Το Ηνωμένο Βασίλειο γνωστοποίησε ότι βρίσκονται στο τραπέζι πολλαπλές προτάσεις για εκεχειρία στην Ουκρανία, καθώς η Γαλλία πρότεινε έναν μήνα ανακωχής, που θα μπορούσε να ανοίξει τον δρόμο για ειρηνευτικές συνομιλίες.
Η νέα πρωτοβουλία των Ευρωπαίων έρχεται στον απόηχο του επεισοδίου μεταξύ του Ντόναλντ Τραμπ και του Βολοντίμιρ Ζελένσκι στο Οβάλ Γραφείο, που έφερε σε δύσκολη θέση τη συμμαχία Ουάσινγκτον-Κιέβου.
«Υπάρχουν σαφώς αρκετές επιλογές στο τραπέζι», δήλωσε εκπρόσωπος του Βρετανού πρωθυπουργού. Το απόγευμα της Δευτέρας, ο Κιρ Στάρμερ παρουσίασε στη Βουλή των Κοινοτήτων τη στρατηγική του για τον πόλεμο στην Ουκρανία, υπογραμμίζοντας ότι η διεθνής κατάσταση αποτελεί «τη δοκιμασία της εποχής μας».
Ο Βρετανός πρωθυπουργός δήλωσε ότι νιώθει «έντονα» πως το μέλλον της Ουκρανίας είναι «ζωτικής σημασίας» για την εθνική ασφάλεια του Ηνωμένου Βασιλείου. Χαρακτήρισε τη Ρωσία «απειλή» για τη Βρετανία, επισημαίνοντας ότι έχει προχωρήσει σε παραβιάσεις των βρετανικών υδάτων και εναέριου χώρου, έχει εξαπολύσει κυβερνοεπιθέσεις στο Εθνικό Σύστημα Υγείας (NHS) και έχει πραγματοποιήσει δολοφονικές επιθέσεις στους δρόμους της χώρας.
«Σε αυτή τη Βουλή, στεκόμαστε στο πλευρό της Ουκρανίας γιατί είναι το σωστό», δήλωσε, προσθέτοντας ότι είναι προς το εθνικό συμφέρον της Βρετανίας να το πράξει. Και υπογράμμισε: «Μια ισχυρή ειρήνη, μια δίκαιη ειρήνη, μια διαρκής ειρήνη – αυτό πρέπει να είναι τώρα ο στόχος μας».
Αναφερόμενος στη νέα αύξηση των αμυντικών δαπανών, τη μεγαλύτερη από την εποχή του Ψυχρού Πολέμου, τόνισε ότι «η ειρήνη στην Ευρώπη εξαρτάται από τη δύναμη και την αποτροπή». Παράλληλα, επιχείρησε να συνδέσει την εξωτερική πολιτική της Βρετανίας με τους εσωτερικούς οικονομικούς στόχους της κυβέρνησής του, τονίζοντας ότι «η οικονομική ασφάλεια είναι εθνική ασφάλεια».
«Η ενίσχυση των αμυντικών δαπανών και η στήριξη της Ουκρανίας βοηθούν τους εργαζόμενους πολίτες στη χώρα μας», ανέφερε, υπογραμμίζοντας ότι οι πρόσφατες «δύσκολες αποφάσεις» που έλαβε η κυβέρνηση «δεν έχουν τελειώσει».
Σύμφωνα με τον ίδιο, η αύξηση των αμυντικών δαπανών στο 2,5% του ΑΕΠ μέχρι το 2027 θα δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας σε ολόκληρη τη Βρετανία.
Αναφερόμενος στη στάση Τραμπ απέναντι στον Ζελένσκι στον Λευκό Οίκο, δήλωσε: «Κανείς σε αυτή τη Βουλή δεν θέλει να βλέπει τέτοιες σκηνές». Ωστόσο, τόνισε ότι το Ηνωμένο Βασίλειο πρέπει να ενισχύσει τη σχέση του με τις Ηνωμένες Πολιτείες και ότι η Ουάσινγκτον θα παραμείνει «αναπόσπαστος σύμμαχος».
«Η ιδέα ότι πρέπει να διαλέξουμε ανάμεσα στις ΗΠΑ και την Ευρώπη είναι τελείως αβάσιμη», ανέφερε, υπογραμμίζοντας ότι η Αμερική είναι «ζωτικής σημασίας» για τη διασφάλιση της ειρήνης.
