Kathimerini.gr
Στοιχεία και περιγραφές για έναν μαζικό τάφο στη Συρία που ενδέχεται να κρύβει έως και 100.000 αντιπάλους του καθεστώτος Ασαντ, φέρνει στο φως ο Economist. Στο τοπίο στη γύρω περιοχή σκιαγραφείται απόκοσμο: λόφοι χώματος αποκόβουν τον δρόμο προς ένα περιφραγμένο συγκρότημα στα περίχωρα της αλ-Κουτάιφα, μιας πόλης περίπου 30 χιλιόμετρα βόρεια της Δαμασκού.
Τείχη περικλείουν μια έκταση μεγέθους περίπου δύο γηπέδων ποδοσφαίρου. Για περισσότερο από μια δεκαετία, ο στρατός του Μπασάρ αλ Ασαντ μετέτρεψε αυτή την έρημη περιοχή σε έναν μαζικό τάφο, που πιστεύεται είναι ένας από τους μεγαλύτερους, σύμφωνα με τους νέους κυβερνήτες της Συρίας.
Επί χρόνια, χωματουργικά μηχανήματα κατέφταναν αργά τη νύχτα, ακολουθούμενα από φορτηγά ψυγεία γεμάτα με πτώματα, όπως περιγράφουν οι ντόπιοι. Στην αρχή οι τάφοι ήταν σχετικά ρηχοί, και αδέσποτα σκυλιά έσκαβαν στο χώμα και ανέσυραν τα πτώματα. Ετσι οι στρατιώτες του κ. Άσαντ διατάχθηκαν να σκάψουν βαθύτερα.
Μέχρι πριν από μια εβδομάδα, αυτή ήταν μια από τις πιο «ευαίσθητες» περιοχές στη Συρία – μια πόλη φρούριο όπου αν σταματούσε κανείς το αυτοκίνητό του σε λάθος σημείο κινδύνευε να συλληφθεί.
Οι ντόπιοι παρέμεναν σιωπηλοί, παραλυμένοι από το φόβο. «Ο,τι μου έστελναν, έπρεπε να το θάψω», λέει στον Economist ο Χαζ Αλί Σαλέχ, πρώην δήμαρχος της πόλης που εξακολουθεί να ζει εκεί. Παραιτήθηκε το 2012 και στη συνέχεια συνελήφθη, για λίγο, από τις αρχές, αφότου αρνήθηκε να υπακούσει στις εντολές για την κατασκευή ενός ομαδικού τάφου.
Το καθεστώς βρήκε άλλους που ήταν πιο πρόθυμοι. Ηταν τα πρώτα χρόνια του εμφυλίου πολέμου στη Συρία και ο Ασαντ έσφιγγε τον κλοιό. Οι φυλακές ξεχείλιζαν και το καθεστώς στράφηκε σε όλο και πιο βίαιες μεθόδους για την καταστολή των διαφωνούντων. Τα βασανιστήρια και οι εκτελέσεις έγιναν καθημερινότητα.
Στην πύλη του συγκροτήματος στέκεται ένας άνδρας που ψάχνει απεγνωσμένα τον θείο του, τον Μουσταφά αλ Ακτί, ο οποίος αγνοείται από το 2015. Καθώς βαδίζει στο σκονισμένο έδαφος, ξεσπά σε δάκρυα. Είναι σχεδόν αδύνατο να γνωρίζει κανείς με ακρίβεια πόσοι άνθρωποι είναι θαμμένοι στον τάφο ή ποιοι είναι. Ενας άλλος πρώην δήμαρχος της πόλης εκτιμά ότι ο αριθμός των νεκρών ξεπερνά τις 100.000. Αν αυτός ο αριθμός είναι έστω και κατά προσέγγιση ακριβής, αυτός θα μπορούσε να είναι ο μεγαλύτερος μαζικός τάφος στον κόσμο.
Τα τελευταία χρόνια οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων εξέτασαν μέσω δορυφορικών εικόνων την περιοχή, διαπιστώνοντας ότι υπήρχε μαζικός τάφος στα περίχωρα της αλ Κουτάιφα. Δεν μπορούσαν εκτιμήσουν με ασφάλεια τον αριθμό των πτωμάτων που περιείχε. Στα χρόνια που ακολούθησαν, το καθεστώς προσπάθησε να καλύψει τα ίχνη του. Κάτοικοι περιγράφουν πως φορτηγά έφταναν για να ξεθάψουν πτώματα, μεταφέροντας ακόμα και χιλιάδες νεκρούς σε άλλα σημεία. Μια φρικτή δυσοσμία κατέκλυζε την πόλη καθώς άνοιγαν τους τάφους. «Ολοι στην πόλη ήξεραν τι έκαναν», δηλώνει αγρότης που ζούσε στα περίχωρα.
Αυτό που ξεκίνησε με ταφή μερικών πολιτικών κρατουμένων, έγινε ένας «βιομηχανοποιημένος» λάκκος για τους αντιπάλους του καθεστώτος. Τοπικοί αξιωματούχοι στην αλ Κουταςιφα, κατονομάζουν αρκετούς ανώτερους στρατιωτικούς αξιωματικούς του πρώην καθεστώτος που πιστεύουν ότι εμπλέκονται στη διαχείριση του χώρου ταφής. Ενας εξ αυτών είναι ένας Αλαουίτης στρατηγός από την πόλη Ταρτούς, περιοχή που «παρήγαγε» πολλά από τα πιο πιστά στελέχη του Ασαντ.
Ο Economist κάλεσε στον τηλεφωνικό αριθμό που αντιστοιχεί στον εν λόγω, σε μία διαδικτυακή βάση δεδομένων για κυρώσεις. Ενας άνδρας απάντησε και αρνήθηκε ότι ήταν ο άνδρας για τον οποίον μιλούν ντόπιοι. Κατά τη διάρκεια της συνομιλίας αναφέρθηκε στον εαυτό του με δύο διαφορετικά ονόματα, με κανένα από τα δύο να μη βρίσκεται στη βάση δεδομένων. Ισχυρίστηκε ότι βρισκόταν στο Τζάμπλε, κοντά στη Λατάκια. Πολλοί από τους πιο υψηλόβαθμους αξιωματούχους του καθεστώτος διέφυγαν στη Μόσχα μαζί με τον Ασαντ, αλλά άλλοι πιστεύεται ότι εξακολουθούν να βρίσκονται στη Συρία, κρυμμένοι σε χωριά των Αλαουιτών στις παράκτιες περιοχές, συμπεριλαμβανομένης της Λατάκιας.
Μετά από μια δεκαετία και πλέον πολέμου, εκατομμύρια Σύριοι αναζητούν αγνοούμενους συγγενείς. Μια χούφτα επιζώντων εξήλθαν ασθμαίνοντας από τις φυλακές του καθεστώτος τις τελευταίες εβδομάδες, αλλά για πολλούς, η μόνη πιθανότητα για απαντήσεις βρίσκεται στους μαζικούς τάφους που ανακαλύπτονται σε όλη τη χώρα. Ο Αλί Σαάτ, είναι ένας αγρότης της περιοχής ο οποίος εργαζόταν μόλις μερικές εκατοντάδες μέτρα από τον τάφο για πάνω από μια δεκαετία. «Η μητέρα ενός νεκρού μπορεί να κοιμηθεί», λέει, «αλλά η μητέρα ενός αγνοούμενου γιου δεν θα κοιμηθεί ποτέ».
