Ξεκινώντας από την πρώτη τάξη, οι μαθητές σε όλη τη Ρωσία θα παρακολουθούν σύντομα εβδομαδιαία μαθήματα με πολεμικές ταινίες και εικονικές περιηγήσεις στην Κριμαία, καθώς και διαλέξεις για θέματα όπως «η γεωπολιτική κατάσταση» και οι «παραδοσιακές αξίες».
Πέρα από μια τακτική τελετή έπαρσης της σημαίας, θα κληθούν επίσης να παρακολουθήσουν μαθήματα για την «αναγέννηση» της Ρωσίας υπό τον πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν.
Όπως αναφέρουν σε δημοσίευμά τους οι New York Times, σύμφωνα με τη νομοθεσία που υπέγραψε ο Ρώσος πρόεδρος την περασμένη Πέμπτη, όλα τα παιδιά στη χώρα θα ενθαρρυνθούν να συμμετάσχουν σε ένα νέο πατριωτικό κίνημα νεολαίας που μοιάζει με τους «Πρωτοπόρους» της Σοβιετικής Ένωσης, υπό την προεδρία του ίδιου του προέδρου. Σύμφωνα με το στέλεχος του Κρεμλίνου Σεργκέι Νοβίκοφ, τον οποίο επικαλούνται οι ΝΥΤ, από την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης, οι προσπάθειες της ρωσικής κυβέρνησης να μεταδώσει μια κρατική ιδεολογία στους μαθητές αποδείχθηκαν ανεπιτυχείς. Αλλά τώρα -όπως πρόσθεσε ο ίδιος μιλώντας σε καθηγητές κατά τη διάρκεια διαδικτυακού σεμιναρίου- ο κ. Πούτιν κατέστησε σαφές ότι αυτό πρέπει να αλλάξει, εν μέσω του πολέμου στην Ουκρανία.
«Επαναπρογραμματισμός» της ρωσικής κοινωνίας
Καθώς ο πόλεμος στην Ουκρανία πλησιάζει σε διάρκεια τους πέντε μήνες, η Μόσχα φαίνεται να επιχειρεί έναν γενικό «επαναπρογραμματισμό» της ρωσικής κοινωνίας, δίνοντας τέλος στα 30 χρόνια ανοίγματος προς τη Δύση. Το Κρεμλίνο έχει ήδη φυλακίσει ή αναγκάσει σε εξορία σχεδόν όλους τους ακτιβιστές που μιλούν ανοιχτά κατά του πολέμου, έχει ποινικοποιήσει ό,τι απέμεινε από την ανεξάρτητη δημοσιογραφία της Ρωσίας, ενώ έχει βάλει στο στόχαστρο ακαδημαϊκούς και μπλόγκερ. Ωστόσο, πουθενά αυτές οι φιλοδοξίες δεν είναι πιο ξεκάθαρες από τον αγώνα του Κρεμλίνου να αναθεωρήσει τον τρόπο διδασκαλίας των παιδιών στα 40.000 δημόσια σχολεία της Ρωσίας.
Οι πανεθνικές εκπαιδευτικές πρωτοβουλίες, που ξεκινούν τον Σεπτέμβριο, αποτελούν μέρος της προσπάθειας της ρωσικής κυβέρνησης να διδάξει τα παιδιά τη στρατιωτικοποιημένη και αντιδυτική εκδοχή του πατριωτισμού του κ. Πούτιν, χρησιμοποιώντας τον πόλεμο για να κινητοποιήσει περαιτέρω τη ρωσική κοινωνία και να εξαλείψει οποιαδήποτε πιθανή διαφωνία. Ενώ ορισμένοι ειδικοί είναι δύσπιστοι ως προς το αν τα μεγάλα σχέδια του Κρεμλίνου θα καρποφορήσουν γρήγορα, ακόμη και πριν από τη νέα σχολική χρονιά, η ισχύς της προπαγάνδας της Μόσχας είναι ήδη γίνει εμφανής, τονίζουν οι ΝΥΤ.