Η πρόταση της Γαλλίας και η στάση των ΗΠΑ
Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν πρότεινε μια αρχική παύση πυρός διάρκειας ενός μήνα, τονίζοντας ότι αυτό θα αποτελούσε δοκιμή για την ειλικρίνεια του Βλαντίμιρ Πούτιν. «Μια εκεχειρία σε αέρα, θάλασσα και ενεργειακές υποδομές θα μας επιτρέψει να διαπιστώσουμε αν ο Πούτιν είναι ειλικρινής», δήλωσε ο Γάλλος ΥΠΕΞ, Ζαν-Νοέλ Μπαρό.
Σύμφωνα με τον Μακρόν, η ανάπτυξη ευρωπαϊκών στρατευμάτων στην Ουκρανία θα μπορούσε να εξεταστεί σε δεύτερη φάση, εφόσον εξασφαλιστεί μια βιώσιμη ειρήνη.
Ο Ζελένσκι, από την πλευρά του, ξεκαθάρισε ότι κάθε εκεχειρία πρέπει να συνοδεύεται από ρητές εγγυήσεις ασφαλείας από τη Δύση, ώστε η Ρωσία να μην επιχειρήσει νέα επίθεση.
Ο Τραμπ, ωστόσο, δεν έχει δεσμευτεί για καμία τέτοια εγγύηση, ενώ το Σαββατοκύριακο ο σύμβουλος εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ, Μάικ Γουόλς, ζήτησε από τον Ζελένσκι να απολογηθεί για τη σύγκρουση με τον Αμερικανό πρόεδρο.
«Ώρα να δράσουμε ανεξάρτητα»
Ο Φρίντριχ Μερτς, ο συντηρητικός που αναμένεται να γίνει ο επόμενος καγκελάριος της Γερμανίας, χαρακτήρισε τη ρήξη Τραμπ-Ζελένσκι «στημένη»: «Δεν ήταν μια αυθόρμητη αντίδραση στον Ζελένσκι, αλλά μια σκόπιμη κλιμάκωση», δήλωσε, προσθέτοντας: «Πρέπει τώρα να δείξουμε ότι μπορούμε να δράσουμε ανεξάρτητα στην Ευρώπη».
Πίσω από κλειστές πόρτες, Ευρωπαίοι αξιωματούχοι μιλούν για «προδοσία» της Ουκρανίας από τις ΗΠΑ.
Ένας υψηλόβαθμος Ευρωπαίος διπλωμάτης φέρεται να δήλωσε: «Ο Τραμπ πρέπει να αποφασίσει αν θέλει να λέγεται ηγέτης του ελεύθερου κόσμου ή αρχηγός μιας συμμορίας εκβιαστών».
Παρά την οργή, οι Ευρωπαίοι προσπαθούν να διατηρήσουν τις ΗΠΑ στο παιχνίδι.
Ο Βρετανός πρέσβης στην Ουάσινγκτον, Πίτερ Μάντελσον, σημείωσε ότι η πρωτοβουλία του Τραμπ για τον τερματισμό του πολέμου είναι «η μόνη υπαρκτή λύση».
Κλιμάκωση της αμυντικής ετοιμότητας στην Ε.Ε.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση ετοιμάζεται να ενισχύσει τις στρατιωτικές της ικανότητες, με την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν να ανακοινώνει σχέδια για μεγαλύτερη επένδυση στην ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία.
«Χρειαζόμαστε μια μαζική αύξηση στις αμυντικές δαπάνες», είπε και πρόσθεσε: «Η διαρκής ειρήνη χτίζεται πάνω στη δύναμη, και αυτή ξεκινά από εμάς».
Η Ε.Ε. θα διοργανώσει έκτακτη σύνοδο κορυφής την Πέμπτη, όπου θα συζητηθεί η νέα στρατηγική άμυνας της Ευρώπης.
Η αντίδραση της Μόσχας
Το Κρεμλίνο παρακολουθεί τις εξελίξεις με ικανοποίηση, με τον εκπρόσωπο Ντμίτρι Πεσκόφ να δηλώνει ότι «η Δύση αρχίζει να χάνει τη συνοχή της».
«Βλέπουμε ότι η λεγόμενη “συλλογική Δύση” έχει αρχίσει να διασπάται», σημείωσε ο Πεσκόφ. «Υπάρχει ακόμα μια ομάδα χωρών που υποστηρίζει τη συνέχιση του πολέμου, αλλά συνολικά βλέπουμε μια αλλαγή».
Η Ρωσία, σύμφωνα με αξιωματούχους της, θεωρεί τη ρήξη Τραμπ-Ζελένσκι ως νίκη της διπλωματίας του Κρεμλίνου, καθώς οι εντάσεις μεταξύ Ουάσινγκτον και Κιέβου ανοίγουν νέα περιθώρια για τη ρωσική στρατηγική.
