Καθώς ο Ντόναλντ Τραμπ ετοιμάζεται να επιστρέψει στον Λευκό Οίκο για τη δεύτερη θητεία του, στο προσκήνιο επανέρχεται και η ιδέα του για την εξαγορά της… Γροιλανδίας.
«Για λόγους Εθνικής Ασφάλειας και Ελευθερίας σε όλο τον κόσμο, οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής πιστεύουν ότι η ιδιοκτησία και ο έλεγχος της Γροιλανδίας είναι απόλυτη αναγκαιότητα», έγραψε ο νεοεκλεγείς πρόεδρος στο Truth Social, με αφορμή την ανακοίνωση του νέου πρέσβη των ΗΠΑ στην Κοπεγχάγη.
«Δεν είμαστε προς πώληση και δεν θα είμαστε ποτέ προς πώληση. Δεν θα απωλέσουμε τον μακροχρόνιο αγώνα μας για ελευθερία», ανέφερε σε γραπτή δήλωσή του ο Μούτε Έγκεντε, πρωθυπουργός του τεράστιου παγωμένου νησιού, απαντώντας ρητά στις φιλοδοξίες Τραμπ.
Το νησί της Αρκτικής, σχεδόν τριπλάσιου μεγέθους από το Τέξας, έχει πληθυσμό 57.000 κατοίκους. Γεωγραφικά βρίσκεται βορειοανατολικά του Καναδά, ωστόσο πολιτικά είναι μέρος της Ευρώπης και αποτελεί αυτόνομο έδαφος της Δανίας – η οποία κυβέρνησε το νησί για περισσότερα από 200 χρόνια και εξακολουθεί να διατηρεί κάποιου είδους έλεγχο στην εξωτερική και οικονομική πολιτική του.
Γι’αυτό και, παρότι από το 2009 η Γροιλανδία έχει αποκτήσει το δικαίωμα να κηρύξει την ανεξαρτησία της από τη Δανία, δεν έχει κάνει μέχρι στιγμής χρήση του δικαιώματός της.
Γιατί ο Τραμπ θέλει τη Γροιλανδία;
Σύμφωνα με τον νεοεκλεγέντα πρόεδρο που αναλαμβάνει καθήκοντα στις 20 Ιανουαρίου, η αγορά του νησιού αποτελεί στόχο εθνικής ασφάλειας για τις Ηνωμένες Πολιτείες. Ο αμερικανικός στρατός διαθέτει βάση εκεί, τη Pituffik Space Base, μια στρατηγική τοποθεσία για αποστολές αντιπυραυλικής άμυνας και διαστημικής επιτήρησης που είχε κατασκευαστεί τα πρώτα χρόνια του Ψυχρού Πολέμου.
Με έκταση άνω των 2 εκατ. τετραγωνικών χιλιομέτρων, η Γροιλανδία διαθέτει πλούσια αποθέματα φυσικών πόρων, όπως πετρέλαιο και σπάνια ορυκτά (μεταξύ άλλων το νεοδύμιο και το δυσπρόσιο).
Φωτ.: Shutterstock
Την ιδέα του Τραμπ να αγοράσει τη χώρα κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας του αναπαρήγαγε ο γερουσιαστής Τομ Κότον από το Αρκανσο, ο οποίος σε άρθρο του στους New York Times το 2019 είχε αναφερθεί στα στρατηγικά οφέλη από την αγορά της Γροιλανδίας, επικαλούμενος μάλιστα μια απόπειρα εξαγοράς από την Κίνα, το 2016, παλιάς αμερικανικής ναυτικής βάσης και κατασκευής αεροδρομίων.
Πού ανήκει η Γροιλανδία;
Η Γροιλανδία αποτελεί κτήση της Δανίας, όπως εξάλλου και το σύμπλεγμα των νήσων Φερόες, στον βόρειο Ατλαντικό. Τη διακυβέρνηση του νησιού είχε η Δανία από τις αρχές του 18ου αιώνα έως το 1979, ενώ πλέον ισχύει ένα σύστημα αυτοδιοίκησης, τουλάχιστον όσον αφορά τα τοπικά θέματα.
Η Γροιλανδία ενέκρινε τον νόμο περί αυτοδιοίκησης το 2009, ο οποίος ουσιαστικά άνοιξε τον δρόμο για περαιτέρω αυτοδιοικητική εξουσία, παραχωρώντας τα θέματα άμυνας και εξωτερικής πολιτικής στη Δανία.
Οι κάτοικοι της Γροιλανδίας είναι πολίτες της Δανίας και εκλέγουν δύο εκπροσώπους στο δανέζικο κοινοβούλιο. Οι αυτόχθονες της Γροιλανδίας αποτελούν την πλειοψηφία του πληθυσμού.
Είναι νέες οι βλέψεις της Αμερικής για το νησί;
Τη δεκαετία του 1860, η κυβέρνηση του προέδρου Άντριου Τζόνσον είχε διεξαγάγει έκθεση που διαπίστωνε ότι οι φυσικοί πόροι της Γροιλανδίας θα μπορούσαν να την καταστήσουν μια στρατηγική επένδυση. Ωστόσο, σ’εκείνη τη χρονική συγκυρία η ιδέα δεν απέκτησε δυναμική.
Λίγο μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, η κυβέρνηση του προέδρου Χάρι Σ. Τρούμαν έκανε προσφορά 100 εκατομμυρίων δολαρίων για το νησί.
Οι φιλοδοξίες εδαφικής διεύρυνσης των Ηνωμένων Πολιτειών με την αγορά ξένων εδαφών δεν είναι νέες. Το 1803, οι ΗΠΑ αγόρασαν 530 εκατομμύρια στρέμματα γης από τη Γαλλία έναντι 15 εκατομμυρίων δολαρίων – σε αυτό που έμεινε στην ιστορία ως Αγορά της Λουιζιάνας.
Σχεδόν 65 χρόνια αργότερα, οι Ηνωμένες Πολιτείες αγόρασαν την Αλάσκα από τη Ρωσία για 7,2 εκατομμύρια δολάρια.
Επί χρόνια, οι σκεπτικιστές αποκαλούσαν την αγορά της Αλάσκας «ανοησία του Σιούαρντ» (σ.σ Γουίλιαμ Σιούαρντ, ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ που υπέγραψε τη σύμβαση με τη Ρωσία για την αγορά της Αλάσκας), αν και η ανακάλυψη κοιτασμάτων χρυσού, δεκαετίες αργότερα, ανέτρεψε τη διάθεση αυτή.
Πόσο θα στοίχιζε η Γροιλανδία;
Σύμφωνα με την Washington Post και δεδομένων των φυσικών πόρων και των βιομηχανικών εγκαταστάσεων του νησιού, η Γροιλανδία θα στοίχιζε πάνω από 1,7 τρισεκατομμύρια δολάρια, στο εντελώς υποθετικό σενάριο της διάθεσής της προς πώληση.
Πηγή: Washington Post
