Kathimerini.gr
«Ο Μακρόν δεν γνωρίζει ποια θα είναι η απάντηση του λαού, αλλά παίρνει το ρίσκο των εκλογών καθώς θεωρεί την πολιτική τζόγο», δηλώνει στην «Κ» ο Κρίστιαν Λεκέν, καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης στη Sciences Po του Παρισιού. Οκτώ ημέρες πριν από τις βουλευτικές εκλογές στη Γαλλία, ο καθηγητής και αρχισυντάκτης του περιοδικού διεθνών σχέσεων ERIS, κ. Λεκέν, εξηγεί ότι η ελιτίστικη και τεχνοκρατική αντίληψη του προέδρου Μακρόν, σε συνδυασμό με τον πληθωρισμό και το ζήτημα της εθνικής ταυτότητας ήταν τα κύρια συστατικά για την άνοδο της γαλλικής Ακροδεξιάς. Στο ίδιο μήκος κύματος, επισημαίνει στην «Κ» ότι η άνοδος της Ακροδεξιάς στην Ευρώπη θα οδηγήσει πιθανότατα την Ουκρανία σε μια «βρώμικη ειρήνη».
– Ξεκινώντας από το πρόσφατο αποτέλεσμα των ευρωεκλογών στη Γαλλία, που έφερε την Εθνική Συσπείρωση της Μαρίν Λεπέν στην πρώτη θέση, θα χαρακτηρίζατε την απόφαση του προέδρου Μακρόν να προκηρύξει εθνικές εκλογές ριψοκίνδυνη ή ακόμη και «απερίσκεπτη»;
– Είναι περισσότερο ριψοκίνδυνη παρά απερίσκεπτη. Αντιμέτωπος με ένα κακό αποτέλεσμα στις ευρωεκλογές, που απονομιμοποίησε την πλειοψηφία του, ο Μακρόν είπε στον γαλλικό λαό: «Ψηφίσατε υπέρ της Ακροδεξιάς στις ευρωπαϊκές εκλογές, αλλά είστε σε θέση να κάνετε το ίδιο σε εθνικές εκλογές σε σημείο που θα πρέπει να διορίσω έναν ακροδεξιό πρωθυπουργό;». Προφανώς, σε αυτό το παιχνίδι πόκερ, υπάρχουν δύο πιθανές απαντήσεις από τον γαλλικό λαό: είτε να δώσει την απόλυτη πλειοψηφία στην Ακροδεξιά ή, αντίθετα, να επιλέξει διαφορετικά γιατί οι εθνικές εκλογές δεν είναι το ίδιο με τις ευρωεκλογές. Ο Μακρόν δεν γνωρίζει ποια θα είναι η απάντηση σχετικά με την αντίδραση του λαού, αλλά παίρνει το ρίσκο καθώς θεωρεί την πολιτική ως τζόγο. Αλλά αυτή τη φορά ως «παίκτης» θέτει τη δημοκρατία σε κίνδυνο.
– Κύριε Λεκέν, σε πρόσφατη συνέντευξή σας δηλώσατε ότι περίπου το 40% των Γάλλων είναι υπέρ της Ακροδεξιάς. Ποιοι είναι οι λόγοι πίσω από αυτή την αυξανόμενη δυναμική;
– Υπάρχουν τρεις λόγοι πίσω από την αυξανόμενη δυναμική. Ο πρώτος είναι η απόρριψη των τεχνοκρατικών ελίτ της Γαλλίας, την οποία ο Μακρόν ενσαρκώνει σε βαθμό καρικατούρας. Είναι γενικά μισητός από τους απλούς ανθρώπους, που αρνούνται να ταυτιστούν με αυτό που αποκαλούν «Γαλλία από τα πάνω (France d’en haut)». Αντιθέτως, η Εθνική Συσπείρωση, ως λαϊκιστικό κόμμα, επιμένει διαρκώς ότι ενσαρκώνει τον λαό. Ο Μπαρντελά δεν ξεχνάει ποτέ να επισημάνει ότι μεγάλωσε σε ένα υποβαθμισμένο προάστιο και ότι γνωρίζει ποιος είναι ο «αληθινός» λαός. Ο δεύτερος λόγος είναι κοινωνικός. Η ανεργία στη Γαλλία βρίσκεται σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα, αλλά υπάρχει ένα τμήμα του εργαζόμενου πληθυσμού που δυσκολεύεται να βγάλει τον μήνα εξαιτίας του πληθωρισμού των τιμών στα τρόφιμα, τα καύσιμα και το ηλεκτρικό ρεύμα. Το φαινόμενο αυτό αφορά επίσης τη μικρομεσαία τάξη που αισθάνεται υποβαθμισμένη. Τέλος, υπάρχει και το ζήτημα της εθνικής ταυτότητας. Οι ψηφοφόροι της Εθνικής Συσπείρωσης αισθάνονται ότι υπάρχουν πάρα πολλοί μετανάστες και ότι η μουσουλμανική θρησκεία ειδικότερα αλλάζει εντελώς την εθνική ταυτότητα και τις αξίες της Γαλλίας. Σ’ αυτή την περίπτωση, ο φόβος αφορά όλες τις κοινωνικές τάξεις.
