Kathimerini.gr
Με επιβολή δασμών και κυρώσεων προειδοποιεί ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ τη Ρωσία μετά το κύμα βομβαρδισμών που εξαπέλυσε η Μόσχα στην Ουκρανία. Η Ρωσία εξαπέλυσε ένα από τα μεγαλύτερα κύματα επιθέσεων εναντίον ουκρανικών ενεργειακών και άλλων υποδομών με βαλλιστικούς πυραύλους και drones, μία ημέρα μετά την αναστολή διαβίβασης πληροφοριών από τις αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες στο Κίεβο. Οι βομβαρδισμοί έπληξαν διάφορες περιοχές της Ουκρανίας, συμπεριλαμβανομένης της Οδησσού, όπου αναφέρθηκαν και τραυματίες. Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι γνωστοποίησε ότι ο στρατός του χρησιμοποίησε για πρώτη φορά γαλλικά μαχητικά αεροσκάφη Mirage 2000 για την αναχαίτιση των ρωσικών επιθέσεων.
Στον απόηχο των επιθέσεων, ο Ντόναλντ Τραμπ εμφανίστηκε για πρώτη φορά στη δεύτερη προεδρία του επικριτικός έναντι της Μόσχας. «Βάσει του γεγονότος ότι η Ρωσία σφυροκοπά ολοσχερώς την Ουκρανία στο πεδίο της μάχης, εξετάζω σοβαρά το ενδεχόμενο να επιβάλω μεγάλης κλίμακας κυρώσεις στον τραπεζικό τομέα», έγραψε ο Αμερικανός πρόεδρος στην προσωπική του διαδικτυακή πλατφόρμα Truth Social, για να προσθέσει: «Κυρώσεις και δασμούς στη Ρωσία μέχρις ότου υπάρξει κατάπαυση του πυρός και οριστική συμφωνία ειρήνης. Προς τη Ρωσία και την Ουκρανία: Καθίστε στο τραπέζι τώρα, πριν να είναι πολύ αργά. Σας ευχαριστώ».
Η εξέλιξη αυτή ήρθε τη στιγμή που αντιπροσωπείες των ΗΠΑ και της Ουκρανίας ετοιμάζονταν να συναντηθούν στη Σαουδική Αραβία, πιθανότατα την επόμενη Τρίτη, με αντικείμενο τον τερματισμό του πολέμου. Το Ριάντ είχε φιλοξενήσει πρόσφατα και την πρώτη συνάντηση υψηλού επιπέδου αντιπροσωπειών των ΗΠΑ και της Ρωσίας, με επικεφαλής τους υπουργούς Εξωτερικών των δύο χωρών.
Αναφερόμενος στις επικείμενες συνομιλίες, ο Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε την Πέμπτη ότι «η Ουκρανία θέλει να κλείσει συμφωνία (κατάπαυσης του πυρός) γιατί δεν έχει άλλη επιλογή». Σε μια ένδειξη επικείμενης σκλήρυνσης της στάσης του έναντι της Μόσχας έσπευσε όμως να προσθέσει: «Πιστεύω ότι και η Ρωσία θέλει να κλείσει συμφωνία, γιατί με έναν πολύ διαφορετικό τρόπο –που μόνο εγώ γνωρίζω– ούτε αυτή έχει επιλογή».
Στη Μόσχα, ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ δήλωσε ότι τόσο η ρωσική όσο και η αμερικανική κυβέρνηση θεωρούν ότι βάση των διαβουλεύσεων για την ειρήνευση μπορεί να αποτελέσουν τα σχέδια συμφωνίας που παρουσιάστηκαν στην πρώτη (και τελευταία μέχρι σήμερα) απόπειρα απευθείας διαπραγματεύσεων μεταξύ των δύο εμπόλεμων μερών, που έλαβε χώρα στην Κωνσταντινούπολη τον Μάρτιο του 2022.
