Αμερικανοί και Ουκρανοί στρατιωτικοί αξιωματούχοι αναζητούν νέα στρατηγική στον πόλεμο, την οποία ενδέχεται να θέσουν σε εφαρμογή από τις αρχές του επόμενου έτους, σύμφωνα με ανάλυση των New York Times. Σκοπός της νέας στρατηγικής θα είναι να δοθεί ώθηση στο Κίεβο και ταυτόχρονα να ενισχυθεί η υποστήριξη προς τις ουκρανικές δυνάμεις, σύμφωνα με αξιωματούχους των δύο χωρών που επικαλούνται οι ΝΥΤ.
Η νέα προσέγγιση έρχεται μετά την πολύμηνη αντεπίθεση της Ουκρανίας που απέτυχε στον στόχο της ανακατάληψης εδαφών από τον ρωσικό στρατό εισβολής.
Ερχεται επίσης έπειτα από εβδομάδες συναντήσεων μεταξύ κορυφαίων Αμερικανών και Ουκρανών αξιωματούχων, οι οποίες πραγματοποιήθηκαν, συχνά, σε τεταμένο κλίμα.
Ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, έφτασε στην Ουάσιγκτον χθες Δευτέρα για συναντήσεις με τον Αμερικανό πρόεδρο Τζο Μπάιντεν και με εκπροσώπους του Κογκρέσου με στόχο να συζητήσουν την πορεία προς τα εμπρός.
Κρίσιμη στιγμή
Οι δύο πρόεδροι θα προσπαθήσουν να αναδείξουν το πνεύμα αλληλεγγύης προς τον ουκρανικό λαό και να ενισχύσουν την υποστήριξη προς το Κίεβο, σε μία κρίσιμη στιγμή τόσο στο πεδίο της μάχης όσο και στο Καπιτώλιο.
Οι αποτυχίες της Ουκρανίας ήρθαν τη στιγμή που η υποστήριξη των Ρεπουμπλικανών στη συνέχιση της αμερικανικής οικονομικής βοήθειας προς το Κίεβο έχει μειωθεί δραματικά. Ακόμη και ανώτεροι αξιωματούχοι των ΗΠΑ έχουν εκφράσει ανησυχίες ότι, εάν ο πόλεμος οδηγηθεί σε μακρύ αδιέξοδο το επόμενο έτος, ο πρόεδρος της Ρωσίας Βλαντιμίρ Πούτιν θα έχει το πλεονέκτημα.
«Δεν μπορούμε να αφήσουμε τον Πούτιν να κερδίσει», δήλωσε ο Μπάιντεν την περασμένη εβδομάδα, καθώς πίεζε το Κογκρέσο για νέο γύρο χρηματοδότησης για την Ουκρανία. «Είναι προς το εθνικό μας συμφέρον και το συμφέρον όλων των φίλων μας. Οποιαδήποτε δυσκολία στην ικανότητά μας να προσφέρουμε στην Ουκρανία στρατιωτικές προμήθειες ενισχύει σαφώς τη θέση του Πούτιν».
Νέα στρατηγική και ασκήσεις στο Βισμπάντεν
Ο ρωσικός στρατός, μετά τη δική του αποτυχημένη πορεία προς το Κίεβο το 2022, έχει ενισχύσει τη δύναμή του. Η Μόσχα έχει τώρα περισσότερα στρατεύματα, πυρομαχικά και πυραύλους και έχει αυξήσει το πλεονέκτημα ισχύος πυρός με ένα στόλο μη επανδρωμένων αεροσκαφών πεδίου μάχης, πολλά από τα οποία παρέχονται από το Ιράν, σύμφωνα με Αμερικανούς αξιωματούχους.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες αυξάνουν τις στρατιωτικές συμβουλές που παρέχουν στην Ουκρανία, στέλνοντας διακεκριμένο στρατηγό στο Κίεβο.
Αμερικανοί και Ουκρανοί στρατιωτικοί αξιωματούχοι τονίζουν ότι ελπίζουν να επεξεργαστούν τις λεπτομέρειες της νέας στρατηγικής τον επόμενο μήνα σε πολεμικές ασκήσεις που έχουν προγραμματιστεί να διεξαχθούν στο Βισμπάντεν της Γερμανίας.
