Kathimerini.gr
Σταύρος Παπαντωνίου
Σε απόσταση μικρότερη των 200 μέτρων από τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη και τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι, που βρίσκονταν εκείνη την ώρα στο λιμάνι της Οδησσού, έγινε χθες η ρωσική επίθεση που πραγματοποιήθηκε κατά πάσα πιθανότητα με πυραύλους.
Μια επίθεση-μήνυμα που, σύμφωνα με εκτιμήσεις, είχε ως στόχο τον πρόεδρο της Ουκρανίας, ενώ, όπως προκύπτει από την ανάλυση των υφιστάμενων στοιχείων, η Μόσχα πρέπει να ήταν ενήμερη και για την εκεί παρουσία του Ελληνα πρωθυπουργού. Οπως αναφέρουν πληροφορίες, η ελληνική αποστολή με επικεφαλής τον Κυριάκο Μητσοτάκη ήταν μαζί με την ουκρανική σε εθιμοτυπική ξενάγηση στο λιμάνι.
Την ελληνική αποστολή που συνόδευε τον πρωθυπουργό αποτελούσαν ο υπ. Επικρατείας Σταύρος Παπασταύρου, η διευθύντρια του διπλωματικού γραφείου του πρωθυπουργού Αννα Μαρία Μπούρα, η υφυπ. Εξωτερικών Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου, η σύμβουλος επί εξωτερικών θεμάτων Αριστοτελία Πελώνη και η διευθύντρια επικοινωνίας Κύρα Κάπη.
Η επίθεση, σύμφωνα με πληροφορίες, έγινε στις 11.45 π.μ. Την ώρα εκείνη οι δύο αποστολές, η ελληνική και η ουκρανική, βρίσκονταν, όπως προειπώθηκε, για ξενάγηση το ιστορικό λιμάνι της Οδησσού.
Μέλος της ελληνικής αποστολής αναφέρει στην «Κ» πως «ακούστηκε ξαφνικά μια διαπεραστική σειρήνα, ένας έντονος θόρυβος και ακολούθησε καπνός». Η ίδια πηγή περιγράφει ότι εκείνη την ώρα τελείωνε η ξενάγηση και η επίθεση συνέβη την ώρα που Ουκρανοί και Ελληνες πήγαιναν προς τα αυτοκίνητα για να μεταβούν στο σημείο της κοινής συνέντευξης Τύπου. Μέλος της ελληνικής αποστολής αναφέρει ότι μπήκαν άμεσα στο αυτοκίνητο, με την πομπή να αναπτύσσει ιλιγγιώδη ταχύτητα στους δρόμους της Οδησσού.
Οι πληροφορίες της «Κ» λένε πως το πρόγραμμα άλλαξε, όπως και το δρομολόγιο, κάτι που κρίθηκε απαραίτητο για λόγους ασφαλείας. Η εκτίμηση, πάντως, που υπάρχει είναι πως στόχος της ρωσικής βόμβας ήταν ο πρόεδρος της Ουκρανίας. Μετά τις κοινές δηλώσεις Μητσοτάκη – Ζελένσκι, η ελληνική αποστολή ακολούθησε τον αντίστροφο δρόμο από εκείνον που είχε πάρει για να μεταβεί στην Οδησσό. Λίγο πριν από τις 5, βγήκε από το έδαφος της Ουκρανίας οδικώς και κατευθύνθηκε προς το Κισινάου, το αεροδρόμιο της Μολδαβίας. Η απόσταση που διήνυσε οδικώς η ελληνική αποστολή από την Οδησσό έως το Κισινάου ήταν περίπου τρεις ώρες, ενώ η απόσταση που χωρίζει το Κισινάου από το Βουκουρέστι είναι περίπου 45 λεπτά αεροπορικώς. Αργά το απόγευμα της Τετάρτης, η ελληνική αποστολή επέστρεψε με ασφάλεια στην πρωτεύουσα της Ρουμανίας.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης είχε εκφράσει την επιθυμία εδώ και καιρό να επισκεφθεί τη δοκιμαζόμενη Ουκρανία προκειμένου να απευθύνει μήνυμα στήριξης στη χώρα. Μάλιστα, σύμφωνα με πληροφορίες, η επίσκεψη είχε συμφωνηθεί στην τελευταία τηλεφωνική επικοινωνία που είχε με τον κ. Ζελένσκι στο τέλος Ιανουαρίου.
