ΠΗΓΗ: CNN
Όλα ξεκίνησαν την παραμονή της Πρωτοχρονιάς. Μια ομάδα Ρώσων στρατιωτών κατέφυγε σε ένα άδειο σχολείο στην κατεχόμενη πόλη της Μακιίφκα, στο Ντονέτσκ, δίπλα από μια μεγάλη αποθήκη πυρομαχικών. Οι στρατιώτες, που είχαν μήνες να δουν τις οικογένειές τους, άνοιξαν τα κινητά τους τηλέφωνα και κάλεσαν – σε μια ιδιαίτερη εορταστική περίσταση – στα σπίτια τους στη Ρωσία. Ξαφνικά πύραυλοι ΗΙΜARS, τους οποίους οι Ουκρανοί έχουν προμηθευτεί από τις ΗΠΑ, έπληξαν το σχολείο καταστρέφοντάς το σχεδόν ολοσχερώς και πυροδοτώντας, παράλληλα και την γειτονική αποθήκη.
Ο Πούτιν δεν έχει προβεί σε κανένα δημόσιο σχόλιο για την επίθεση.
Αυτή είναι – επισήμως τουλάχιστον – η εκδοχή που έχει αναδείξει ο ρωσικός στρατός για να εξηγήσει την πλέον αιματηρή επίθεση του Κιέβου κατά ρωσικών δυνάμεων από την έναρξη της εισβολής τον περασμένο Φεβρουάριο. Το υπουργείο Άμυνας έδειξε ως υπαίτιους τους ίδιους τους στρατιώτες, υποστηρίζοντας ότι «η βασική αιτία της επίθεσης ήταν η χρήση των κινητών τους τηλεφώνων, ενάντια στους κανόνες».
Ωστόσο, η εξήγηση αυτή, αλλά και λεπτομέρειες της επίθεσης που έχουν έρθει στο φως έχουν οδηγήσει σε ένα πρωτοφανές – και δημόσιο – blame game σε εθνικό επίπεδο στη Ρωσία.
Ανοιχτή αμφισβήτηση
Ξεκίνησε με τον αριθμό των θυμάτων. Το ρωσικό υπουργείο άμυνας αρχικά είπε ότι 63 είναι οι νεκροί στρατιώτες, αυξάνοντας στη συνέχεια τον αριθμό σε 89. Από την πλευρά τους, οι Ουκρανοί υποστηρίζουν ότι τα θύματα πλησιάζουν τα 400. Ακόμη, όμως, και οι Ρώσοι μπλόγκερς που υποστηρίζουν ένθερμα τον πόλεμο (μια ολοένα και πιο δημοφιλής πηγή πληροφοριών εντός Ρωσίας για το τι συμβαίνει στο πεδίο της μάχης), απέρριψαν τον απολογισμό της Μόσχας, ισχυριζόμενοι ότι όντως ήταν εκατοντάδες οι στρατιώτες που σκοτώθηκαν. Οι πραγματικοί αριθμοί, επισήμως, δεν έχουν γίνει ακόμη γνωστοί.
Ένας από αυτούς τους μπλόγκερς, ο Σέμιον Πέγκοφ, ο οποίος βρίσκεται πίσω από τον γνωστό λογαριασμό War Gonzo – είχε μάλιστα παρασημοφορηθεί από τον ίδιο τον Πούτιν – ήταν μεταξύ εκείνων που απέρριψαν την εκδοχή του ρωσικού στρατού για την «ευθύνη» των κινητών τηλεφώνων. Την χαρακτήρισε, δε, μια «κραυγαλέα προσπάθεια να μετατοπιστούν οι ευθύνες». Ένας άλλος γνωστός μπλόγκερ, υπό την επωνυμία Grey Zone, αποκάλεσε το σενάριο των τηλεφώνων «99% ψέμα», τονίζοντας ότι πιθανότατα πρόκειται για μια αποτυχία των υπηρεσιών πληροφοριών της Ρωσίας.