Ταυτόχρονα, ο Αμερικανός πρόεδρος δήλωσε ότι έστειλε επιστολή στον ανώτατο ηγέτη του Ιράν Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, όπου εκφράζει την επιθυμία του για διαπραγματεύσεις γύρω από το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα. «Ελπίζω να διαπραγματευθούμε, γιατί αυτό θα είναι η κατά πολύ καλύτερη λύση για το Ιράν. Η εναλλακτική θα ήταν να αναλάβουμε δράση, γιατί δεν είναι δυνατόν να επιτρέψουμε τη διάχυση των πυρηνικών όπλων», δήλωσε ο Αμερικανός πρόεδρος στη διάρκεια συνέντευξης στο Fox News. Ωστόσο, εκπρόσωπος της ιρανικής πρεσβείας στον ΟΗΕ προχώρησε σε διάψευση, δηλώνοντας: «Δεν έχουμε λάβει τέτοια επιστολή μέχρι στιγμής». Οι ΗΠΑ αποσύρθηκαν από τη διεθνή συμφωνία που είχε επιτευχθεί επί ημερών Μπαράκ Ομπάμα για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα κατά την πρώτη προεδρία Τραμπ, όταν υιοθετήθηκε η γραμμή της «μέγιστης πίεσης» στην Τεχεράνη.
Εμπορικός πόλεμος
Στο μεταξύ, αυστηρές προειδοποιήσεις στην Ουάσιγκτον για τις επιπτώσεις που θα έχει ο εμπορικός πόλεμος που κήρυξε η κυβέρνηση Τραμπ στην Κίνα απηύθυνε ο ανώτατος διπλωμάτης της χώρας στη διάρκεια συνέντευξης Τύπου που παρέθεσε, στο περιθώριο της ετήσιας συνόδου του Εθνικού Λαϊκού Κογκρέσου, στο Πεκίνο. Ο Ουάνγκ Λι παρουσίασε τη χώρα του ως πυλώνα ειρήνης και σταθερότητας σε ένα διεθνές τοπίο όπου τείνει να κυριαρχήσει το χάος, εξαιτίας των μονομερών επιλογών της νέας αμερικανικής διοίκησης.
«Οι μεγάλες δυνάμεις οφείλουν να επωμίζονται τις διεθνείς υποχρεώσεις τους και να συμπεριφέρονται ως μεγάλες δυνάμεις. Δεν πρέπει να κινούνται με μόνο γνώμονα το κέρδος, πολύ περισσότερο να κάνουν μπούλινγκ σε ασθενέστερες χώρες», τόνισε ο Κινέζος υπουργός Εξωτερικών.
Διαδηλωτές στη Δυτική Βιρτζίνια διαμαρτύρονται κατά των πρακτικών απολύσεων της υπηρεσίας DOGE υπό τον Ελον Μασκ, ως ένδειξη συμπαράστασης στους ομοσπονδιακούς υπαλλήλους. [REUTERS/Megan Jelinger]
Αναφορικά με τους δασμούς που επέβαλε στις κινεζικές εισαγωγές ο Αμερικανός πρόεδρος, ο Ουάνγκ Λι τον κατηγόρησε για «διπλοπροσωπία», υποστηρίζοντας ότι οι αιτιάσεις του περί ευθυνών της Κίνας γύρω από τα φορτία του ναρκωτικού φαιντανύλη που κατακλύζουν τις ΗΠΑ είναι εντελώς προσχηματικές. «Καμία χώρα δεν μπορεί να φαντάζεται ότι είναι δυνατόν να πλήττει την Κίνα και ταυτόχρονα να διατηρεί μαζί της καλές σχέσεις», δήλωσε χαρακτηριστικά. Για το κρίσιμο θέμα της Ταϊβάν τόνισε ότι η νήσος «δεν υπήρξε ποτέ χώρα, ούτε θα γίνει ποτέ» και ότι όσοι υποστηρίζουν την ανεξαρτησία της «απλώς παίζουν με τη φωτιά και θα καούν».
