REUTERS, A.P.
«Γιαχία Σινουάρ: εξουδετερώθηκε». Με τρεις λέξεις ανακοίνωσε ο ισραηλινός στρατός την εξόντωση του ηγέτη της Χαμάς, στη διάρκεια συγκρούσεων στη Γάζα. Είχε προηγηθεί καταιγισμός αναρτήσεων σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης που εμφάνιζαν τον Σινουάρ να έχει σκοτωθεί. Κυκλοφόρησαν μάλιστα και φωτογραφίες με τη σορό ενός πληγωμένου ατόμου που του έμοιαζε πολύ, ανάμεσα σε χαλάσματα. Η εξόντωσή του συνιστά σοβαρό πλήγμα στην οργάνωση και ενισχύει σημαντικά την εικόνα του Ισραηλινού πρωθυπουργού Μπέντζαμιν Νετανιάχου στο εσωτερικό της χώρας, με δεδομένο ότι η εξουδετέρωση της ηγεσίας της Χαμάς ήταν από τους κεντρικούς στόχους του πολέμου στη Γάζα. Οι πλέον αισιόδοξοι ελπίζουν ότι αυτό θα μπορούσε να σημάνει το τέλος της σύρραξης, αν και θα πρέπει να αναμένεται πρώτα η αντίδραση της Χαμάς, η οποία μέχρι αργά χθες το βράδυ δεν είχε επιβεβαιώσει τον θάνατό του. «Τώρα σταματήστε τον πόλεμο και φέρτε τους ομήρους πίσω», ήταν η άμεση απάντηση των συγγενών τους στην είδηση. Ακόμη και μερίδα των κατοίκων της Γάζας εμφανιζόταν ανακουφισμένη, προεξοφλώντας το τέλος των δεινών τους. Αλλοι πάλι εμφανίζονταν δύσπιστοι και εξέφραζαν την ευχή να διαψευστεί η ισραηλινή ανακοίνωση. Στρατηγική αλλά και ηθική ήττα αποτελεί ο θάνατος του Σινουάρ πάντως και για το Ιράν, όπου υποστηρικτές της κυβέρνησης άρχισαν να αναρτούν συλλυπητήρια μηνύματα στα social media.
Ο ραδιοφωνικός σταθμός του ισραηλινού στρατού ανέφερε ότι η σύγκρουση έλαβε χώρα την Τετάρτη στη Ράφα και ότι οι στρατιώτες που ενεπλάκησαν δεν γνώριζαν ότι μεταξύ των εχθρών ήταν και ο Σινουάρ. Οπως ανακοινώθηκε, τα πτώματα των τριών «τρομοκρατών» υποβλήθηκαν σε εξετάσεις DNA, καθώς και οι οδοντοστοιχίες τους, αφού οι ισραηλινές αρχές διαθέτουν δείγμα DNA του Σινουάρ από τα χρόνια που πέρασε στις φυλακές του εβραϊκού κράτους. Παρόλο που ο Σινουάρ φέρεται ότι χρησιμοποιούσε ομήρους ως ανθρώπινες ασπίδες, ο στρατός δεν βρήκε κοντά κάποιους εξ αυτών.
Μήνυμα Νετανιάχου
Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπέντζαμιν Νετανιάχου δήλωσε ότι ο θάνατος του ηγέτη της Χαμάς Γιαχία Σινουάρ προσφέρει μια ελπίδα για ειρήνη στη Μέση Ανατολή, αλλά προειδοποίησε ότι ο πόλεμος στη Λωρίδα της Γάζας δεν θα λήξει μέχρι την απελευθέρωση των ομήρων. «Σήμερα πήραμε το αίμα μας πίσω. Σήμερα το κακό υπέστη πλήγμα, αλλά το έργο μας δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί. Προς τις αγαπητές οικογένειες των ομήρων, λέω αυτό: αυτή είναι μια σημαντική στιγμή του πολέμου. Θα συνεχίσουμε δυναμικά μέχρι όλοι οι αγαπημένοι σας, οι αγαπημένοι μας, να γυρίσουν στο σπίτι», ανέφερε ο Ισραηλινός πρωθυπουργός. Απευθυνόμενος στους κατοίκους της Γάζας, ο Νετανιάχου είπε ότι «ο Σινουάρ κατέστρεψε τη ζωή σας», ενώ επανέλαβε ότι η Χαμάς δεν θα κυβερνά τη Γάζα στο μέλλον. «Στη Γάζα, τη Βηρυτό και τη Μέση Ανατολή, το φως επικρατεί του σκότους», συνέχισε, λέγοντας ότι η περιοχή αυτή έχει τώρα την ευκαιρία να σταματήσει τον «άξονα του κακού» και να φέρει ειρήνη και ευημερία.