Για παράδειγμα, μια μαθήτρια στην ένατη τάξη, η Ιρίνα, ανέφερε ότι ένα μάθημα υπολογιστών στη Μόσχα αντικαταστάθηκε από την προβολή ενός ρεπορτάζ της κρατικής τηλεόρασης σχετικά με τους Ουκρανούς που παραδόθηκαν στα ρωσικά στρατεύματα και μια διάλεξη που εξηγούσε ότι μόνο πληροφορίες από επίσημες ρωσικές πηγές θεωρούνται αξιόπιστες. Σύντομα παρατήρησε μια μεταστροφή μεταξύ μερικών φίλων της που αρχικά είχαν φοβηθεί ή μπερδευτεί από τον πόλεμο. «Ξαφνικά άρχισαν να επαναλαμβάνουν τα πάντα από την τηλεόραση», είπε η Ιρίνα σε τηλεφωνική συνέντευξη μαζί με τη μητέρα της, Λιούμποφ Τεν. «Ξαφνικά άρχισαν να λένε ότι αυτό έπρεπε να συμβεί. Δεν μπορούσαν καν να προσπαθήσουν να μου το εξηγήσουν αυτό».
«Είναι όλα προπαγάνδα»
Η Ιρίνα είπε ότι όταν προκάλεσε τους φίλους της για τα ρωσικά εγκλήματα πολέμου στην Μπούκα, εκείνοι απάντησαν: «Είναι όλα προπαγάνδα». Οι γονείς του κοριτσιού, ωθούμενοι εν μέρει από την άρνησή τους να μεγαλώσουν τα παιδιά τους σε ένα όλο και πιο στρατιωτικοποιημένο περιβάλλον, έφυγαν για την Πολωνία αυτή την άνοιξη.
Οι δάσκαλοι παρατηρούν επίσης μια αλλαγή. Στην πόλη Πσκοφ, κοντά στα σύνορα με την Εσθονία, μια δασκάλα αγγλικών, η Ιρίνα Μιλιουτίνα, δήλωσε ότι τα παιδιά στο σχολείο της στην αρχή διαφωνούσαν έντονα για το αν η Ρωσία είχε δίκιο ή όχι σε ό,τι αφορά την εισβολή στην Ουκρανία. Σύντομα όμως οι φωνές διαφωνίας «εξατμίστηκαν». Αρκετά παιδιά χάραξαν τα σύμβολα υποστήριξης του πολέμου Z και V σε θρανία και πίνακες, αρχίζοντας μάλιστα να υποδύονται τους Ρώσους στρατιώτες και «να αποκαλούν Ουκρανούς όσους δεν τους αρέσουν και πολύ», σύμφωνα με την ίδια καθηγήτρια.
«Η προπαγάνδα έκανε τη δουλειά της εδώ», πρόσθεσε η 30χρονη, η οποία τέθηκε υπό κράτηση τον Φεβρουάριο για διαμαρτυρία ενάντια στον πόλεμο, αλλά κατάφερε να διατηρήσει τη δουλειά της ως δασκάλα. Όπως τόνισε σε τηλεφωνική συνέντευξη, οι κυβερνητικές οδηγίες για μια σειρά μαθημάτων προπαγάνδας υπέρ του πολέμου έφτασαν στο σχολείο τις εβδομάδες μετά την εισβολή. Σχολεία σε όλη τη χώρα έλαβαν τέτοιες οδηγίες, σύμφωνα με ακτιβιστές και ρωσικά δελτία ειδήσεων.
