Του Απόστολου Τομαρά
Η κλινική κατάσταση του πρώτου περιστατικού με ευλογιά των πιθήκων καθώς και ο εντοπισμός των στενών επαφών του είναι το πρώτο ζητούμενο για τις υγειονομικές αρχές της Κύπρου. Το δεύτερο και σημαντικότερο είναι η μεγάλη εικόνα που δεν αφορά μόνο της Κύπρο και έχει να κάνει με τον νέο υγειονομικό συναγερμό που έχει σημάνει στην Ευρώπη.
Και στις δυο περιπτώσεις τα πρωτόκολλα που εφαρμόζει η Κύπρος δεν είναι αποκομμένα από τις οδηγίες που δίνονται από διεθνείς οργανισμούς και αφορούν πρώτον την αντιμετώπιση επιβεβαιωμένων κρουσμάτων και δεύτερον την προστασία του πληθυσμού, μετά ή πριν την εμφάνιση νέων περιστατικών.
Εν αντιθέσει με τον COVD-19, η ευλογία των πιθήκων παρουσιάζει μεγαλύτερη χρονική διάρκεια επώασης του ιού χαρακτηριστικά που δίνουν περιθώριο χρόνου στις υγειονομικές αρχές να εντοπίσουν στενές επαφές νέων κρουσμάτων και κατ’ επέκταση να περιορίσουν την διασπορά του ιού στην κοινότητα. Τα ποσοστά θνητότητας είναι διαφορετικά από αυτά του COVID-19 όπως επίσης και ο τρόπος μετάδοσης. Η εμφάνιση κρούσματος ευλογίας των πιθήκων στην Κύπρο ήταν κάτι που ανέμεναν οι υγειονομικές αρχές, τη στιγμή που σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες τα νέα κρούσματα είναι εκατοντάδες και σε κάποιες άλλες χιλιάδες.
Οι επαφές
Λαμβάνοντας υπόψη το διάστημα των 21 ημερών που απαιτείται για εμφάνιση του ιού της ευλογιάς των πιθήκων, οι αρμόδιες υγειονομικές αρχές δεν αναμένεται να έχουν ξεκάθαρη εικόνα άμεσα για το αποτύπωμα της μόλυνσης σε στενές επαφές του. Όπως έγινε γνωστό το Υπουργείο Υγείας έχει έλθει σε επαφή με κάποιες από αυτές ωστόσο δεν είναι ξεκάθαρος ο τελικός αριθμός των στενών επαφών του πρώτου κρούσματος. Η αντίδραση που εκδηλώθηκε σε υγειονομικό επίπεδο, περισσότερο προκλήθηκε από την αντίδραση του ΠΟΥ και λιγότερο από τον εντοπισμό κρούσματος ευλογιάς των πιθήκων. Όπως λέγεται από αρμόδια χείλη δεν μπορεί να γίνει συσχετισμός με τον COVID-19 μιας και η επιστημονική κοινότητα δεν κινείται στα τυφλά, όπως με τον κορωνοϊό το πρώτο διάστημα και το κυριότερο υπάρχουν αντιϊκά σκευάσματα αλλά και εμβόλια για προστασία κρουσμάτων και του πληθυσμού.
Η Κύπρος
Οι ντόπιες υγειονομικές αρχές δεν αποκλείουν το επόμενο διάστημα τον εντοπισμό και άλλου ή άλλων περιστατικών, χωρίς αυτό να προκαλεί πανικό. Σε ό,τι αφορά το επιβεβαιωμένο κρούσμα, η κλινική του κατάσταση περιγράφεται καλή. Ο 40χρονος νοσηλεύεται στον ειδικά διαμορφωμένο χώρο του Νοσοκομείου Λευκωσίας και η κατάσταση του είναι καλή. Παράλληλα με τους ελέγχους που γίνονται για νέα κρούσματα ιδιαίτερη προσοχή δίδεται στο τομέα προστασίας του πληθυσμού και ειδικότερα του τμήματος εκείνου που είναι περισσότερο ευάλωτο. Στο πνεύμα των κατευθυντήριων γραμμών που έχουν δοθεί από τον ΠΟΥ, οι προσπάθειες προστασίας εντοπίζονται σε στενές επαφές νέου περιστατικού. Εδώ κύριο εργαλείο αποτελεί εμβόλιο που υπήρχε και το οποίο πήρε το πράσινο φως για χρήση και για την ευλογία των πιθήκων. Με βάση τα διεθνή δεδομένα η διεθνής επιστημονική κοινότητα προβληματίζεται για την αναγκαιότητα επέκτασης των εμβολίων και σε συγκεκριμένες ομάδες του πληθυσμού πριν τη μόλυνση με τον ιό. Ένα ζήτημα το οποίο βρίσκεται υπό συζήτηση και στη λογική προστασίας της δημόσιας υγείας.
Τα εμβόλια
Εκτός από τα αντιϊκά σκευάσματα η Ε.Ε στο θέμα της πρόληψης και θωράκισης του πληθυσμού κινείται στην πεπατημένη του COVID-19. Και εδώ η διαχείριση, φαρμακευτική και εμβολίων, θα γίνει κεντρικά από τις Βρυξέλλες. Σε ό,τι αφορά τα αντιϊκά σκευάσματα η διάθεση θα γίνει με τη μέθοδο της κεντρικής διαδικασίας παραγγελιών. Για το εμβόλιο που ήδη έχει εγκριθεί από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων θα γίνει μια πρώτη δωρεάν παράδοση στα κράτη μέλη της Ε.Ε για την κάλυψη των αρχικών αναγκών και στη συνέχεια εάν και εφόσον παραστεί ανάγκη με τη μέθοδο που ακολουθήθηκε για τα εμβόλια του κορωνοϊού.