«Στους τρομοκράτες της Χαμάς λέω: οι ηγέτες σας φεύγουν και θα εξαλειφθούν. Οποιος κρατά ομήρους θα του επιτραπεί να ζήσει εάν παραδώσει τα όπλα και αφήσει ελεύθερους τους αιχμαλώτους. Και την ίδια στιγμή λέω: όποιος βλάψει τους ομήρους μας, το αίμα του θα είναι στο κεφάλι του», είπε ο Νετανιάχου. «Θα έρθουμε να λογαριαστούμε μαζί του».
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν δήλωσε ότι ο θάνατος του Σινουάρ είναι μια «ευκαιρία» για την πολιτική διευθέτηση στη Λωρίδα της Γάζας. «Ο Γιαχία Σινουάρ ήταν ένα ανυπέρβλητο εμπόδιο για την επίτευξη όλων αυτών των στόχων. Αυτό το εμπόδιο δεν υπάρχει πλέον. Αλλά απομένει ακόμη πολλή δουλειά μπροστά μας», ανέφερε στην ανακοίνωσή του ο Αμερικανός πρόεδρος.
Ο Μπάιντεν είπε ότι θα μιλήσει σύντομα με τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπέντζαμιν Νετανιάχου και με άλλα ηγετικά στελέχη του Ισραήλ για να τους συγχαρεί αλλά και για να συζητήσουν πώς θα επιστρέψουν οι όμηροι στις οικογένειές τους και πώς θα τερματιστεί «μια και καλή» αυτός ο πόλεμος «που έχει προκαλέσει τόση καταστροφή σε αθώους ανθρώπους».
Η αντιπρόεδρος των ΗΠΑ Κάμαλα Χάρις είπε ότι η εξόντωση του ηγέτη της Χαμάς Γιαχία Σινουάρ ήταν ένα «βήμα προόδου» για την εξάλειψη της απειλής που συνιστά η Χαμάς για το Ισραήλ. «Αποδόθηκε δικαιοσύνη», είπε η Κάμαλα Χάρις μιλώντας σε δημοσιογράφους στο Μιλγουόκι του Ουισκόνσιν. «Αυτή η στιγμή μάς παρέχει μια ευκαιρία να τελειώσουμε επιτέλους τον πόλεμο στη Γάζα. Σήμερα, μπορώ μόνο να ελπίζω ότι οι οικογένειες των θυμάτων της Χαμάς θα νιώθουν ένα αίσθημα ανακούφισης», κατέληξε.
«Βάναυσο δολοφόνο και τρομοκράτη που ήθελε να καταστρέψει το Ισραήλ και τον λαό του» χαρακτήρισε τον Γιαχία Σινουάρ η ΥΠΕΞ της Γερμανίας Αναλένα Μπέρμποκ. «Ως εγκέφαλος του τρόμου της 7ης Οκτωβρίου, έσπειρε τον θάνατο σε χιλιάδες ανθρώπους και προκάλεσε αμέτρητα δεινά. Η Χαμάς πρέπει τώρα να απελευθερώσει όλους τους ομήρους και να καταθέσει τα όπλα», είπε.
Ο υπουργός Αμυνας της Βρετανίας Τζον Χίλι είπε ότι δεν θα θρηνήσει τον θάνατο ενός τρομοκράτη. «Η επίθεση της 7ης Οκτωβρίου 2023 στο Ισραήλ δεν πυροδότησε μόνο την πιο σκοτεινή, φονική ημέρα για τον εβραϊκό λαό μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, αλλά οδήγησε σε ένα χρόνο πολέμου και θανάτου», τόνισε.
Η χθεσινή ημέρα σημαδεύτηκε επίσης από την κλιμάκωση των φονικών επιδρομών του Ισραήλ στη βόρεια, την κεντρική και τη νότια Γάζα. Στον προσφυγικό καταυλισμό της Τζαμπάλια, που βρίσκεται στο βόρειο τμήμα της Λωρίδας, τουλάχιστον 28 Παλαιστίνιοι σκοτώθηκαν και 160 τραυματίστηκαν όταν ισραηλινό μαχητικό αεροσκάφος βομβάρδισε το σχολείο Αμπού Χουσεΐν.