Οι Αμερικανοί πιέζουν για συντηρητική στρατηγική που επικεντρώνεται στη συνέχιση της κατοχής των εδαφών που έχει η Ουκρανία. Οι Ουκρανοί θέλουν να προχωρήσουν σε επιθέσεις, είτε στο έδαφος είτε με χτυπήματα μεγάλης εμβέλειας, με την ελπίδα να τραβήξουν την προσοχή του κόσμου.
Μη ρεαλιστικές οι προσδοκίες στο Κίεβο
Το διακύβευμα είναι τεράστιο. Χωρίς νέα στρατηγική και πρόσθετη χρηματοδότηση, Αμερικανοί αξιωματούχοι επισημαίνουν ότι η Ουκρανία θα μπορούσε να χάσει τον πόλεμο. Αξιωματούχοι της αμερικανικής κυβέρνησης υποστηρίζουν ότι ο Πούτιν ποντάρει στη μειωμένη αμερικανική υποστήριξη.
Επισημαίνουν τις πρόσφατες δηλώσεις του ότι, εάν η Ουκρανία ξεμείνει από πυρομαχικά που παρέχονται από το ΝΑΤΟ, η Ρωσία θα είναι σε θέση να επικρατήσει μέσα σε λίγες ημέρες.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν προσφέρει τεράστια στρατιωτική και οικονομική υποστήριξη στην Ουκρανία, περισσότερα από 111 δισ. δολ. τα τελευταία δύο χρόνια. Ωστόσο, σημαντικός αριθμός Ρεπουμπλικανών ισχυρίζονται πλέον ότι αντιτίθενται σε περαιτέρω δαπάνες. Αλλοι απαιτούν να δουν νέα στρατηγική πριν ψηφίσουν για οποιαδήποτε πρόσθετα κονδύλια.
Πολλοί Ουκρανοί ηγέτες δεν συνειδητοποιούν πόσο επισφαλής είναι πλέον η συνέχιση της χρηματοδότησης των ΗΠΑ, ανέφεραν Αμερικανοί αξιωματούχοι.
Οι Ουκρανοί στρατηγοί και ανώτεροι πολιτικοί αξιωματούχοι έχουν μη ρεαλιστικές προσδοκίες για το τι θα παράσχουν οι Ηνωμένες Πολιτείες, τόνισαν. Ζητούν εκατομμύρια βλήματα πυροβολικού, για παράδειγμα, από δυτικά αποθέματα που δεν υπάρχουν.
«Αυτάρκεια» λένε οι ΗΠΑ, «τολμηρό σχέδιο», το Κίεβο
Αμερικανοί αξιωματούχοι τονίζουν ότι η Ουκρανία θα πρέπει να πολεμήσει με πιο σφιχτό προϋπολογισμό. Κάποιοι στον στρατό των ΗΠΑ θέλουν η Ουκρανία να ακολουθήσει στρατηγική «κατοχής και κατασκευής» – να επικεντρωθεί στα εδάφη που κατέχει και στην ανάπτυξη της ικανότητάς της να παράγει όπλα το 2024.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες εκτιμούν ότι αυτή η στρατηγική θα βελτιώσει την αυτάρκεια της Ουκρανίας και θα διασφαλίσει ότι το Κίεβο είναι σε θέση να αποκρούσει οποιαδήποτε νέα ρωσική κίνηση.
Ο στόχος θα ήταν να αναπτυχθεί αξιόπιστη απειλή ώστε η Ρωσία να εξετάσει το ενδεχόμενο να συμμετάσχει σε ουσιαστικές διαπραγματεύσεις στο τέλος του επόμενου έτους ή το 2025.
Την ίδια στιγμή, Ουκρανοί αξιωματούχοι εξετάζουν στρατηγικές βασισμένες στις επιτυχημένες επιθέσεις τους στην Κριμαία το περασμένο φθινόπωρο.
Αναζητούν δημιουργικούς τρόπους για να κρατήσουν τη Ρωσία εκτός ισορροπίας με επιθέσεις εναντίον εργοστασίων όπλων, αποθηκών όπλων και σιδηροδρομικών γραμμών, για να εμποδίσουν τη μετακίνηση πυρομαχικών και να σημειώσουν συμβολικές νίκες.
Ουκρανός πρώην ανώτερος στρατιωτικός αξιωματούχος αρνήθηκε να συζητήσει τις προτάσεις, αλλά είπε ότι το νέο σχέδιο βελτιώνεται και είναι «πολύ τολμηρό».