Πολύ διαφορετικοί ήταν οι τόνοι που χρησιμοποίησε ο Κινέζος αξιωματούχος αναφορικά με τους Ευρωπαίους. «Η Κίνα διατηρεί την εμπιστοσύνη της στην Ευρώπη και πιστεύει ότι η Ευρώπη μπορεί να αποτελέσει αξιόπιστο εταίρο της», τόνισε απαντώντας σε σχετική ερώτηση. Σχετικά με το Ουκρανικό δήλωσε ότι η χώρα του «είναι έτοιμη να συνεργαστεί με τη διεθνή κοινότητα» στην κατεύθυνση της ειρήνευσης. Τόνισε επίσης ότι «ο πόλεμος θα μπορούσε να έχει αποφευχθεί», εκφράζοντας ταυτόχρονα την πεποίθηση ότι η στενή συνεργασία της χώρας του με τη Ρωσία θα διατηρηθεί ανεξάρτητα από τις αλλαγές που μπορεί να προκύψουν στο διεθνές περιβάλλον – κάτι που πιθανότατα υπονοούσε την τάση προσέγγισης της κυβέρνησης Τραμπ με τη Μόσχα.
Οι ΗΠΑ κλείνουν προξενεία και σε ευρωπαϊκές πόλεις
ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ. Δεκάδες προξενεία των ΗΠΑ πρόκειται να διακόψουν τη λειτουργία τους αυτό το καλοκαίρι, με πολλές ακόμη διπλωματικές αποστολές να έχουν την ίδια τύχη, στο πλαίσιο του προγράμματος δραστικών περικοπών δαπανών του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ. Την απόλυση πολλών ξένων πολιτών, που εργάζονται στις διπλωματικές αποστολές, προγραμματίζει επίσης το υπουργείο. Οι εργαζόμενοι αυτοί αποτελούν τα δύο τρίτα του εργατικού δυναμικού της υπηρεσίας, ενώ σε πολλές χώρες η συμβολή τους στη λειτουργία των διπλωματικών αποστολών είναι καθοριστικής σημασίας.
Η πολιτική Τραμπ και η προτεραιότητα που δίνει στην Αμερική απειλούν, σύμφωνα με τους New York Times, να υπονομεύσουν τα μακροπρόθεσμα συμφέροντα των ΗΠΑ σε ηπείρους όπου η Κίνα διευρύνει σταθερά την επιρροή της. Κάθε μεγάλης κλίμακας κλείσιμο διπλωματικών αποστολών, και ιδίως ολόκληρων πρεσβειών, θα περιορίσει τις ικανότητες συλλογής πληροφοριών και θα θέσει σε κίνδυνο την εθνική ασφάλεια, σύμφωνα με διαφωνούντες αξιωματούχους του Στέιτ Ντιπάρτμεντ. Η προοπτική μεγάλων περικοπών έχει προκαλέσει την ανησυχία της CIA. Οι Αμερικανοί πράκτορες σε αποστολές, στη μεγάλη πλειονότητά τους, εμφανίζονται να εργάζονται σε πρεσβείες και προξενεία ως διπλωμάτες, ενώ η διακοπή λειτουργίας αυτών των διπλωματικών υπηρεσιών θα πλήξει την ικανότητα της CIA να προσφέρει κάλυψη στους πράκτορές της.
Εθελουσία και παραιτήσεις
Το υπουργείο Εξωτερικών αιμορραγεί ήδη από διπλωμάτες καριέρας εξαιτίας του προγράμματος εθελουσίας εξόδου που προσέφερε η κυβέρνηση Τραμπ, ενώ το «πάγωμα» των προσλήψεων συρρικνώνει και αυτό το ανθρώπινο δυναμικό του υπουργείου. Ενημερωτικό πρόγραμμα διάρκειας πέντε εβδομάδων για την εθελουσία έξοδο, που απευθύνεται σε υψηλόβαθμους διπλωμάτες, συμπεριλαμβανομένων και πρεσβευτών, έχει συγκεντρώσει 160 άτομα.
