Η ανεπιβεβαίωτη φήμη έχει ως εξής: Αμέσως μόλις έγινε γνωστό ότι ο πάπας Φραγκίσκος εισήχθη στο νοσοκομείο την Παρασκευή, αρχισυντάκτες κορυφαίων ιταλικών ΜΜΕ άρχισαν να ανταλλάσσουν τηλεφωνήματα για να επιβεβαιώσουν την πληροφορία ότι ο πάπας… είναι νεκρός. Η φημολογία αυτή συνεχίστηκε και στη διάρκεια του Σαββατοκύριακου, ενώ όταν πλέον ανακοινώθηκε ότι ο πάπας νοσεί με πνευμονία, δημοσιογράφοι στο Βατικανό άρχισαν να λαμβάνουν δεκάδες μηνύματα από συναδέλφους τους στην Ιταλία που εξακολουθούσαν να ρωτούν αν ο πάπας είναι εν ζωή.
Ο Φάμπιο Μαρκέζε Ραγκόνα, ανταποκριτής τηλεοπτικού σταθμού στο Βατικανό, σχολιάζει τα παραπάνω κάνοντας λόγο για «αυτοτροφοδοτούμενες φήμες» που κυκλοφορούν «ανεξέλεγκτα», αλλά και για ένα μιντιακό «τσίρκο». Παρόλα αυτά, όπως αναφέρει δημοσίευμα των New York Times, η εξάπλωση τέτοιων φημών για το θέμα της υγείας του πάπα μόνο τυχαία δεν μπορεί να θεωρείται. Κι αυτό διότι οι επίσημες ενημερώσεις από το Βατικανό είναι άκρως φειδωλές, ενίοτε αφηρημένες, ενώ παράλληλα ο χειρισμός ανάλογων θεμάτων στο παρελθόν από το Βατικανό δημιουργεί μια σκιά αμφιβολιών.
Δημοσιογράφοι έξω από την κλινική στην οποία νοσηλεύεται ο πάπας. [AP Photo/Andrew Medichini]
Μυστικοπάθεια
Χαρακτηριστικό παράδειγμα: Την επομένη της τραχειοτομής στην οποία υποβλήθηκε ο πάπας Ιωάννης Παύλος Β΄το 2005, ο εκπρόσωπος του Βατικανού είχε δηλώσει στους δημοσιογράφους ότι ο πάπας εκείνη την ημέρα είχε απολαύσει ένα πρωινό με 10 μπισκότα και ένα γιαούρτι. Ο Ιωάννης Παύλος θα πέθαινε λίγη ώρα αργότερα.
Σύμφωνα με τους New York Times, στην παρούσα συνθήκη, οι γιατροί της Policlinico A. Gemelli, όπου νοσηλεύεται ο πάπας, δεν αποκαλύπτουν τίποτα και η πρόσβαση στον 10ο όροφο της πτέρυγας όπου παραδοσιακά βρίσκεται η ιδιωτική σουίτα του εκάστοτε πάπα, είναι πολύ περιορισμένη. «Είναι πιο εύκολο να μπεις στο Κρεμλίνο παρά στον 10ο όροφο», ανέφερε χαρακτηριστικά ο Ντιέγκο Μαρία Νάτι, επικεφαλής ιατρός του Ερυθρού Σταυρού σε ένα τμήμα της περιοχής του Λάτσιο.
Πράγματι, το Βατικανό διαχρονικά επιλέγει τη στάση της «μυστικοπάθειας» όσον αφορά την πληροφόρηση του κοινού για ορισμένα ζητήματα.
«Η Αγία Εδρα κληρονόμησε την ιδέα ότι η υγεία του ηγέτη της είναι κρατική υπόθεση και όχι υπόθεση του κοινού», όπως ισχύει για τη βρετανική βασιλική οικογένεια ή για ηγέτες της Σοβιετικής Ενωσης, εξηγεί ο ιστορικός Αλμπέρτο Μελόνι. «Για αυτό τον λόγο, υπήρχε πάντα αυτό το ένστικτο όταν πρόκειται να καλυφθεί η κατάσταση της υγείας του πάπα». Ο ίδιος συμπληρώνει: «Είναι ακριβώς όπως σε μια οικογένεια, όπου πρέπει να τηρείται μια ορισμένη ευπρέπεια και κάποια πράγματα απλώς δεν λέγονται».