2024 όπως 1916;
Αμερικανοί αξιωματούχοι λένε ότι χωρίς αλλαγή στρατηγικής, το 2024 θα μπορούσε να μοιάζει με το 1916, το πιο θανατηφόρο έτος του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, όταν χιλιάδες νέοι άνδρες έχασαν τη ζωή τους και οι γραμμές μάχης μετατοπίστηκαν ελάχιστα.
Τα ουκρανικά νοσοκομεία είναι ήδη γεμάτα με τραυματίες στρατιώτες. Τα ασθενοφόρα κινούνταν μπρος-πίσω από το μέτωπο καθ’ όλη τη διάρκεια της φετινής αντεπίθεσης. Η Ουκρανία δεν έχει δημοσιοποιήσει επίσημους αριθμούς για τους νεκρούς του πολέμου, αλλά οι απώλειες, παραδέχονται αξιωματούχοι, είναι μεγάλες.
Η αντεπίθεση του 2023 χτίστηκε γύρω από την «ανακατασκευή» του στρατού της Ουκρανίας κατ’ εικόνα της Αμερικής. Ηταν, σύμφωνα με επικριτές, η προσέγγιση που είχαν δοκιμάσει οι Ηνωμένες Πολιτείες στο Βιετνάμ, το Ιράκ και το Αφγανιστάν, σε μεγάλο βαθμό ανεπιτυχώς.
Πλέον, ανώτεροι Αμερικανοί αξιωματούχοι δηλώνουν ότι είναι ανοιχτοί σε νέες ιδέες της Ουκρανίας. Τα χτυπήματα της Ουκρανίας στην Κριμαία το φθινόπωρο αποδείχθηκαν καίρια για τη Ρωσία και αποτέλεσαν «φωτεινό σημείο» σε μία κατά τα άλλα απογοητευτική αντεπίθεση.
Αμερικανοί στρατηγοί εκτιμούν ότι οι Ουκρανοί μπορούν να βασιστούν σε αυτές τις επιτυχίες το επόμενο έτος.
Τι πήγε στραβά
Οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι σύμμαχοί τους ξόδεψαν εκατομμύρια για να στείλουν άρματα μάχης και άλλα τεθωρακισμένα οχήματα στην Ουκρανία και να εκπαιδεύσουν νεοσυσταθείσες μονάδες σε προηγμένες στρατιωτικές τακτικές.
Ωστόσο, παρά την προώθηση των ουκρανικών δυνάμεων το καλοκαίρι και το φθινόπωρο, οι ρωσικές δυνάμεις έχουν καταφέρει να κρατήσουν σε μεγάλο βαθμό το σχεδόν 20% των εδαφών που κατέχουν στην Ουκρανία.
Για τρεις μήνες, το στρατιωτικό προσωπικό των ΗΠΑ και των συμμάχων εκπαίδευσε τις εννέα ταξιαρχίες, 36.000 Ουκρανούς στρατιώτες, στα βασικά του πολέμου ελιγμών.
Η θεωρία που προωθήθηκε από τους Αμερικανούς στρατηγούς ήταν ότι μόνο μία βαριά δύναμη θα μπορούσε να διαπεράσει τις σκληρές ρωσικές γραμμές και να ανακαταλάβει τη νοτιοανατολική ακτογραμμή της Ουκρανίας.
Ωστόσο, τη στιγμή που οι Ηνωμένες Πολιτείες δίδασκαν στην Ουκρανία πώς να χρησιμοποιεί τα όπλα, οι Ρώσοι προετοιμάζονταν για την επερχόμενη μάχη.
Οι στρατηγοί των ΗΠΑ και της Ουκρανίας δεν συνειδητοποίησαν αρχικά πόσο περισσότεροι Ρώσοι ενίσχυαν την άμυνά τους. Τα ουκρανικά στρατεύματα που εκπαιδεύονταν στη Γερμανία εξασκούνταν στο σπάσιμο των αμυντικών δυνάμεων πολύ λιγότερο ισχυρών δυνάμεων σε σχέση με εκείνες που τελικά θα αντιμετώπιζαν.
Οι ρωσικές άμυνες περιελάμβαναν ναρκοπέδια, χειρότερα από του πολέμου της Κορέας, βασισμένα σε παλιά τεχνολογία που επιβράδυνε και στη συνέχεια σταμάτησε την προέλαση του ουκρανικού στρατού.
