Ο πόλεμος στην Ουκρανία, ήδη στον πέμπτο μήνα του και χωρίς κάποιο πιθανό τέλος να διαφαίνεται προς το παρόν στον ορίζοντα, μπορεί να είναι εξαντλητικός, πλην όμως ανώτεροι αξιωματούχοι του Κρεμλίνου δεν σταματούν να επαναλαμβάνουν πως η Ρωσία πρόκειται να επιτύχει όλους τους στόχους της. Εάν πιστέψουμε, δε, τον ίδιο τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν, τότε όλα πάνε βάσει σχεδίου.
Τους τελευταίους πέντε μήνες ωστόσο, συνέβησαν πολλά: Η Ρωσία αναγκάστηκε να υποχωρήσει από το Κίεβο και να διαχειριστεί μια σειρά από στρατιωτικές ανατροπές επί του πεδίου, γνώρισε απώλειες και βρέθηκε αντιμέτωπη με πρωτοφανείς κυρώσεις αλλά και με τη διεθνή κατακραυγή.
Το να αποκαλεί κανείς επιτυχία μια τέτοια «λιτανεία από δυσκολίες και ξεκάθαρες αποτυχίες» εμπίπτει στην κατηγορία της προπαγάνδας, της υποκρισίας ή ακόμη και της αυταπάτης.
Κι όμως, η Μόσχα όντως πιστεύει ότι κερδίζει τον πόλεμο. Πίσω στα τέλη Μαΐου, το Κρεμλίνο κατέληξε στο συμπέρασμα πως η Ρωσία θα είναι ο νικητής αυτής της σύγκρουσης, γράφει στους New York Times η Τατιάνα Στανοβάια της δεξαμενής σκέψης Carnegie (CEIP), επικαλούμενη όσα δηλώνει πια επισήμως η ρωσική πλευρά αλλά και το περιεχόμενο σειράς ανεπισήμων συζητήσεων που η ίδια είχε με ανθρώπους που γνωρίζουν πρόσωπα και πράγματα.
Το σχέδιο του Πούτιν
Σύμφωνα με την κα. Στανοβάια, ο πρόεδρος Πούτιν φέρεται μάλιστα να έχει πλέον ένα ξεκάθαρο σχέδιο. Ο λόγος για ένα σχέδιο με τρεις βασικές διαστάσεις (three main dimensions) που θα μπορούσε να παρομοιαστεί και με στρατηγική ρωσική κούκλα (σ.σ. ματριόσκα, μπάμπουσκα), όπως γράφει η Τατιάνα Στανοβάια στους Τάιμς της Νέας Υόρκης.
Κάθε πτυχή του εν λόγω σχεδίου εντάσσεται μέσα σε μια άλλη πτυχή, και όλες μαζί συνολικά οι πτυχές καταλήγουν σε ένα μεγάλο πλάνο που υπερβαίνει κατά πολύ την Ουκρανία αλλά επικεντρώνεται σε αυτήν, όπως σημειώνει η κα. Στανοβάια του Carnegie Endowment for International Peace (CEIP).
Πρώτος στόχος
Ο «μικρότερος», πιο ρεαλιστικός και φαινομενικά περισσότερο εφικτός στόχος έχει να κάνει με τις εδαφικές βλέψεις της Ρωσίας στην Ουκρανία. Αφού δεν κατάφερε να «πάρει» το Κίεβο, η Μόσχα έχει βαλθεί πλέον να θέσει υπό τον έλεγχό της τις περιοχές του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ στην ανατολική Ουκρανία, εξασφαλίζοντας έτσι παράλληλα και έναν υπό ρωσικό έλεγχο χερσαίο διάδρομο που θα ενώνει την ανατολική Ουκρανία με την Κριμαία.
Το Κρεμλίνο θεωρεί, πια, πως η επίτευξη του προαναφερθέντος στόχου είναι απλώς ζήτημα χρόνου. Ο ίδιος ο Πούτιν παρουσιάζεται μάλιστα να εκτιμά πως, ειδικά σε ό,τι έχει να κάνει με τις στρατιωτικές εξελίξεις στην ανατολική Ουκρανία, ο χρόνος είναι με το μέρος του. Η δυτική στρατιωτική στήριξη προς την Ουκρανία έχει όρια τα οποία έχουν, πια, φανεί. Η Δύση δεν πρόκειται να εμπλακεί άμεσα, ή κατά τρόπο αμεσότερο από την τρέχοντα, στον εν λόγω πόλεμο.
Κατά τα λοιπά, η άποψη που υπάρχει στη Δύση, και που φαίνεται πλέον να αποκτά ολοένα μεγαλύτερο έδαφος, είναι ότι η Ουκρανία δεν θα μπορέσει να πάρει πίσω τις περιοχές που έχουν ήδη καταλάβει τα ρωσικά στρατεύματα εντός των ουκρανικών συνόρων.