Τις επαφές ανέλαβε υπό άκρα μυστικότητα το προηγούμενο διάστημα η κ. Μπούρα με το διπλωματικό γραφείο του κ. Ζελένσκι. Τελικά αποφασίστηκε πως η Οδησσός ήταν η ιδανική πόλη για να γίνει η συνάντηση, λόγω του έντονου ελληνικού στοιχείου, ώστε το μήνυμα να είναι διπλό και να απευθυνθεί και προς τον ελληνισμό της Ουκρανίας, μια και η πόλη αποτέλεσε ένα από τα σημαντικότερα κέντρα της ελληνικής παιδείας καθώς και έδρα της Φιλικής Εταιρείας.
Ο πρωθυπουργός, μάλιστα, στις κατ’ ιδίαν συνομιλίες που είχε με τον πρόεδρο της Ουκρανίας επανέλαβε την πρόθεση της Ελλάδας να συμβάλει στην ανασυγκρότηση της Οδησσού, το ιστορικό κέντρο της οποίας ανακηρύχθηκε Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς από την UNESCO τον Ιανουάριο του 2023.
Η ελληνική αποστολή είχε σύντομες συναντήσεις και με εκπροσώπους της ελληνικής διασποράς και ομογένειας, με τον πρωθυπουργό να τονίζει απευθυνόμενος στους Ελληνες της Οδησσού πως «ήθελα να έρθω ειδικά στην Οδησσό για να γνωρίζετε ότι είμαστε κοντά σας, στηρίζουμε την Ουκρανία, αλλά στηρίζουμε και εσάς στον αγώνα τον οποίο κάνετε για να κρατήσετε ζωντανές τις ελληνικές σας ρίζες».
Τα σενάρια
Τα χτυπήµατα στην Οδησσό λίγες εκατοντάδες μέτρα από το σημείο όπου βρίσκονταν ο Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι πραγματοποιήθηκαν, σύμφωνα με τις τελευταίες εκτιμήσεις, με ρωσικούς πυραύλους, μάλιστα σε περιοχή η οποία είχε πληγεί και το προηγούμενο χρονικό διάστημα.
Οι αρχικές εκτιμήσεις για επίθεση με ιρανικής κατασκευής drone τύπου Shaheed 136 δεν επιβεβαιώνονται, καθώς –όπως εκτιμούν πρόσωπα με γνώση της επιχειρησιακής πραγματικότητας– ειδικά με το φως της ημέρας τα συγκεκριμένα συστήματα αποτελούν εύκολο στόχο για την ουκρανική αεράμυνα.
Δεν είναι σαφές αν οι πύραυλοι που χτύπησαν την Οδησσό έχουν εκτοξευθεί από την Κριμαία, από πλοίο του ρωσικού ναυτικού στη Μαύρη Θάλασσα ή από κάποιο αεροπλάνο, που είναι και το επικρατέστερο σενάριο, ωστόσο οι επιδόσεις της ουκρανικής αεράμυνας εναντίον τους είναι μάλλον πενιχρές.
«Εδώ κάθε μέρα γίνεται πραγματικός πόλεμος»
Για συμβολικούς αλλά και ουσιαστικούς λόγους πραγματοποίησε επίσκεψη στην Ουκρανία και συγκεκριμένα στην Οδησσό ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Ο πρωθυπουργός αρχικά επισκέφθηκε το λιμάνι της πόλης, όπου τον υποδέχθηκε ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι, και ενημερώθηκε για τη λειτουργία του διαδρόμου εξαγωγής σιτηρών μέσω της Μαύρης Θάλασσας και του Δούναβη.