Τα drones και ο πόλεμος ελιγμών
Αλλά ήταν επίσης η χρήση από τη Ρωσία μιας ποικιλίας μη επανδρωμένων αεροσκαφών, συμπεριλαμβανομένων των κινεζικών εμπορικών drones, που άλλαξε θεμελιωδώς τη φύση του μηχανοκίνητου πολέμου ελιγμών.
Με το πεδίο της μάχης υπό σχεδόν συνεχή παρακολούθηση, είναι δύσκολο για οποιαδήποτε πλευρά να επωφεληθεί χωρίς οι δυνάμεις της να εντοπιστούν και να ανακοπεί η πορεία τους είτε με χρήση δυνάμεων του πυροβολικού είτε με αντεπίθεση.
Τα ρωσικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη κατάφεραν επίσης να εμποδίσουν και να διακόψουν την επικοινωνία μεταξύ των στρατευμάτων της πρώτης γραμμής και του διοικητηρίου της Ουκρανίας.
Αλλα μη επανδρωμένα αεροσκάφη χρησιμοποιήθηκαν για να εντοπίσουν τις ομάδες ναρκαλιείας της Ουκρανίας, επιτρέποντας στη Ρωσία να στείλει επιθετικά ελικόπτερα για να τις χτυπήσει.
Τα προβλήματα της Ουκρανίας επιδεινώθηκαν λόγων των έντονων διαφωνιών με τους στρατηγούς των ΗΠΑ σχετικά με το πώς και πού θα έπρεπε να χρησιμοποιηθούν οι νέες μηχανοκίνητες δυνάμεις.
Το ανατολικό μέτωπο
Ουκρανοί αξιωματούχοι, συμπεριλαμβανομένου του Ζελένσκι, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι το ανατολικό τμήμα της χώρας ήταν το πιο σημαντικό, καθώς οι ρωσικές δυνάμεις επικέντρωσαν τις προσπάθειές τους εκεί.
Η Ουάσιγκτον είδε την ανατολική Ουκρανία, συμπεριλαμβανομένης της περιοχής του Ντονμπάς, ως στρατηγικά λιγότερο σημαντική από την κατεχόμενη νότια ακτογραμμή.
Οι Αμερικανοί ήθελαν οι Ουκρανοί να επικεντρωθούν στον Νότο, να σπάσουν ή να απειλήσουν τον έλεγχο της Μόσχας στη λωρίδα της ουκρανικής γης μεταξύ της Κριμαίας και των ρωσικών συνόρων.
Η διοίκηση της Ουκρανίας πίστευε ότι αυτές οι άμυνες ήταν πολύ σκληρές για να σπάσουν και ότι η ώθηση μέσα από τις νάρκες που υπήρχαν εκεί θα οδηγούσε σε τεράστιες απώλειες.
Ως αποτέλεσμα, η Ουκρανία διατήρησε τις δυνάμεις της διαιρεμένες μεταξύ Ανατολής και Νότου, αρνούμενη να δεσμευτεί σε κύρια οδό επίθεσης.
Το αδιέξοδο
Και αντί για αποφασιστική ανακατάληψη, προέκυψε αδιέξοδο. Ουκρανοί στρατιωτικοί ηγέτες έχουν δηλώσει ότι εκτιμούν πως οι αμερικανικές προσδοκίες ήταν μη ρεαλιστικές, ειδικά δεδομένου του γεγονότος ότι δεν είχαν αεροπορική δύναμη με την οποία θα μπορούσαν να προστατεύσουν τις χερσαίες δυνάμεις τους.
«Υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους απέτυχε η αντεπίθεση», ανέφερε ο Ερικ Τσιαμαρέλα, μελετητής στο Carnegie Endowment for International Peace.
«Ωστόσο, υπήρχε ένα είδος πληθωρισμού συλλογικών προσδοκιών», πρόσθεσε ο ίδιος, τονίζοντας πως «η εκστρατεία του 2023 δεν απέτυχε πλήρως».
Αμερικανοί αξιωματούχοι επισημαίνουν τις επιτυχημένες επιθέσεις της Ουκρανίας στον ρωσικό στόλο της Μαύρης Θάλασσας και στις στρατιωτικές θέσεις διοίκησης στην Κριμαία.
Αποτέλεσαν, σύμφωνα με κάποιους αξιωματούχους, σημαντική ναυτική νίκη που πέτυχε μία χώρα χωρίς ναυτικό. Οι μεγαλύτερης εμβέλειας βρετανικοί πύραυλοι Storm Shadow προκάλεσαν σημαντικές ζημιές σε στόχους στην Κριμαία.
