Όταν ο Πούτιν ανακοίνωσε την εισβολή στην Ουκρανία, ο πόλεμος φάνταζε πολύ μακριά από το ρωσικό έδαφος. Ωστόσο, μέσα σε λίγες μέρες η σύγκρουση έφτασε στο «σπίτι» του Ρώσου προέδρου, όχι με πυραύλους και όλμους, αλλά με άνευ προηγουμένου κυρώσεις από δυτικές χώρες και αποχωρήσεις πολυεθνικών κολοσσών.
Η ζωή των απλών Ρώσων πολιτών έχει αλλάξει σημαντικά τρεις μήνες μετά την εισβολή της 24ης Φεβρουαρίου. Τα μεγάλα εμπορικά κέντρα της Μόσχας έχουν μετατραπεί σε απόκοσμες εκτάσεις με άδειες βιτρίνες που κάποτε ήταν γεμάτες με εμπορεύματα από εταιρείες της Δύσης.
Τα McDonald’s, ύστερα από 30 και πλέον έτη λειτουργίας, εγκατέλειψαν οριστικά τη Ρωσία, ως απάντηση στην εισβολή της στην Ουκρανία. Η IKEA ανέστειλε τις δραστηριότητές της στη χώρα. Δεκάδες χιλιάδες θέσεις εργασίας που κάποτε θεωρούνταν ασφαλείς, τίθενται πλέον υπό αμφισβήτηση.
Οι πετρελαϊκοί κολοσσοί BP και Shell, καθώς και η αυτοκινητοβιομηχανία Renault αποχώρησαν, παρά τις τεράστιες επενδύσεις τους στη Ρωσία. Η Shell ανακοίνωσε ότι η έξοδός της από τη χώρα θα της κοστίσει περίπου 5 δισεκατομμύρια δολάρια.
Το δρόμο που χάραξαν οι πολυεθνικές, ακολούθησαν χιλιάδες Ρώσοι πολίτες που είχαν την οικονομική δυνατότητα να το πράξουν. Άνδρες νέοι σε ηλικία τράπηκαν σε φυγή, φοβούμενοι ότι το Κρεμλίνο θα επιβάλει υποχρεωτική στράτευση προκειμένου να τροφοδοτήσει την πολεμική του μηχανή.
Αλλά η φυγή έχει δυσκολέψει, καθώς η Ευρωπαϊκή Ένωση, οι Ηνωμένες Πολιτείες και ο Καναδάς έχουν απαγορεύσει τις πτήσεις από και προς τη Ρωσία. Για να φτάσει πλέον ένας Ρώσος στην πρωτεύουσα της Εσθονίας, Ταλίν, χρειάζεται να ταξιδέψει 12 ώρες μέσω… Κωνσταντινούπολης, ενώ παλαιότερα απαιτούνταν μόλις 90 λεπτά.
Ακόμη και η πρόσβαση στο Διαδίκτυο ή στα social media έχει περιοριστεί για τους Ρώσους. Τον Μάρτιο, το Κρεμλίνο απαγόρευσε το Facebook και το Instagram – αν και αυτό μπορεί να παρακαμφθεί με τη χρήση VPN – και μπλόκαρε την πρόσβαση σε ιστοτόπους ξένων ειδησεογραφικών μέσων, μεταξύ των οποίων το BBC, το Voice of America και το Deutsche Welle.
Πολλά και σημαντικά ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης, όπως το Ekho Moskvy και η Novaya Gazeta, έκλεισαν ή ανέστειλαν τη λειτουργία τους μετά την ψήφιση νόμου που προβλέπει ποινή φυλάκισης έως και 15 έτη για ρεπορτάζ που περιλαμβάνουν «ψευδείς ειδήσεις» σχετικά με τον πόλεμο.
Αν και ορισμένες δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η στήριξη των Ρώσων για τον πόλεμο στην Ουκρανία είναι ισχυρή, τα αποτελέσματα είναι πιθανό να μην αντικατοπτρίζουν την πραγματικότητα, καθώς υπάρχουν ερωτηθέντες που παραμένουν σιωπηλοί ή επιφυλακτικοί στο να εκφράσουν τις αληθινές απόψεις τους.
Επιδείνωση του οικονομικού κλίματος παρά το ισχυρό ρούβλι
Στις πρώτες μέρες του πολέμου, το ρούβλι απώλεσε τη μισή αξία του. Αλλά οι προσπάθειες στήριξης της κυβέρνησης έχουν φέρει την αξία του σε προ εισβολής επίπεδα. Σε ό,τι αφορά την οικονομική δραστηριότητα, «αυτή είναι μια εντελώς διαφορετική ιστορία», δήλωσε ο Κρις Γουίφερ, βετεράνος οικονομικός αναλυτής στη Macro-Advisory.
«Βλέπουμε επιδείνωση του οικονομικού κλίματος σε ένα ευρύ φάσμα τομέων. Οι εταιρείες προειδοποιούν ότι εξαντλούνται τα αποθέματα ανταλλακτικών. Πολλές επιχειρήσεις θέτουν τους εργαζομένους τους σε καθεστώς μερικής απασχόλησης, ενώ άλλες τους ειδοποιούν ότι πρέπει να κατεβάσουν ρολά. Υπάρχει λοιπόν πραγματικός φόβος ότι η ανεργία θα αυξηθεί κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, καθώς και ότι θα σημειωθεί μεγάλη πτώση στην κατανάλωση, τις λιανικές πωλήσεις και τις επενδύσεις», ανέφερε ο Γουίφερ στο Associated Press και πρόσθεσε ότι το ισχυρό ρούβλι δημιουργεί επίσης προβλήματα στον προϋπολογισμό.
Εάν ο πόλεμος συνεχιστεί, υπάρχει ο κίνδυνος περισσότερες εταιρείες να αποχωρήσουν από τη Ρωσία. Ο Γουίφερ σημείωσε ότι όσες έχουν μόνο αναστείλει τις δραστηριότητές τους, ενδέχεται να τις επανεκκινήσουν εάν επιτευχθεί κατάπαυση του πυρός και ειρηνευτική συμφωνία για την Ουκρανία. Τόνισε, ωστόσο, ότι το παράθυρο για αυτό το ενδεχόμενο μπορεί να κλείσει.
«Αν επισκεφθείτε εμπορικά κέντρα στη Μόσχα, θα δείτε πολλά καταστήματα ρούχων, τα οποία ανήκουν σε δυτικούς ομίλους, απλώς να έχουν κατεβάσει ρολά. Τα ράφια τους είναι ακόμα γεμάτα, τα φώτα είναι ακόμα αναμμένα. Απλώς δεν είναι ανοιχτά. Άρα δεν έχουν αποσυρθεί ακόμα. Περιμένουν να δουν τι θα συμβεί στη συνέχεια», εξήγησε.
Αυτές οι εταιρείες θα χρειαστεί σύντομα να επιλύσουν το ζήτημα λειτουργίας των επιχειρήσεών τους στη Ρωσία, τόνισε ο Γουίφερ. «Πλησιάζουμε στο στάδιο όπου οι εταιρείες αρχίζουν να ξεμένουν από χρόνο ή ίσως και υπομονή», κατέληξε.
Mε πληροφορίες από AP News