Όπως τονίζουν οι ΝΥΤ, οι νέες κινήσεις της ρωσικής κυβέρνησης αντιπροσωπεύουν μια εντατικοποίηση της προσπάθειας πολλών ετών του κ. Πούτιν να στρατιωτικοποιήσει τη ρωσική κοινωνία. Ενόψει της επόμενης σχολικής χρονιάς, το Κρεμλίνο εργάζεται προκειμένου να κωδικοποιήσει τις φιλοδοξίες στον τομέα της εκπαίδευσης. Ένα προτεινόμενο διάταγμα που δημοσιεύθηκε από το υπουργείο Παιδείας τον περασμένο μήνα δείχνει ότι οι δύο δεκαετίες του κ. Πούτιν στην εξουσία πρόκειται να ενταχθούν στο τυπικό πρόγραμμα σπουδών ως ιστορική καμπή, ενώ η ίδια η διδασκαλία της ιστορίας θα γίνει πιο δογματική. Το διάταγμα αναφέρει ότι τα μαθήματα της ρωσικής ιστορίας θα πρέπει να περιλαμβάνουν πολλά νέα θέματα όπως «η αναγέννηση της Ρωσίας ως μεγάλης δύναμης στον 21ο αιώνα», η «επανένωση με την Κριμαία» και «η ειδική στρατιωτική επιχείρηση στην Ουκρανία».
Υποχρεωμένοι να συμμορφωθούν οι δάσκαλοι
Και ενώ το υπάρχον εκπαιδευτικό πρότυπο της Ρωσίας λέει ότι οι μαθητές πρέπει να είναι σε θέση να αξιολογούν «διάφορες εκδοχές της ιστορίας», η νέα πρόταση λέει ότι πρέπει να μάθουν να «υπερασπίζονται την ιστορική αλήθεια» και «να αποκαλύπτουν παραποιήσεις στην ιστορία». Οι δάσκαλοι έχουν γενικά λίγες επιλογές, όντας υποχρεωμένοι να συμμορφωθούν με τις νέες απαιτήσεις — αν και υπάρχουν σημάδια αντίστασης από τη βάση. Σύμφωνα με τον κ. Κεν, η Alliance of Teachers, το σωματείο του, έχει παράσχει νομική καθοδήγηση σε δεκάδες δασκάλους που αρνήθηκαν να διδάξουν τα μαθήματα προπαγάνδας της φετινής άνοιξης, σημειώνοντας ότι η πολιτική αναταραχή στα σχολεία είναι τεχνικά παράνομη σύμφωνα με τη ρωσική νομοθεσία. Σε ορισμένες περιπτώσεις, λέει, οι διευθυντές απλώς ακύρωσαν τα μαθήματα, γνωρίζοντας ότι δεν ήταν δημοφιλή.
Τον Σεπτέμβριο, αυτού του είδους η αντίσταση θα μπορούσε να γίνει πιο δύσκολη, με τα σχολεία να έχουν εντολή να προσθέτουν μια ώρα μαθήματος κάθε Δευτέρα, προωθώντας την εκδοχή του πατριωτισμού του Κρεμλίνου. Ξεκινά επίσης τον Σεπτέμβριο το νέο κίνημα νεολαίας του Κρεμλίνου, μια ιδέα που ενέκρινε ο κ. Πούτιν.
Ένας εκ των υποστηρικτών της νομοθεσίας, ο βουλευτής Αρτιόν Μετέλεφ, δήλωσε ότι η δημιουργία ενός νέου κινήματος νεολαίας βρισκόταν εδώ και καιρό στα σκαριά, αλλά ο διαδικτυακός «πόλεμος πληροφοριών» της Δύσης εν μέσω των μαχών στην Ουκρανία, έκανε αυτό το μέτρο πιο επείγον. «Αυτό θα είχε εμφανιστεί επίσης χωρίς τη στρατιωτική επιχείρηση», τόνισε σε τηλεφωνική συνέντευξη και συμπλήρωσε. «Απλώς η στρατιωτική επιχείρηση και αυτές, ας πούμε, οι ενέργειες που γίνονται σε σχέση με τη χώρα μας, το έχουν επιταχύνει».
Με πληροφορίες από NYT
