Kathimerini.gr
Τους τελευταίους μήνες ο Αντρέι Μεντβέντεφ έχειβρεθεί αντιμέτωπος με το εξής ερώτημα: Είναι ήρωας ή εγκληματίας πολέμου; Ο ίδιος ισχυρίζεται πως εγκατέλειψε την ομάδα Wagner κατά τη διάρκεια της μάχης του Μπαχμούτ. Διασχίζοντας αχανείς αρκτικές εκτάσεις κατάφερε τελικά να φτάσει στη Νορβηγία, όπου πλέον αιτείται άσυλο.
Από την άφιξή του στη χώρα τον Ιανουάριο, ο Μεντβέντεφ έχει συμμετάσχει αυτοβούλως σε δώδεκα συνεντεύξεις με τις νορβηγικές αρχές στις οποίες φέρεται να παρέχει πληροφορίες για το διαβόητο μισθοφορικό τάγμα. Ο ίδιος έχει ήδη ομολογήσει τη συμμετοχή του σε δολοφονίες Ουκρανώνστρατιωτών, αλλά και την παρουσία του σε ομαδικές εκτελέσεις Ρώσων στρατιωτών κατηγορούμενων για ανυπακοή. Παρ’ όλα αυτά υποστηρίζει πως δεν πήρε μέρος ούτε έχει υπάρξει μάρτυρας εγκλημάτων πολέμου.
Ο δικηγόρος του ισχυρίζεται πως ο πελάτης του χρήζει προστασίας εξαιτίας του σοβαρού κινδύνου που διατρέχει σε περίπτωση επαναπατρισμού. Παράλληλα, πλήθος Νορβηγών πολιτικών υποστηρίζει πως ένα θετικό προηγούμενο στη συγκεκριμένη υπόθεση θα μπορούσε να δώσει το έναυσμα και σε άλλους Ρώσους στρατιώτες να λιποτακτήσουν και να οδηγήσει στο τέλος του πολέμου.
Πονοκέφαλος για τη Νορβηγία το αίτημα ασύλου ενός Ρώσου λιποτάκτη, πρώην μισθοφόρου της ομάδας Wagner.
Η υπόθεση Μεντβέντεφ αναδεικνύει το δίλημμα που ταλανίζει τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις σχετικά με την αντιμετώπιση των Ρώσων λιποτακτών. Σύμφωνα με τη Σεσίλ Χέλεσβαϊτ, ειδική στο δίκαιο των ενόπλων συρράξεων και μέλος της νορβηγικής υπηρεσίας προστασίας ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αυτό το ερώτημα βρίσκεται στον πυρήνα της ευρωπαϊκής ταυτότητας.
Η Ε.Ε. και γειτονικά κράτη όπως η Νορβηγία έχουν υποχρεωθεί και στο παρελθόν να βάλουν σε μια ζυγαριά την αλληλεγγύη και την απόδοση ευθυνών για εγκλήματα πολέμου, όπως στον συριακό εμφύλιο ή στους Βαλκανικούς Πολέμους. Ομως, η κλίμακα του συγκεκριμένου πολέμου συνιστά πρωτοφανή πρόκληση για το ευρωπαϊκό σύστημα ασύλου, δήλωσε η Χέλεσβαϊτ.
Τέσσερις μήνες από την υποβολή της, η αίτηση του Μεντβέντεφ παραμένει σε εκκρεμότητα. Και άλλες ευρωπαϊκές χώρες –όπως η Γαλλία και η Ισπανία– αντιμετωπίζουν παρόμοια διλήμματα.
O Μεντβέντεφ έχει βεβαρημένο ιστορικό παραβατικής συμπεριφοράς τόσο στη Νορβηγία, όπου έχει συλληφθεί δύο φορές, όσο και στη Ρωσία, όπου είχε εκτίσει ποινή φυλάκισης τεσσάρων ετών. Πέρα από τις περιπέτειές του με τον νόμο, ο Μεντβέντεφ έχει συγκρουστεί επανειλημμένως με Ουκρανούς πρόσφυγες στο Οσλο, γεγονός που υπογραμμίζει τις τεταμένες σχέσεις μεταξύ Ρώσων αποστατών και Ουκρανών προσφύγων σε όλη την Ευρώπη.
Βάσει της νορβηγικής νομοθεσίας, η άρνηση συμμετοχής σε έναν παράνομο πόλεμο οδηγεί σε δικαίωμα ασύλου. Ωστόσο, το δικαίωμα αυτό δεν προβλέπεται για τους εγκληματίες πολέμου.
Η υπόθεση παρακολουθείται στενά και από Ουκρανούς αξιωματούχους, οι οποίοι διεξάγουν τη δική τους έρευνα. Λίγο μετά την άφιξή του στη Νορβηγία, η πρέσβειρα της Ουκρανίας στο Οσλο δήλωσε ότι η κυβέρνησή της ίσως ζητήσει την έκδοσή του. Ενα τέτοιο αίτημα θα παρουσίαζε στη Νορβηγία ένα ακόμη δίλημμα, αναγκάζοντάς την να επιλέξει μεταξύ της υποστήριξης ενός συμμάχου, και της τήρησης της εθνικής νομοθεσίας, η οποία ορίζει πως ένας αιτών άσυλο δεν μπορεί να εκδοθεί σε μια χώρα όπου πιθανώς να μην έχει δίκαιη δίκη.
Ο κ. Μεντβέντεφ αρνήθηκε να συναντήσει Ουκρανούς ανακριτές στη Νορβηγία.