Στις 22 Σεπτεμβρίου, χαλάζι πυραύλων Storm Shadow έπληξε το αρχηγείο του ρωσικού στόλου της Μαύρης Θάλασσας στη Σεβαστούπολη. Μερικές μέρες αργότερα, η Ρωσία απέσυρε τον στόλο της από την Κριμαία.
Εκείνες οι επιχειρήσεις επέτρεψαν στην Ουκρανία να εξαγάγει σιτηρά από την Οδησσό και κράτησαν κάποιες θαλάσσιες οδούς ανοιχτές, κάτι που χαρακτηρίζεται ως κρίσιμη νίκη.
Ωστόσο, άλλαξαν ελάχιστα τη συνολική έκβαση του πολέμου και δεν επέτρεψαν στην Ουκρανία να ανακαταλάβει εδάφη.
Στρατηγικές και συμβολικές νίκες
Στο αρχηγείο του αμερικανικού στρατού στην Ευρώπη, στο Βισμπάντεν της Γερμανίας, ανώτεροι Αμερικανοί στρατιωτικοί αξιωματούχοι συναντήθηκαν με δύο κορυφαίους Ουκρανούς αξιωματούχους την περασμένη εβδομάδα.
Στο επίκεντρο της συνάντησης βρέθηκαν οι γενικές γραμμές της στρατηγικής στον πόλεμο για το επόμενο έτος.
Ούτε Αμερικανοί ούτε Ουκρανοί αξιωματούχοι αποκάλυψαν λεπτομέρειες των συνομιλιών ή του νέου σχεδίου.
Ωστόσο, όποια και αν θα είναι η τελική συμφωνία, η αλλαγή της δυναμικής είναι κρίσιμη. Οσο περισσότερο ο πόλεμος οδηγείται σε αδιέξοδο, τόσο πιο δύσκολο θα είναι να εξασφαλιστεί πρόσθετη αμερικανική χρηματοδότηση, ανέφεραν οι αναλυτές.
«Δεν νομίζω ότι είναι υπερβολή να τονίσουμε πόσο σημαντική είναι η βοήθεια των ΗΠΑ», δήλωσε η Αντρέα Κένταλ-Τέιλορ, μελετήτρια στο Κέντρο για μία Νέα Αμερικανική Ασφάλεια.
«Εάν η βοήθεια δεν συνεχιστεί, τότε αυτός ο πόλεμος παίρνει ριζικά διαφορετική φύση», πρόσθεσε.
Πώς το Κίεβο θα ανακτήσει το πλεονέκτημα
Η Ουκρανία δεν χρειάζεται να ανακτήσει συνολικά το 20% των εδαφών της χώρας που έχει χάσει για να κερδίσει τον πόλεμο, λένε Αμερικανοί αξιωματούχοι.
Η επίτευξη στρατηγικών και συμβολικών νικών, ενισχύοντας παράλληλα την άμυνά της και οικοδομώντας τις δικές της ικανότητες για την παραγωγή περισσότερων όπλων, θα μπορούσε να είναι αρκετή για να ενισχύσει τη θέση της. Τη στιγμή μάλιστα που οι εκκλήσεις για ειρηνευτικές συνομιλίες και τερματισμό του πολέμου αναπόφευκτα επανέρχονται στο προσκήνιο.
Αμερικανοί αξιωματούχοι προσπαθούν να προετοιμάσουν τους Ουκρανούς για το επόμενο έτος, λέγοντάς τους ότι οποιαδήποτε βοήθεια εγκρίνει το Κογκρέσο πιθανόν δεν θα είναι ανάλογη του είδους της χρηματοδότησης που παρείχε η Ουάσιγκτον τα δύο πρώτα χρόνια του πολέμου.
«Πρέπει να πολεμήσουν έξυπνα και αποτελεσματικά», δήλωσε ο Μάικλ Κόφμαν, ανώτερος συνεργάτης στο πρόγραμμα Ρωσίας και Ευρασίας στο Carnegie Endowment for International Peace, ο οποίος επισκέφθηκε πρόσφατα την Ουκρανία.
«Εάν η Ουκρανία και η Δύση κάνουν τις σωστές επιλογές για την επιδίωξη μιας μακροπρόθεσμης στρατηγικής, τότε η Ουκρανία μπορεί να ανακτήσει το πλεονέκτημα», τόνισε.