«Πολιτική απόφαση»
Για τον Ρομπέρτο Ρουσκόνι, ειδικό στην ιστορία του Χριστιανισμού, η τάση του Βατικανού για συσκότιση είναι εν μέρει μια πολιτική απόφαση, δεδομένου ότι ο πάπας βρίσκεται στην κορυφή μιας τεράστιας δομής εξουσίας. Κατά τον ίδιο, όμως, η τάση αυτή αντανακλά και μια επικρατούσα νοοτροπία στην καθολική εκκλησία, είτε στο επίκεντρο βρίσκεται η υγεία του πάπα είτε κάποιο σκάνδαλο.
Από την ημέρα που ξεκίνησε η νοσηλεία του Φραγκίσκου, το γραφείο Τύπου του Βατικανού εκδίδει δύο φειδωλές ενημερώσεις την ημέρα. Σε γενικές γραμμές, όπως σχολιάζουν οι NYT, το πρωινό δελτίο δίνει μερικές πληροφορίες σχετικά με το πώς κοιμήθηκε ο πάπας. Τα απογευματινά δελτία είναι περισσότερο ιατρικής φύσης, κατά καιρούς πιο ανησυχητικά, αν και εξακολουθούν να μην παρέχουν πολλές λεπτομέρειες. Το βράδυ της Τετάρτης, η ενημέρωση ανέφερε ότι οι εξετάσεις αίματος του Φραγκίσκου έδειξαν «ελαφρά βελτίωση». Συμπλήρωνε επίσης ότι μετά το πρωινό, ο Φραγκίσκος διάβασε μερικές εφημερίδες, «και στη συνέχεια συνέχισε τις δραστηριότητες του με τους πιο στενούς συνεργάτες του».
Οι NYT επισημαίνουν πως οι γιατροί έως τώρα έχει χρειαστεί να τροποποιήσουν τη θεραπεία του περισσότερες από μία φορές, αλλά το Βατικανό δεν έχει προχωρήσει σε διευκρινίσεις σχετικά με το ποια φάρμακα παίρνει, πέρα από το ότι του χορηγείται αντιβιοτική θεραπεία με κορτιζόνη. Κάποιοι εξακολουθούν να εκφράζουν αμφιβολίες αναφορικά με την ακρίβεια και την εγκυρότητα των ενημερώσεων του Βατικανού.
Από την πλευρά τους, όσοι υπερασπίζονται τη στάση του Βατικανού εκτιμούν ότι πολλά έχουν αλλάξει από την εποχή των προκατόχων του Φραγκίσκου σε ζητήματα διαφάνειας. Είναι γεγονός ότι στις ανακοινώσεις του Βατικανού αναφέρεται κάθε φορά ο εκάστοτε λόγος για τον οποίο ο Φραγκίσκος χάνει μια συνάντηση ή μια ακρόαση. Παρόλα αυτά, ο κόσμος αιφνιδιάστηκε όταν το Βατικανό ανακοίνωσε ένα απόγευμα του Ιουλίου του 2021 ότι ο Φραγκίσκος είχε μεταφερθεί στο νοσοκομείο Gemelli για μια «προγραμματισμένη χειρουργική επέμβαση» για την αφαίρεση μέρους του παχέος εντέρου του.
Η απότομη ανακοίνωση είχε προκαλέσει τότε καχυποψία. Εκτοτε, ο ίδιος ο Φραγκίσκος εκφράζεται με ειλικρίνεια σχετικά με την υγεία του, μιλώντας ανοιχτά για την ισχιαλγία που τον ταλαιπωρεί και η οποία τον αναγκάζει να χρησιμοποιεί αναπηρικό καροτσάκι ή μπαστούνι. Το 2023, ο Φραγκίσκος είχε νοσηλευτεί στο Gemelli με λοίμωξη του αναπνευστικού. Αργότερα θα παραδεχόταν μιλώντας σε δημοσιογράφους ότι είχε αντιμετωπίσει «οξεία και σοβαρή πνευμονία».
Σε κάθε περίπτωση, όπως αναφέρουν δημοσιολογούντες στην Ιταλία, η καχυποψία δεν θα εξέλειπε ακόμη κι αν οι ανακοινώσεις του Βατικανού ήταν πιο αναλυτικές και συχνές.
Πηγή: New York Times
