις στενές επαφές επιβεβαιωμένων κρουσμάτων, ανεξαρτήτως ιστορικού εμβολιασμού. Για τις συγκεκριμένες περιπτώσεις θα εφαρμοσθεί ένα αυστηρό υγειονομικό πλαίσιο ελέγχου μιας και θα υποβάλλονται καθημερινά σε τεστ ταχείας ανίχνευσης αντιγόνου (Rapid test ή self test) για περίοδο 5 ημερών. Το συγκεκριμένο μέτρο αφορά μόνο τους μαθητές και μαθήτριες.
Η εργασιακή πίεση
Στην παρούσα φάση οι επιδημιολόγοι, όχι μόνο στην Κύπρο, φαίνεται να επικεντρώνονται περισσότερο στην διαχείριση της πανδημίας και «λιγότερο» στο υγειονομικό κομμάτι της Όμικρον στο οποίο υπάρχει ένα κενό γνώσης σε ό,τι αφορά τη νοσηρότητα. Με το σκεπτικό ότι η πανδημία έχει περάσει σε μια άλλη φάση, οι ειδικοί πιστεύουν πως θα περιορίσουν τους προβληματισμούς που υπάρχουν για πιέσεις της Όμικρον στους χώρους εργασίας, εάν μετατρέψουν σε ασφαλείς υγειονομικούς χώρους τα σχολεία, οίκους ευγηρίας και κλειστές δομές.
Οι προβληματισμοί που υπάρχουν για κοινωνικές επιπτώσεις από την διασπορά της Όμικρον, επιβεβαιώθηκαν πρώτα στις δομές υγείας και στην συνέχεια στις σχολικές ομάδες όπου παρατηρήθηκε το φαινόμενο ένα σημαντικό ποσοστό εργαζομένων να τίθενται εκτός είτε γιατί εκτέθηκαν στον ιό είτε γιατί εντοπίσθηκαν επαφές επιβεβαιωμένων περιστατικών. Για την ώρα τα όποια προβλήματα παρουσιάσθηκαν φαίνεται να αντιμετωπίζονται, ωστόσο ο κίνδυνος από μια εκτεταμένη διασπορά της Όμικρον παραμένει. Η διαφοροποίηση του πλαισίου καραντίνας επαφών σε ουσιώδεις υπηρεσίες σε συνδυασμό με ένα αυστηρό υγειονομικό έλεγχο, φαίνεται να δίνει κάποιες λύσεις.
Η κατάσταση συναγερμού δεν αναμένεται να διαφοροποιηθεί το επόμενο διάστημα μιας και οι ειδικοί εκτιμούν πως ο μήνας Ιανουάριος θα συνεχίσει να είναι ο δυσκολότερος. Η μετάλλαξη Όμικρον υπολογίζεται πως θα ολοκληρώσει τον κύκλο της, αρχές Φεβρουαρίου χρονική περίοδο κατά την οποία θα ξεκινήσει η εκτόνωση των επιδημιολογικών δεικτών. Όλα αυτά υπό την προϋπόθεση ότι στο μεσοδιάστημα δεν θα κάνει την εμφάνισή της μια άλλη μετάλλαξη του ιού.