Δεύτερος στόχος
Ο επόμενος στόχος στο σχέδιο του Πούτιν θα ήταν να αναγκάσει το Κίεβο να συνθηκολογήσει. Η Μόσχα θα ήθελε αυτή η συνθηκολόγηση να οδηγήσει στην «από-ουκρανοποίηση» και στη «ρωσοποίηση» συνολικά της Ουκρανίας. Πως θα μπορούσε να επιτευχθεί ένας τέτοιος στόχος; Μέσα από την ποινικοποίηση της υποστήριξης συγκεκριμένων εθνικών ηρώων, τη μετονομασία δρόμων, την αναθεώρηση των βιβλίων της ιστορίας και μέσα από την εξασφάλιση στον ρωσόφωνο πληθυσμό κυρίαρχης θέσης στην εκπαίδευση και στον πολιτισμό. Ο στόχος, με άλλα λόγια, θα ήταν να στερηθεί η Ουκρανία του δικαιώματος να οικοδομήσει το δικό της έθνος. Σε ένα τέτοιο πλαίσιο, η ουκρανική κυβέρνηση θα αντικαθίσταντο, οι ελίτ θα εκκαθαρίζονταν και η συνεργασία με τη Δύση θα ακυρωνόταν.
«Ένα με δύο χρόνια»
Σύμφωνα με το σενάριο το οποίο αναφέρει η Τατιάνα Στανοβάια στην ανάλυσή της για τους New York Times, το Κρεμλίνο αναμένει ότι σε ένα με δύο χρόνια η Ουκρανία θα είναι πια εξαντλημένη από τον πόλεμο, ανίκανη να λειτουργήσει κανονικά, βαθιά αποκαρδιωμένη και… έτοιμη για συνθηκολόγηση. Τότε λοιπόν, σε ένα με δύο χρόνια, το Κρεμλίνο εκτιμά πως η ουκρανική ελίτ θα διασπαστεί και πως θα υπάρξει μια αντιπολιτευόμενη κίνηση που θα εκδιώξει την κυβέρνηση του Βολοντίμιρ Ζελένσκι. Σε μια τέτοια περίπτωση, η Ρωσία δεν θα έχει πια κανένα λόγο να εισβάλει στο Κίεβο γιατί το Κίεβο θα έχει πέσει μόνο του.
Τρίτος στόχος
Σύμφωνα με την Τατιάνα Στανοβάια, ο τρίτος στρατηγικός στόχος του Πούτιν στον πόλεμο κατά της Ουκρανίας, και ο πιο σημαντικός γεωπολιτικά, είναι εκείνος που έχει να κάνει με την οικοδόμηση μιας νέας παγκόσμιας τάξης.
Έχουμε συνηθίσει να πιστεύουμε ότι ο Βλαντιμίρ Πούτιν βλέπει τη Δύση ως μια εχθρική δύναμη που θέλει να καταστρέψει τη Ρωσία. Η Στανοβάια υποστηρίζει, ωστόσο, ότι στα μάτια του Ρώσου προέδρου υπάρχει μια «καλή Δύση» και μια «κακή Δύση».
Η «καλή» και η «κακή» Δύση
Η «κακή Δύση» εκπροσωπείται από τις παραδοσιακές πολιτικές ελίτ που κυβερνούν αυτήν τη στιγμή τις δυτικές χώρες. Ενώ η «καλή Δύση» αποτελείται από απλούς Ευρωπαίους και Αμερικανούς που ο Πούτιν πιστεύει πως θέλουν να έχουν κανονικές σχέσεις με τη Ρωσία, και από επιχειρήσεις που επιθυμούν να επωφεληθούν από τη στενή συνεργασία με τους Ρώσους.
Ο Βλαντιμίρ Πούτιν θεωρεί πως η «κακή Δύση» παρακμάζει ούσα καταδικασμένη, και πως στον αντίποδα η «καλή Δύση» βγαίνει πια πιο δυναμικά στο προσκήνιο αμφισβητώντας το παλαιό στάτους-κβο και δημιουργώντας σταδιακά μια νέα τάξη πραγμάτων χάρη σε ηγέτες όπως είναι ο Βίκτορ Όρμπαν στην Ουγγαρία, η Μαρίν Λεπέν στη Γαλλία και ο Ντόναλντ Τραμπ στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Ο Πούτιν πιστεύει ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία και οι συνέπειές του (ο υψηλός πληθωρισμός, η άνοδος των τιμών της ενέργειας), πρόκειται να δώσουν ώθηση στην «καλή Δύση» συμβάλλοντας έτσι στην ανατροπή του υπάρχοντος δυτικού πολιτικού στάτους-κβο.
Πολλά από όσα εμπεριέχονται, ωστόσο, στο μεγάλο σχέδιο του Πούτιν, ενδέχεται τελικώς να μην γίνουν πραγματικότητα, προς μεγάλη απογοήτευση της ρωσικής ηγεσίας. Και σε μια τέτοια περίπτωση, όταν δει τα σχέδιά του να καταρρέουν, ο Ρώσος πρόεδρος είναι πιθανό να γίνει ακόμη πιο επικίνδυνος, προειδοποιεί η Τατιάνα Στανοβάια κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου.
Πηγή: New York Times