Ακολούθως μετέβησαν στο κτίριο διοίκησης του λιμένος Οδησσού, όπου είχαν τετ α τετ και ακολούθησαν κοινές δηλώσεις. Ο πρωθυπουργός επανέλαβε τη συνεχιζόμενη στήριξη της χώρας μας προς την Ουκρανία, καθώς και τη σταθερή στήριξη στην ευρωπαϊκή και ευρωατλαντική προοπτική της, ενώ εξετάστηκαν και άλλοι τομείς συνεργασίας, όπως στον τομέα της ενέργειας, όπου η Ελλάδα διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στη λειτουργία του νότιου διαδρόμου εφοδιασμού της Ευρώπης. Κατά τις κοινές δηλώσεις ο κ. Μητσοτάκης εξέφρασε «τον αποτροπιασμό» του για τις ενέργειες της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας.
«Η παρουσία μου εδώ αντανακλά, πιστεύω, τον σεβασμό όλου του ελεύθερου κόσμου προς τον ηρωικό λαό σας. Ταυτόχρονα, υπογραμμίζει τη δέσμευση της πατρίδας μου, της Ελλάδας, να παραμείνει στο πλευρό σας», είπε ο πρωθυπουργός, προσθέτοντας πως «στηρίζουμε την ευρωπαϊκή και την ευρωατλαντική προοπτική σας, πιστεύοντας ότι οι προϋποθέσεις τους θα αποτελέσουν τελικά ένα κέρδος για όλους τους Ουκρανούς», γι’ αυτό «και οι δικές σας ταχύτητες προς τις ευρωπαϊκές δομές θα πρέπει τώρα να αυξηθούν».
Tαυτόχρονα ο πρωθυπουργός αναφέρθηκε στην έκρηξη που έγινε, τονίζοντας πως «είναι η καλύτερη, ζωντανότερη υπενθύμιση ότι εδώ γίνεται πραγματικός πόλεμος. Κάθε μέρα γίνεται πόλεμος, ο οποίος δεν επηρεάζει μόνο το μέτωπο, τους στρατιώτες, επηρεάζει αθώους συμπολίτες μας». Τέλος, ο πρωθυπουργός έδωσε και γεωπολιτική διάσταση στην επίσκεψή του στην Οδησσό, λέγοντας πως θέλει να καταδείξει την οικονομικά πολύ μεγάλη σημασία της Οδησσού ως του βασικού λιμανιού των ουκρανικών εξαγωγών προς την Ευρώπη και προς τον κόσμο. «Είναι εξαιρετικά σημαντικό να διατηρηθεί ανοιχτός αυτός ο δίαυλος της ναυσιπλοΐας για να μπορεί η Ουκρανία να εξάγει τα προϊόντα της», κατέληξε.
Εκτενής κάλυψη για τα ρωσικά πλήγματα από τα διεθνή ΜΜΕ
Τα ρωσικά πλήγματα στην Οδησσό κατά τη διάρκεια της επίσκεψης του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι στο ουκρανικό λιμάνι αναδεικνύει ο ξένος Τύπος. Την ευθύνη για την επίθεση ανέλαβε, σε μήνυμά του σε ρωσική πλατφόρμα, το υπουργείο Αμυνας της Μόσχας: «Το πλήγμα στόχευε αποθήκη στη ζώνη του εμπορικού λιμανιού της Οδησσού, στην οποία κατασκευάζονται ναυτικά drones για λογαριασμό των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων», ανέφερε.
Στο ρεπορτάζ της, η γαλλική Le Figaro επισημαίνει ότι «η επίσκεψη του Κυριάκου Μητσοτάκη δεν είχε ανακοινωθεί εκ των προτέρων για λόγους ασφαλείας, όπως άλλωστε γίνεται με τις μετακινήσεις στην Ουκρανία ξένων ηγετών».
