Kathimerini.gr
PAUL KRUGMAN / THE NEW YORK TIMES
Οι κυρώσεις εις βάρος του Πούτιν μπορεί να γίνουν πολύ αποτελεσματικές αν η Δύση θελήσει να τα βάλει και με τη δική της διαφθορά. Η Δύση μπορεί να κυνηγήσει τον τεράστιο πλούτο των ολιγαρχών που βοηθούν τον Πούτιν να μένει στην εξουσία.
Ολοι έχουν ακούσει για γιγάντιες θαλαμηγούς, ποδοσφαιρικές ομάδες και κατοικίες απίστευτης αξίας που ανήκουν σε Ρώσους ολιγάρχες. Στο Λονδίνο ο πλούτος αυτός είναι τόσο εμφανής, που η πόλη έχει αποκτήσει το ψευδώνυμο Λόντονγκραντ. Δεν πρόκειται για μεμονωμένα περιστατικά.
Οπως επισημαίνει μελέτη των Φιλίπ Νοβοκμάν, Τομά Πικετί και Γκαμπριέλ Ζουκμάν, η Ρωσία παρουσιάζει γιγάντια εμπορικά πλεονάσματα κάθε χρόνο από τις αρχές της δεκαετίας του 1990, κάτι που θα έπρεπε να έχει οδηγήσει σε μεγάλη συσσώρευση περιουσιακών στοιχείων στο εξωτερικό. Ομως, οι επίσημες στατιστικές δείχνουν ότι στο εξωτερικό η Ρωσία έχει σχεδόν τόσα περιουσιακά στοιχεία όσα και οφειλές. Πώς είναι δυνατόν; Η προφανής εξήγηση είναι ότι πλούσιοι Ρώσοι οικειοποιούνται μεγάλα ποσά, τα οποία παρκάρουν στο εξωτερικό.
Το ύψος αυτών των ποσών ξεπερνάει κάθε φαντασία. Σύμφωνα με τη μελέτη των τριών οικονομολόγων, το 2015 ο κρυμμένος πλούτος των Ρώσων στο εξωτερικό ανήλθε σε 85% του ΑΕΠ της χώρας. Είναι σαν να είχαν καταφέρει οι διαπλεκόμενοι γύρω από κάποιον Αμερικανό πρόεδρο να κρύψουν σε λογαριασμούς στο εξωτερικό 20 τρισεκατομμύρια δολάρια. Από όσο μπορώ να συμπεράνω, η έκθεση της ρωσικής ελίτ στο εξωτερικό δεν έχει ιστορικό προηγούμενο – μια τεράστια αδυναμία, την οποία η Δύση μπορεί να εκμεταλλευτεί.
Μπορούν όμως οι δημοκρατικές κυβερνήσεις να αγγίξουν αυτά τα περιουσιακά στοιχεία; Ναι. Κατά την άποψή μου, η νομική βάση υπάρχει ήδη με τους νόμους περί κυρώσεων, όπως επίσης υπάρχει και η τεχνική δυνατότητα. Στις αρχές της εβδομάδας η Βρετανία «πάγωσε» τα περιουσιακά στοιχεία τριών επιφανών μελών του κύκλου του Πούτιν. Πολλοί άλλοι μπορούν να τύχουν της ίδιας μεταχείρισης.
Εχουμε λοιπόν τη δυνατότητα να ασκήσουμε τεράστια οικονομική πίεση στο καθεστώς Πούτιν (αντί να την ασκήσουμε στη ρωσική οικονομία). Εχουμε όμως και τη θέληση; Αυτή είναι η ερώτηση του ενός τρισεκατομμυρίου ρουβλίων. Υπάρχουν δύο άβολα δεδομένα. Πρώτον, μια σειρά σημαντικών επιχειρηματιών και πολιτικών έχουν στενές σχέσεις με Ρώσους κλεπτοκράτες. Αυτό ισχύει ιδίως στη Βρετανία. Δεύτερον, θα είναι δύσκολο να κυνηγήσει κανείς το ξέπλυμα ρωσικού χρήματος χωρίς να κάνει τη ζωή δύσκολη σε όσους ξεπλένουν χρήμα γενικώς. Ενώ οι Ρώσοι βαρώνοι του πλούτου είναι παγκόσμιοι πρωταθλητές, δεν είναι οι μόνοι που εξασκούν το σπορ της απόκρυψης ποσών σε λογαριασμούς off shore. Σε όλο τον κόσμο, οι πολύ πλούσιοι αυτό κάνουν.
Αυτό σημαίνει ότι για να πλήξει τον Πούτιν στο πιο ευάλωτο σημείο του, η Δύση θα πρέπει να τα βάλει με τη δική της διαφθορά. Μπορεί να αρθεί στο ύψος της πρόκλησης;