Το κάδρο στη συνέχεια διευρύνθηκε: εισήλθαν και οι Ρώσοι βουλευτές, απαιτώντας έρευνα για το ποιος διέταξε ένα τόσο μεγάλο σώμα στρατιωτών να καταφύγει σε ένα μεμονωμένο και απροστάτευτο κτίριο. Ο Σεργκέι Μιρόνοφ, εξέχων πολιτικός και ηγέτης κόμματος, έκανε λόγο για εγκληματικές ευθύνες, ενώ, υπονοώντας ότι ο στρατός είχε μια χαλαρή προσέγγιση στον πόλεμο, προειδοποίησε: «Ήρθε η ώρα να συνειδητοποιήσουμε ότι δεν θα είναι όπως παλιά». «Αυτή είναι μια μάχη για το μέλλον της Ρωσίας. Πρέπει να την κερδίσουμε!», ήταν το μήνυμά του.
Αυτή ακριβώς η τοποθέτηση «χτύπησε» ευαίσθητες χορδές στη Ρωσία. Σκληροπυρηνικοί όπως ο Μιρόνοφ πιστεύουν ότι η «μερική επιστράτευση» που ανακοίνωσε ο Πούτιν τον περασμένο Σεπτέμβριο δεν ήταν αρκετή. Αντίθετα, επιθυμούν μια πλήρη επιστράτευση που θα θέσει ολόκληρη τη χώρα σε εμπόλεμη κατάσταση. Και θέλουν απεγνωσμένα να εκδικηθούν την Ουκρανία.
Εκτός κάδρου (ακόμη) ο Πούτιν
Κανένας, ωστόσο, (τουλάχιστον δημοσίως) δεν έχει επιρρίψει ευθύνες στον ίδιο τον Πούτιν για το πολύνεκρο πλήγμα στο Ντονέτσκ. Χαρακτηριστικό είναι ότι η δημοσιογράφος Μαργαρίτα Σιμονιαν, αρχισυντάκτρια του κρατικού RΤ και συχνή συμμετέχουσα σε τηλεοπτικά πάνελ, ανέφερε ότι ελπίζει πως «οι υπεύθυνοι αξιωματούχοι θα κατονομαστούν και θα λογοδοτήσουν». «Είναι καιρός να καταλάβουμε ότι η ατιμωρησία δεν οδηγεί σε κοινωνική αρμονία, αλλά σε περισσότερα εγκλήματα και, κατά συνέπεια, σε δημόσιες αναταραχές», πρόσθεσε, στέλνοντας το μήνυμα ότι η επίθεση μπορεί να προκαλέσει ακόμη μεγαλύτερες εσωτερικές αναταράξεις στη Ρωσία.
Η παραδοχή του Υπουργείου Άμυνας ότι σημαντικός αριθμός στρατιωτών σκοτώθηκε στην επίθεση (ακόμη κι αν ο αριθμός αυτός φέρεται να υποβαθμίζεται), καθώς και η ανοιχτή συζήτηση μεταξύ στρατιωτικών μπλόγκερ, αποτελούν σημάδια ότι το Κρεμλίνο παίρνει πολύ σοβαρά την επίθεση στη Μακίιφκα. Άλλωστε, είναι σαφές ότι η κυβέρνηση Πούτιν, όταν θέλει, διαθέτει τα μέσα να μπλοκάρει πληροφορίες για γεγονότα που δεν θέλει να μάθει το κοινό.
Παρόλα αυτά, το «μπαλάκι» των ευθυνών μέχρι τώρα έχει κινηθεί μόνο σε στρατιωτικούς ηγέτες. Όχι ψηλότερα. Ο ίδιος ο Πούτιν δεν έχει προβεί σε κανένα δημόσιο σχόλιο για την επίθεση. Και αυτό, αποτελεί μια ισχυρή ένδειξη ότι επιθυμεί να παραμείνει όσο πιο μακριά γίνεται από ένα πολύ επικίνδυνο και εν δυνάμει καταστροφικό, για τον ίδιο, πεδίο.
