Μανώλης Κωστίδης
Στην Τουρκία φουντώνουν τα σενάρια για την πιθανότητα ακύρωσης της συνάντησης του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν με τον Τζο Μπάιντεν στις 9 Μαΐου στον Λευκό Οίκο, στο παρασκήνιο όμως συνεχίζονται οι διαβουλεύσεις για την προετοιμασία του ταξιδιού και τη συνάντηση των δύο προέδρων και γι’ αυτό κανένας επισήμως από τις δύο πλευρές δεν αναφέρει το παραμικρό.
Ο αρθρογράφος και πολιτικός αναλυτής της εφημερίδας Cumhuriyet, Μουσταφά Μπαλμπάι υποστήριξε ότι «οι παρασκηνιακές πληροφορίες για τις σχέσεις Αγκυρας – Ουάσιγκτον είναι κυριολεκτικά τρομακτικές. Υπάρχει η πληροφορία πως οι ΗΠΑ έχουν μεταφέρει το εξής μήνυμα στην Αγκυρα: η Χαμάς αποσύρεται από το Κατάρ και εάν η Τουρκία πάρει τη θέση του Κατάρ ως έδρα της Χαμάς, τότε θα υπάρξουν συνέπειες. Λέγεται μάλιστα ότι μία από τις συνέπειες μπορεί να είναι η ακύρωση της επίσκεψης της 9η Μαΐου στις ΗΠΑ».
Πάντως, ο αρθρογράφος της εφημερίδας Hurriyet, Aμντουλκαντίρ Σελβί, τονίζει πως «την περασμένη εβδομάδα επισκέφθηκε την Αγκυρα ο υφυπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Τζον Μπας, για να κάνει τις απαραίτητες προετοιμασίες για τη συνάντηση. Ο Μπας έγινε δεκτός από τον υπουργό Εξωτερικών Χακάν Φιντάν και τον πρόεδρο Ερντογάν. Δεν έχει δοθεί καμία πληροφορία από τις ΗΠΑ περί ακύρωσης της επίσκεψης του Ερντογάν. Οι επαφές που είχαν αντικείμενο την επίσκεψη του Τούρκου προέδρου ήταν θετικές».
Αυτό που υποστηρίζει η εφημερίδα Hurriyet, είναι πως μετά τη συνάντηση του Τούρκου προέδρου με τον Χανίγιε, το Ισραήλ προσπαθεί να αποτρέψει τη συνάντηση Ερντογάν – Μπάιντεν. Προσθέτει όμως πως ούτε το υπουργείο Εξωτερικών ούτε η τουρκική προεδρία έχουν κάποια πληροφόρηση για ακύρωση του ταξιδιού. Υπάρχουν πληροφορίες πως την επόμενη εβδομάδα ενδεχομένως να γίνουν οι επίσημες δηλώσεις για την επίσκεψη του προέδρου της Τουρκίας στις ΗΠΑ. Εμπειροι αναλυτές αναφέρουν πως η σιωπή των δύο πλευρών δείχνει πως γίνονται διαπραγματεύσεις για διάφορα ζητήματα.
Πάντως, η Αγκυρα αντέδρασε έντονα στην «Εκθεση για τα ανθρώπινα δικαιώματα 2023» που εξέδωσε η Ουάσιγκτον και περιλαμβάνει την Τουρκία, καθώς υποστηρίζει πως «υπάρχουν αβάσιμοι ισχυρισμοί, μη ρεαλιστικές πληροφορίες και προκατειλημμένα σχόλια».
Το υπουργείο Εξωτερικών της Τουρκίας τόνισε ότι «επαναλαμβάνουμε την έκκλησή μας προς τις Ηνωμένες Πολιτείες να επικεντρωθούν στο δικό τους ιστορικό όσον αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα και να τερματίσουν τις συνεργασίες τους με τρομοκρατικές οργανώσεις και την πολιτική που έχει δύο μέτρα και δύο σταθμά για τα ανθρώπινα δικαιώματα».
O πρόεδρος της Γερμανίας, Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάγερ, την τρίτη μέρα της επίσκεψής του στην Τουρκία συναντήθηκε με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στο προεδρικό μέγαρο στην Αγκυρα. Οι δύο ηγέτες αναφέρθηκαν στις στενές πολιτικές και οικονομικές σχέσεις των χωρών τους. Ο Ερντογάν ζήτησε στενότερες σχέσεις με την Ε.Ε. και απελευθέρωση της βίζας, με τον πρόεδρο της Γερμανίας να υπενθυμίζει ότι η ελευθερία του Τύπου και το κράτος δικαίου είναι εξαιρετικά σημαντικά στις σχέσεις μεταξύ της Τουρκίας και της Ε.Ε.
Στη συνέντευξη Τύπου υπήρξε διαφωνία στο ζήτημα της Γάζας και της Χαμάς, με τον Ερντογάν να υπογραμμίζει ότι «επανέλαβα την έκκληση για τερματισμό της καταπίεσης στη Γάζα, που διαρκεί 200 ημέρες. Ο Νετανιάχου θέτει σε κίνδυνο την ασφάλεια ολόκληρης της περιοχής και για να παρατείνει την πολιτική του ζωή θέτει σε κίνδυνο όλη την περιοχή μας, συμπεριλαμβανομένων των πολιτών του. Δεν πρέπει να αποδοθούν εύσημα στις προσπάθειες για την αφαίρεση της σφαγής από την ημερήσια διάταξη».
Ο Σταϊνμάγερ απάντησε σε ήπιο τόνο και υπενθύμισε την επίθεση της Χαμάς: «Στο ζήτημα της σύγκρουσης της Μέσης Ανατολής, σε κάποια θέματα δεν έχουμε κοινή άποψη. Το είχαμε πει και στη συνάντηση στο Βερολίνο. Με τη βάναυση επίθεση στο Ισραήλ, η Χαμάς σκότωσε 1.200 γυναίκες, παιδιά και άνδρες. Αιχμαλώτισε πάνω από 300 ομήρους. Κατά τη γνώμη μας, αυτός ο πόλεμος δεν θα είχε συμβεί χωρίς την επίθεση της 7ης Οκτωβρίου».
Ο πρόεδρος της Τουρκίας ανέφερε πως η χώρα του δεν διατηρεί πολλές εμπορικές σχέσεις με το Ισραήλ και αφού επισήμανε τον αριθμό των νεκρών στη Γάζα, τόνισε στον Γερμανό ομόλογό του ότι «αυτή την εικόνα πρέπει να τη δουν οι Γερμανοί φίλοι μας. Η Παλαιστίνη, η Γάζα κατέρρευσε. Δεν έμεινε τίποτα όρθιο. Δεν μπορεί να συγκριθούν τα οπλικά συστήματα, τα όπλα, τα εφόδια μεταξύ Γάζας και Ισραήλ. Αυτά πρέπει να δούμε και να βγάλουμε συμπεράσματα. Και όλη η Δύση στέκεται δίπλα στο Ισραήλ».
