Kathimerini.gr
«Νέα σελίδα» στις σχέσεις με τις Ηνωμένες Πολιτείες προσδοκά η Αγκυρα από τη νέα αμερικανική διοίκηση και ιδιαιτέρως την άρση των κυρώσεων (που επιβλήθηκαν το 2020, λόγω της απόκτησης του ρωσικού πυραυλικού συστήματος S-400), όπως ανέφερε ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας Χακάν Φιντάν, που ζήτησε παράλληλα από την επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Κάγια Κάλας ένα «νέο όραμα» όσον αφορά την ενταξιακή πορεία της χώρας του.
Μπορεί οι ευρωτουρκικές σχέσεις αλλά και οι περιφερειακές εξελίξεις, ιδίως στη Συρία και στη Γάζα, να κυριάρχησαν στις χθεσινές συνομιλίες στην Αγκυρα μεταξύ του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών με την Κάγια Κάλας, όμως «ο ελέφαντας στο δωμάτιο» ήταν ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ και η πολιτική που θα ακολουθήσει στις σχέσεις με την Τουρκία και στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής.
Φαίνεται ότι ο Χακάν Φιντάν άδραξε την ευκαιρία της συνέντευξης Τύπου με την Ευρωπαία αξιωματούχο για να στείλει μηνύματα και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού. Προς την Ουάσιγκτον το μήνυμα ήταν αρκετά συγκεκριμένο: Αρση των κυρώσεων, καθώς «η πολιτική στις ΗΠΑ έχει θέσει σε ομηρία ορισμένες πτυχές των τουρκοαμερικανικών σχέσεων». Από τις Βρυξέλλες ζήτησε νέα προσέγγιση, ρεαλιστική και βασισμένη στην αξία της Τουρκίας, χωρίς προκαταλήψεις, αφήνοντας παράλληλα αιχμές εναντίον Ευρωπαίων ηγετών –χωρίς να τους κατονομάζει– οι οποίοι, όπως είπε, «είχαν μετατρέψει το θέμα της ένταξης της Τουρκίας σε εργαλείο για τη δική τους εσωτερική πολιτική».
Αιχμές όμως άφησε και για την πολιτική της Ουάσιγκτον στο θέμα της «ασφάλειας», υπονοώντας τη στήριξη προς τους Κούρδους αντάρτες, καθώς είπε ότι «δεν επιδείχθηκε ευαισθησία στον βαθμό που θα θέλαμε», ιδίως στη Συρία και στο Ιράκ, και ότι «αυτά αποτυπώθηκαν στην πράξη με λανθασμένες ενέργειες, που προκάλεσαν κρίση εμπιστοσύνης». Παρ’ όλα αυτά, ο Χακάν Φιντάν επισήμανε ότι «η Αμερική είναι σημαντικός και στρατηγικός εταίρος της Τουρκίας. Το μοντέλο σχέσης μας θα συνεχιστεί», είπε, ζητώντας ωστόσο «εξάλειψη» προβληματικών τομέων, όπως οι κυρώσεις (CAATSA). Το ζήτημα άλλωστε «καίει» την Τουρκία, που επιδιώκει τη συμπερίληψή της στο πρόγραμμα για τα αμερικανικά F-35.
Οσον αφορά την Ε.Ε., ο Τούρκος υπουργός επανέλαβε ότι «η ένταξη αποτελεί στρατηγικό στόχο», όπως και τα γνωστά αιτήματα για επανέναρξη του οικονομικού διαλόγου υψηλού επιπέδου μεταξύ Βρυξελλών – Αγκυρας, η επικαιροποίηση της τελωνειακής ένωσης και μάλιστα «χωρίς χρονοτριβές», καθώς και η πρόοδος στον διάλογο για την απελευθέρωση των θεωρήσεων βίζας.
Αρκετά συγκρατημένη ως προς τα πάγια τουρκικά αιτήματα εμφανίστηκε η επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας, που αναγνώρισε την Τουρκία ως σημαντικό εταίρο της Ε.Ε., υποψήφια προς ένταξη χώρα, εξαίροντας τον ρόλο της και για την ασφάλεια της Ευρώπης, ωστόσο επισήμανε και τις διαφορές αναφέροντας συγκεκριμένα τόσο το ζήτημα της Κύπρου όσο και τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας, τις οποίες δεν εφαρμόζει η Τουρκία. Εδωσε έμφαση, παράλληλα, στην ανάγκη περαιτέρω βημάτων ως προς τα ανθρώπινα δικαιώματα, καθώς είναι σημαντικά για την «πορεία προς την Ευρώπη», ενώ έκανε λόγο για «κοινούς στόχους» που «παρέχουν τη βάση για περισσότερο διάλογο και συνεργασία υψηλού επιπέδου».
Η Κάλας αναγνώρισε τη σημασία της συνεργασίας με την Αγκυρα και σε ζητήματα εξωτερικής πολιτικής και συγκεκριμένα για τη Συρία, η πορεία προς το μέλλον της οποίας «περνάει και μέσω της Τουρκίας».
Οσον αφορά τη Συρία, η Κάλας ανέφερε, εξάλλου, την πρόθεση των υπουργών Εξωτερικών της Ε.Ε. να συζητήσουν τη Δευτέρα στις Βρυξέλλες την άρση συγκεκριμένων κυρώσεων, που θα επιτρέψουν την ανοικοδόμηση της χώρας. Σύμφωνα με ευρωπαϊκή διπλωματική πηγή, η άρση των κυρώσεων –στη βάση μιας προσέγγισης «βήμα προς βήμα»– δεν θα αφορά ούτε πρόσωπα ούτε και το εμπάργκο όπλων. Την ίδια ημέρα, πάντως, οι 27 ΥΠΕΞ θα συζητήσουν και τις σχέσεις Ε.Ε. – ΗΠΑ, ενώ έχει ήδη αποσταλεί ανοιχτή πρόσκληση στον νέο υπουργό Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο να παραστεί σύντομα σε συνεδρίασή τους, σύμφωνα με την ίδια πηγή.