Στην ανταπόκρισή του από την Ουκρανία, το γαλλικό ραδιοφωνικό δίκτυο Europe1 σημειώνει πως «την 741η ημέρα της ρωσικής εισβολής, ο στρατός της Μόσχας επιτέθηκε από αέρος στην Οδησσό, την ώρα που ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι και ο Ελληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης επισκέπτονταν το λιμάνι στα νότια της χώρας».
Εκτενές ρεπορτάζ αφιερώνει στο περιστατικό το ιταλικό ειδησεογραφικό δίκτυο ANSA, παραθέτοντας τις δηλώσεις Ευρωπαίων αξιωματούχων για τον βομβαρδισμό της Οδησσού. «Η επίθεση αυτή αποτελεί ένα ακόμη δείγμα των άνανδρων τακτικών της Μόσχας στην εισβολή της στην Ουκρανία και αποτελεί επονείδιστη πράξη, ακόμη και για το Κρεμλίνο», έγραψε στην πλατφόρμα Χ ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ. Το ιταλικό πρακτορείο μεταδίδει επίσης τις δηλώσεις του επιτρόπου Οικονομίας, Πάολο Τζεντιλόνι: «Ρωσικά drones χτύπησαν την Οδησσό, κοντά στην πομπή οχημάτων του Ζελένσκι και του Ελληνα πρωθυπουργού. Ντροπή!».
Την ύπαρξη νεκρών και τραυματιών από την επίθεση στην Οδησσό υπογραμμίζει στην ανταπόκρισή του το γερμανικό ειδησεογραφικό πρακτορείο RND, που επισημαίνει ωστόσο ότι οι ηγέτες της Ουκρανίας και της Ελλάδας δεν κινδύνευσαν από τα πλήγματα των ρωσικών μη επανδρωμένων αεροσκαφών.
Σε άρθρο της, η αμερικανική Washington Post τονίζει ότι «στα δύο χρόνια πολέμου στην Ουκρανία, ο Ζελένσκι έχει επανειλημμένως επισκεφθεί την πρώτη γραμμή των μαχών, διακινδυνεύοντας τη ζωή του. Η Τετάρτη (σ.σ. χθες) σηματοδοτεί, πάντως, μία από τις πιο επικίνδυνες στιγμές για τον πρόεδρο και για προσκεκλημένο ξένο ηγέτη».
Τις δηλώσεις Μητσοτάκη – Ζελένσκι μετά το περιστατικό μεταδίδει στο ρεπορτάζ της η βρετανική εφημερίδα Guardian, υπογραμμίζοντας την έκκληση του Ουκρανού προέδρου προς τον Ελληνα πρωθυπουργό προκειμένου ο τελευταίος να μεσολαβήσει προς την Ευρωπαϊκή Ενωση για ενίσχυση της αεράμυνας της Ουκρανίας.
Την κυριαρχία της ρωσικής πολεμικής αεροπορίας στους ουρανούς πάνω από την Ουκρανία υποδεικνύει στο ρεπορτάζ της η γαλλική Le Monde: «Παρά τις σοβαρές απώλειες που υφίσταται, η ρωσική αεροπορία αξιοποιεί ολοένα και περισσότερο την ικανότητά της να εκτοξεύει τηλεκατευθυνόμενες βόμβες, όπως αυτές που άνοιξαν τον δρόμο στο ρωσικό πεζικό για την ανακατάληψη της Αβντιίβκα. Κεντρικό αίτημα του Ουκρανού προέδρου προς κάθε δυτικό συνομιλητή του είναι η προώθηση αμερικανικών βομβών Hammer ή γαλλικών AASM, με βεληνεκές άνω των 70 χιλιομέτρων, ικανών να εκτοξευθούν από τα υπάρχοντα αεροσκάφη Σουχόι-27 και Μιγκ-29 της ουκρανικής πολεμικής αεροπορίας».