Σχεδόν 700 υπάλληλοι –450 από αυτούς διπλωμάτες καριέρας– υπέβαλαν τις παραιτήσεις τους τούς πρώτους δύο μήνες του έτους. Ο αριθμός αυτός είναι πρωτοφανής: πριν από το 2025 λιγότεροι από 800 εργαζόμενοι παραιτούνταν κατά μέσον όρο κάθε χρόνο.
Στόχος του Λευκού Οίκου είναι η συρρίκνωση του προϋπολογισμού του υπουργείου κατά 20%. Η διαδικασία επιταχύνθηκε με την ομάδα συμβούλων του επικεφαλής της υπηρεσίας Κυβερνητικής Αποτελεσματικότητας, Ελον Μασκ. Ενα μέλος της ομάδας, ο 19χρονος Εντουαρντ Κόριστιν, βρίσκεται στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ προκειμένου να συντονίσει τις περικοπές.
Εγγραφο που κυκλοφορεί στο υπουργείο φέρεται να προτείνει το κλείσιμο περίπου δώδεκα προξενείων, κυρίως στη Δυτική Ευρώπη. Οι ΗΠΑ διαθέτουν σήμερα 271 διπλωματικές αποστολές στον κόσμο, με την Κίνα να διατηρεί 274. Οι ΗΠΑ έχουν, όμως, πλεονέκτημα στην Ευρώπη.
Το υπουργείο φέρεται να ενημέρωσε δύο επιτροπές του Κογκρέσου τον περασμένο μήνα για το κλείσιμο προξενείων. Τη Δευτέρα, στελέχη του υπουργείου ανακοίνωσαν στις επιτροπές ότι σχεδιάζουν να κλείσουν το προξενείο των ΗΠΑ στο Γκαζίαντεπ της ανατολικής Τουρκίας, κέντρο διαχείρισης της αμερικανικής βοήθειας προς τη βόρεια Συρία και τις μη κυβερνητικές οργανώσεις που δραστηριοποιούνται εκεί.
Τα προξενεία αυτά είναι μικρές υπηρεσίες, με έναν ή δύο Αμερικανούς διπλωμάτες να επιβλέπουν γηγενείς εργαζομένους. Βοηθούν, όμως, στη συλλογή πληροφοριών και εξυπηρετούν τον τοπικό πληθυσμό εκδίδοντας βίζες.
«Ψαλίδι» στο Columbia
Παράλληλα, αργά χθες το βράδυ η κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι διακόπτει κρατική χρηματοδότηση ύψους 400 εκατ. δολαρίων προς το Πανεπιστήμιο Columbia, ακυρώνοντας επιχορηγήσεις και συμβόλαια λόγω της «αποτυχίας της σχολής να καταστείλει τον αντισημιτισμό εντός της πανεπιστημιούπολης». To Columbia έχει δημιουργήσει εδώ και καιρό πειθαρχική επιτροπή, ενώ αύξησε τις εσωτερικές έρευνες για φοιτητές που επικρίνουν το Ισραήλ, θορυβώντας τους υποστηρικτές της ελευθερίας του λόγου. Ωστόσο, οι προσπάθειες του Columbia δεν κρίθηκαν επαρκείς από την κυβέρνηση. «Τα πανεπιστήμια πρέπει να συμμορφώνονται με όλους τους ομοσπονδιακούς νόμους κατά των διακρίσεων εάν πρόκειται να λάβουν ομοσπονδιακή χρηματοδότηση. Για πάρα πολύ καιρό το Columbia εγκατέλειψε αυτή την υποχρέωση απέναντι στους Εβραίους φοιτητές που σπουδάζουν στην πανεπιστημιούπολή του», ανέφερε η υπουργός Παιδείας Λίντα ΜακΜάχον σε δήλωσή της.