– Εμβαθύνοντας στις αιτίες, θα κατατάσσατε τη μετανάστευση και, κατ’ επέκταση, το δημογραφικό ως τους κύριους λόγους για την άνοδο της Ακροδεξιάς;
– Οπως και σε άλλες χώρες της Ε.Ε., η μετανάστευση παίζει καθοριστικό ρόλο στην άνοδο της Ακροδεξιάς. Οι ακροδεξιοί ψηφοφόροι θεωρούν τους μετανάστες δυνητικούς εχθρούς. Πρόκειται για ένα καθαρά ιδεολογικό ζήτημα, διότι χωρίς τους αλλοδαπούς οι περισσότεροι από αυτούς δεν θα πήγαιναν να μαζέψουν τα σκουπίδια, δεν θα είχαν άτομα να φροντίζουν τους ηλικιωμένους γονείς τους και δεν θα μπορούσαν να τρώνε σε εστιατόρια όπου το προσωπικό της κουζίνας είναι αλλοδαποί. Αλλά η ιδεολογία υπερβαίνει τον ορθολογισμό της καθημερινής ζωής.
– Εάν ο Ζορντάν Μπαρντελά εκλεγεί πρωθυπουργός της Γαλλίας θα αναγκαστεί ο πρόεδρος Μακρόν να παραιτηθεί ή η χώρα θα οδηγηθεί σε μια «χαοτική» νομοθετική κατάσταση, όπως προειδοποιούσαν οι πρώην πρόεδροι Μιτεράν και Σιράκ;
– Δεν νομίζω ότι ο πρόεδρος Μακρόν θα παραιτηθεί αν χρειαστεί να διορίσει έναν ακροδεξιό πρωθυπουργό. Θα δεχθεί μια «συγκατοίκηση», όπως έχει ήδη συμβεί τρεις φορές από το 1986. Καθώς το σύνταγμα αναθέτει εξουσίες στον πρόεδρο, κυρίως στους τομείς της διπλωματίας και της άμυνας, αυτό σημαίνει ότι θα υπάρχουν μόνιμες συγκρούσεις που θα οδηγούν σε δύσκολες αποφάσεις μεταξύ των δύο πλευρών του Σηκουάνα. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο Μακρόν θα εμποδίσει τον ακροδεξιό πρωθυπουργό να εφαρμόσει το πρόγραμμά του, ώστε ο τελευταίος να έχει ένα κακό ρεκόρ όταν γίνουν οι προεδρικές εκλογές του 2027.
– Κατ’ επέκταση της προηγούμενης ερώτησης, πιστεύετε ότι μια ευρύτερη επικράτηση της Ακροδεξιάς στη Γαλλία θα σηματοδοτήσει την αποδέσμευσή της από το στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ, όπως εκφράστηκε από τη Λεπέν, ή ακόμη και την αλλαγή στάσης στον ρωσοουκρανικό πόλεμο;
– Η Λεπέν επαναλαμβάνει συνεχώς ότι η απόφαση του στρατηγού Ντε Γκωλ το 1966 να αποχωρήσει από το στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ ήταν μια καλή απόφαση, αλλά δεν πιστεύω ούτε λεπτό ότι θα κάνει το ίδιο. Οι ψηφοφόροι της θέλουν στρατιωτική ασφάλεια και ξέρουν ότι αυτή έρχεται μέσω του ΝΑΤΟ. Από την άλλη πλευρά, μια ακροδεξιά κυβέρνηση θα μπορούσε να μειώσει τη στρατιωτική βοήθεια προς την Ουκρανία. Σε αυτό το θέμα θα υπάρξει μεγάλη ένταση μεταξύ του Μακρόν και του ακροδεξιού πρωθυπουργού του, διότι ο Μακρόν θα συνεχίσει να υπερασπίζεται στις ομιλίες του τη φιλοουκρανική στάση.
– Με τη Μόσχα να επιδιώκει να αποδυναμώσει «μη φιλικές» κυβερνήσεις και τις ακραίες πολιτικές δυνάμεις να αυξάνονται στην ευρωπαϊκή ήπειρο, θα μπορούσαμε να δούμε μια ευρύτερη αποσταθεροποίηση της Ε.Ε.;
– Είναι σαφές ότι αν υπάρχει ένας ηγέτης που τρίβει τα χέρια του με την άνοδο της Ακροδεξιάς στην Ευρώπη, και ακόμη περισσότερο με την άφιξή τους στην κυβέρνηση, αυτός είναι ο Βλαντιμίρ Πούτιν. Ο Πούτιν θα μπει στον πειρασμό να τους πουλήσει (και στον Τραμπ, αν εκλεγεί στις ΗΠΑ) μια «βρώμικη ειρήνη», που θα αποκόψει το 20% από το έδαφος της Ουκρανίας. Αν η Δύση δεχθεί αυτού του είδους τη συμφωνία, ο Πούτιν θα αισθανθεί πολύ ισχυρός για να εμποδίσει τη Μολδαβία να ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Ενωση ή ακόμη και θα προκαλέσει τα κράτη της Βαλτικής επικαλούμενος τις ρωσικές μειονότητες, όπως στην Εσθονία και τη Λετονία. Η ευρωπαϊκή Ακροδεξιά γενικά συμπαθεί τον Πούτιν, βλέποντάς τον ως «αληθινό πατριώτη» που υπερασπίζεται την κυριαρχία της χώρας του, αλλά και ως τραπεζίτη που χρηματοδοτεί τις εκστρατείες τους. Ομως, για τις μικρές χώρες της Ανατολικής Ευρώπης που θέλουν να απελευθερωθούν από τον ρωσικό ιμπεριαλισμό, η άνοδος της Ακροδεξιάς στην Ευρώπη είναι το χειρότερο μήνυμα απ’ όλα.
