Λιγότερο από τρεις εβδομάδες έχουν απομείνει για τις προεδρικές εκλογές στην Τουρκία και τα βλέμματα πολλών ξένων δυνάμεων είναι στραμμένα με προσοχή στη χώρα. Η Ρωσία φαίνεται να προτιμά ξεκάθαρα μία νίκη του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ενώ οι περισσότερες δημοκρατίες της Δύσης στηρίζουν τον ηγέτη της αντιπολίτευσης Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου.
Η Μόσχα φαίνεται να προτιμά ξεκάθαρα τη νίκη του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, καθώς εκτιμά ότι είναι κάποιος με τον οποίο θα έκανε μπίζνες.
Τον Νοέμβριο του 2015 Ρωσία και Τουρκία ενεπλάκησαν σε ένα διπλωματικό επεισόδιο όταν οι τουρκικές ένοπλες δυνάμεις κατέρριψαν ένα ρωσικό αεροσκάφος πάνω από τη Συρία. Ο Ερντογάν ζήτησε επίσημα συγγνώμη και λίγους μήνες μετά η Ρωσία ήρε τους περιορισμούς που είχε επιβάλει ως αντίποινα. Εκτοτε η σχέση των δύο χωρών συνεχίστηκε σε καλό κλίμα, παρά το γεγονός ότι οι δυο τους έχουν στηρίξει αντίπαλες πλευρές σε περιοχές όπως η Συρία ή το Ναγκόρνο-Καραμπάχ.
Το 2017 οι σχέσεις αυτές βλετιώθηκαν περαιτέρω όταν ο Ερντογάν συμφώνησε να αγοράσει από τη Ρωσία τους πυραύλους εδάφους-αέρος S-400. Αυτό φυσικά προκάλεσε την έντονη αντίδραση της Ουάσιγκτον, που θεωρεί κόκκινη γραμμή για ένα μέλος του ΝΑΤΟ να εξοπλίζεται από τη Ρωσία. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που στις ΗΠΑ θεωρούν την Τουρκία του Ερντογάν αναξιόπιστη και, παρά το γεγονός ότι τύποις αποτελεί σύμμαχο, τον αντιμετωπίζουν με καχυποψία. Ο Ερντογάν υπήρξε ο τελευταίος σε σειρά ηγέτης χώρας-μέλους του ΝΑΤΟ που συνεχάρη τον Τζο Μπάιντεν για την εκλογή του στην αμερικανική προεδρία το 2020. Ως αντίδραση σ’ αυτό, ο Μπάιντεν δεν τηλεφώνησε στον Ερντογάν παρά ύστερα από τρεις μήνες.
«Ο Ερντογάν και ο Πούτιν χρησιμοποιούν ο ένας τον άλλον για τους δικούς τους σκοπούς», δηλώνει ο Τζέφρι Μάνκοφ, από το Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών με έδρα την Ουάσιγκτον. «Από το 2015, η Ρωσία βλέπει τον Ερντογάν ως κάποιον με τον οποίο θα μπορούσε να κάνει μπίζνες. Και ο Ερντογάν ως ηγέτης θεωρείται πλέον τοξικός στη Δύση – κι αυτό έχει οφέλη για τη Ρωσία», προσθέτει.
Μία νίκη του Κιλιτσντάρογλου δεν σημαίνει απαραίτητα πως η Τουρκία θα μπει γρήγορα και ομαλά σε τροχιά αμοιβαίας συνεργασίας με τις ΗΠΑ, παρότι η ετερόκλητη εξακομματική αντιπολίτευση –της οποίας ηγείται– έχει δηλώσει πως θέλει να αποκαταστήσει τις σχέσεις της χώρας με τη Δύση. Στους στόχους της είναι να ξαναρχίσει τις συζητήσεις για την ένταξη της Τουρκίας στην Ε.Ε., οι οποίες έχουν μπει από καιρό «στον πάγο» ύστερα από κατηγορίες εις βάρος της κυβέρνησης Ερντογάν για παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η Εθνική Συμμαχία έχει επιπλέον υποσχεθεί πως θα «αναλάβει πρωτοβουλίες» για την επανένταξη της χώρας στη συζήτηση για τα αμερικανικά μαχητικά αεροσκάφη F-35, από την οποία οι ΗΠΑ την είχαν αποκλείσει λόγω του εξοπλισμού της από τη Ρωσία.
Εάν τελικά ο Κιλιτσντάρογλου κερδίσει, ίσως ξεκινήσει μία συζήτηση γύρω από τους S-400 που δεν θα περιέχει το μαξιμαλιστικό επιχείρημα της πλήρους κατάργησής τους, αλλά μία συμφωνία στον περιορισμό της χρήσης τους. Από την άλλη, για πολλούς αναλυτές, ο Κιλιτσντάρογλου θα ήταν καλύτερο να μην επενδύσει στην ελπίδα της άμεσης επίλυσης των αμερικανοτουρκικών διαφορών, αλλά να προσπαθήσει να δρέψει «το φρούτο που κρέμεται χαμηλότερα» – ήτοι τη βελτίωση των σχέσεων με τις χώρες της Ευρώπης.
