«Όποιος κερδίζει την Κωνσταντινούπολη, κερδίζει την Τουρκία», είχε πει κάποτε ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο άνθρωπος που κυριαρχεί στην πολιτική σκηνή της Τουρκίας για πάνω από 20 χρόνια. Ως γνωστόν, ο Ερντογάν έγινε ευρέως γνωστός όταν κέρδισε, το 1994, τη δημαρχία της Κωνσταντινούπολης.
Ένα αποτέλεσμα με μεγάλη διαφορά θα γινόταν αποδεκτό από όλες τις πλευρές. Αλλά αν ο Ερντογάν χάσει οριακά, πιθανότατα θα επιβάλει επανάληψη των εκλογών.
Όταν, λοιπόν, το 2019 ο υποψήφιος δήμαρχος του κόμματός του στη συγκεκριμένη πόλη, Μπιναλί Γιλντιρίμ, έχασε από τον Εκρέμ Ιμάμογλου, ο Ερντογάν το πήρε προσωπικά. Αντί να αποδεχθεί το αποτέλεσμα, ο Ερντογάν πίεσε το Ανώτατο Εκλογικό Συμβούλιο της Τουρκίας να ακυρώσει την ψηφοφορία και να επαναλάβει τις εκλογές τρεις μήνες αργότερα. Παρ’ όλα αυτά, η αντιπολίτευση κέρδισε και πάλι, αυτή τη φορά με μεγαλύτερη διαφορά, οπότε ο Ερντογάν αναγκάστηκε να αποδεχτεί το αποτέλεσμα.
Τέσσερα χρόνια μετά, οι Τούρκοι πολίτες πηγαίνουν στις κάλπες με κάθε πρόβλεψη για το τελικό αποτέλεσμα να φαντάζει δύσκολη, δεδομένου ότι οι τελευταίες δημοσκοπήσεις δείχνουν ισοπαλία ανάμεσα στον Ερντογάν και τον αντίπαλό του.
Η ενωμένη συμμαχία της αντιπολίτευσης που υποστηρίζει τον Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, ο πληθωρισμός, η νομισματική κρίση και τα σκάνδαλα που προέκυψαν μετά τους καταστροφικούς σεισμούς του Φεβρουαρίου έχουν φέρει τον Ερντογάν σε δύσκολη θέση ενόψει του πρώτου γύρου της ψηφοφορίας στις 14 Μαΐου. Εάν δεν κερδίσει κανείς υποψήφιος το 50% των ψήφων, οι δύο πρώτοι θα αναμετρηθούν σε δεύτερο γύρο στις 28 Μαΐου.
Το ερώτημα είναι, αν τελικά ο Ερντογάν χάσει, θα μπορέσει να κάνει ό,τι έκανε το 2019;
«Αυτό δεν είναι μόνο εύλογο», υποστηρίζει η εταιρεία πολιτικών συμβούλων Eurasia Group. «Είναι πιθανό». Ένα αποτέλεσμα με μεγάλη διαφορά θα γινόταν αποδεκτό από όλες τις πλευρές. Αλλά αν ο Ερντογάν χάσει οριακά, πιθανότατα θα επιβάλει επανάληψη των εκλογών. Γνωρίζοντας, όμως, πως πιθανότατα θα χάσει και δεύτερη φορά, θα δημιουργήσει μια κρίση για να βελτιώσει τις πιθανότητες επανεκλογής του, σύμφωνα με την ερευνητική ομάδα της EG για την Τουρκία.
Πώς θα μπορούσε να μοιάζει αυτή η κρίση;
Η EG προβλέπει ότι σε μια οριακή ήττα ο Ερντογάν θα ζητήσει την ακύρωση των αποτελεσμάτων -την οποία το Ανώτατο Εκλογικό Συμβούλιο ενδέχεται να αρνηθεί- και θα καλέσει τους υποστηρικτές του στους δρόμους των μεγαλύτερων πόλεων της Τουρκίας. Θα μπορούσαμε να δούμε οδοφράγματα σε δημόσια κτίρια, συμπεριλαμβανομένου του Κοινοβουλίου, και την αστυνομία να αντιμετωπίζει διαδηλωτές τόσο υπέρ όσο και κατά του Ερντογάν.
Ο στρατός της Τουρκίας, ο οποίος έχει υποστεί εκκαθαρίσεις μεγάλης κλίμακας από τότε που απέτυχε το πραξικόπημα κατά του Ερντογάν το 2016, θα προσπαθήσει να παραμείνει ουδέτερος, οπότε όλα θα εξαρτηθούν από την ικανότητα και την προθυμία της αστυνομίας να διατηρήσει την τάξη.
Η περίοδος πριν από μια ενδεχόμενη επανάληψη των εκλογών θα μπορούσε να είναι επικίνδυνα απρόβλεπτη, αν και η αντιπολίτευση, σύμφωνα με το Eurasia Group, πιθανώς θα επικεντρωθεί περισσότερο στο να νικήσει τον πρόεδρο με πιο αποφασιστική διαφορά, όπως στην Κωνσταντινούπολη πριν από τέσσερα χρόνια, παρά στις διαδηλώσεις.
Πηγή: G-Zero