Ποιος ήταν ο «χασάπης της Χαν Γιουνίς»
Ο Γιαχία Σινουάρ ανέλαβε την ηγεσία της Χαμάς μετά τη δολοφονία του προκατόχου του, Ισμαήλ Χανίγια, σε έκρηξη στην Τεχεράνη τον Ιούλιο, η οποία αποδόθηκε στο Ισραήλ. Ο Σινουάρ γεννήθηκε το 1962 σε προσφυγικό καταυλισμό της Χαν Γιουνίς στη Γάζα. Υπήρξε από τα πρώτα μέλη της Χαμάς, η οποία ιδρύθηκε το 1987, για να ηγηθεί τελικά της υπηρεσίας ασφαλείας της οργάνωσης, υπεύθυνης για την εκκαθάριση πληροφοριοδοτών του Ισραήλ.
Ισραηλινές δυνάμεις τον συνέλαβαν στα τέλη της δεκαετίας του 1980, μετά την ομολογία του ότι εκτέλεσε 12 ύποπτους συνεργάτες των Ισραηλινών, πράξη που του εξασφάλισε το παρατσούκλι «χασάπης της Χαν Γιουνίς». Καταδικάστηκε από την ισραηλινή δικαιοσύνη σε τέσσερις φορές ισόβια για εγκλήματα που περιλάμβαναν τη δολοφονία δύο Ισραηλινών στρατιωτών. Στη φυλακή, ο Σινουάρ οργάνωσε απεργίες κρατουμένων με αίτημα τη βελτίωση των συνθηκών κράτησης, ενώ έμαθε εβραϊκά και μελέτησε την ισραηλινή κοινωνία. Το 2008 διαγνώσθηκε με καρκίνο στον εγκέφαλο και χειρουργήθηκε με επιτυχία από Ισραηλινούς ιατρούς.
Ο Σινουάρ ήταν μεταξύ των περισσότερων των χιλίων Παλαιστινίων φυλακισμένων που απελευθερώθηκαν το 2011 από τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπέντζαμιν Νετανιάχου ως αντάλλαγμα για Ισραηλινό στρατιώτη, ο οποίος είχε αιχμαλωτιστεί σε επιδρομή της Χαμάς εντός των ισραηλινών συνόρων. Μετά την επιστροφή του στη Γάζα, ο Σινουάρ αναρριχήθηκε γρήγορα στην ιεραρχία της Χαμάς, αποκτώντας φήμη αφοσιωμένου μαχητή. Θεωρείται ότι βρισκόταν πίσω από τη δολοφονία του ανώτατου στελέχους της Χαμάς, Μαχμούντ Ιστεουί, το 2016. Ο Σινουάρ αναδείχθηκε έτσι επικεφαλής της Χαμάς στη Γάζα, ελέγχοντας πλήρως τη Λωρίδα και συνεργάσθηκε με τον Χανίγια για την ευθυγράμμιση της Χαμάς με το Ιράν και τους περιφερειακούς συμμάχους του.
Ο Σινουάρ, από κοινού με τον στρατιωτικό διοικητή της Χαμάς, Μοχάμεντ Ντεΐφ, θεωρούνται οι αρχιτέκτονες της αιφνιδιαστικής επίθεσης της 7ης Οκτωβρίου κατά του Ισραήλ. Η επίθεση σκότωσε 1.200 ανθρώπους, στην πλειονότητά τους πολίτες, και πυροδότησε πόλεμο με περισσότερους από 42.000 Παλαιστινίους νεκρούς από ισραηλινά όπλα στη Γάζα.
Τον Μάιο, ο εισαγγελέας του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου ζήτησε την έκδοση ενταλμάτων σύλληψης κατά του Σινουάρ, του Ντεΐφ και του Χανίγια για τον ρόλο τους στην επίθεση της 7ης Οκτωβρίου. Το Ισραήλ υποστηρίζει ότι δολοφόνησε τον Ντεΐφ τον Ιούλιο, ενώ η Χαμάς επιμένει πως είναι ζωντανός. Ο Σινουάρ κρυβόταν μετά την επίθεση, ενώ διαπραγματευτές χρειάζονταν πολλές ημέρες για να στείλουν και να λάβουν μηνύματα από αυτόν. Πριν ακόμη αναδειχθεί στην ηγεσία της Χαμάς, ο Σινουάρ φέρεται να είχε τον τελευταίο λόγο για κάθε συμφωνία απελευθέρωσης ομήρων.
Αγνωστο παραμένει ποιος θα τον αντικαταστήσει και τι θα σημάνει αυτό για τις προσπάθειες κατάπαυσης του πυρός. Το Ισραήλ έχει δολοφονήσει και συλλάβει πολλά ηγετικά στελέχη της Χαμάς τα τελευταία χρόνια, αλλά η οργάνωση κατάφερε πάντα να τους αντικαταστήσει ταχύτατα.
