Kathimerini.gr
Δημήτρης Αθηνάκης
Είναι μια ένταση που δεν θα τελειώσει εύκολα. Εξάλλου, εδώ και 25 χρόνια, από το 1998 οπότε και ξεκίνησε ο πόλεμος του Κοσσυφοπεδίου που κράτησε ενάμιση χρόνο, Σερβία και Κόσοβο αποδύονται σε διπλωματικό, πολιτικό και ενίοτε αιματηρό αγώνα. Το Κοσσυφοπέδιο θέλει πλήρη ανεξαρτησία και αναγνώριση· η Σερβία δεν προτίθεται να απεμπολήσει έτσι εύκολα την «καρδιά και την ψυχή» του έθνους της.
Οι τελευταίες εντάσεις εδράζονται με τις τοπικές εκλογές στο Βόρειο Κόσοβο, από τις οποίες απείχαν οι Σέρβοι της χώρας, ενώ η συμμετοχή έφτασε μόλις στο 3,4%, σχεδόν αποκλειστικά από το αλβανικό στοιχείο της χώρας. Ωστόσο, οι Κοσοβάροι επιμένουν ότι οι δήμαρχοι και οι σύμβουλοι που εξελέγησαν είναι νόμιμοι, καθώς έχουν πάρει τα απαραίτητα ποσοστά, έστω και με τη σχεδόν μηδαμινή συμμετοχή.
Το σερβικό στοιχείο, προφανώς, αντέδρασε εντός του Κοσόβου με διαδηλώσεις που διακηρύσσουν τη μη αναγνώριση του αποτελέσματος των περιφερειακών εκλογών, εμποδίζοντας ταυτόχρονα τους εκλεγέντες τοπικούς άρχοντες να προσέλθουν στα γραφεία τους.
Στο μεταξύ, το περασμένο Σαββατοκύριακο η αστυνομία του Κοσσυφοπεδίου επέδραμε σε περιοχές όπου επικρατεί το σερβικό στοιχείο, στα βόρεια της χώρας, καταλαμβάνοντας δημοτικά κτίρια, ώστε ελεύθερα, όπως λένε, οι εκλεγμένοι τοπικοί άρχοντες να προσέλθουν στα γραφεία τους, θέλοντας να προλάβουν τη διορία τριών εβδομάδων που δίνει η αρμόδια εκλογική επιτροπή για την ανάληψη καθηκόντων μετά τον ορισμό τους ως εκλεγμένων.
Το Βελιγράδι, με εντολή Βούτσιτς, ήδη έχει θέσει τις ένοπλες δυνάμεις του σε καθεστώς υψίστης ετοιμότητας στα σύνορα με το Κόσοβο, όπου –από το 1999– σταθμεύουν δυνάμεις του ΝΑΤΟ εντός της κοσοβαρικής επικράτειας για τη διατήρηση της ειρήνης, έπειτα από εκείνον τον πόλεμο που είχε κοστίσει τη ζωή σε 10.000 ανθρώπους και προκάλεσε τον ξεριζωμό περίπου 1 εκατομμυρίου πολιτών. Η Σερβία, πάντως, έχει διαμηνύσει ότι δεν θα μείνει αδρανής εάν οι Σέρβοι στο Κοσσυφοπέδιο δεχθούν ξανά επίθεση.
Δεν έχουν λείψει, ωστόσο, οι βίαιες συγκρούσεις μεταξύ, αφενός, της αστυνομίας του Κοσσυφοπεδίου και των ειρηνευτικών δυνάμεων υπό το ΝΑΤΟ και, αφετέρου, των Σέρβων του Κοσόβου, με αποτέλεσμα να τραυματιστούν αρκετοί άνθρωποι και από τις δύο πλευρές.
Είκοσι πέντε πολύ δύσκολα χρόνια
Ο πόλεμος του Κοσόβου
Από τις 28 Φεβρουαρίου 1998 μέχρι τις 11 Ιουνίου 1999, οι μάχες μεταξύ του αλβανικού Απελευθερωτικού Στρατού του Κοσόβου (UCK) –με την υποστήριξη του ΝΑΤΟ από αέρος και του αλβανικού στρατού από ξηράς– και των στρατιωτικών δυνάμεων της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γιουγκοσλαβίας (Σερβία και Μαυροβούνιο) ήταν σκληρές και με υψηλό φόρο αίματος.
Ολα είχαν ξεκινήσει με επιθέσεις του UCK –με όπλα που είχε προμηθευτεί από την Αλβανία, η οποία είχε εναπομείναντα εξοπλισμό από την εποχή του Χότζα, κρυμμένο σε απίθανα σημεία ανά την αλβανική επικράτεια– εναντίον των τότε γιουγκοσλαβικών αρχών στο Κόσοβο, που, ήδη από τον θάνατο του Τίτο το 1981, ήθελε την ανεξαρτησία του ακόμα και εντός της γιουγκοσλαβικής ομοσπονδίας, καθώς έως τότε ήταν επαρχία της Σερβίας.
Γυναίκες και παιδιά, Αλβανοί, απομακρύνονται εξαιτίας της σερβικής προέλασης, την Τρίτη 23 Μαρτίου 1999. (©Associated Press)Οι σερβικές δυνάμεις –τακτικές και παραστρατιωτικές– συγκεντρώθηκαν τότε στις εξεγερμένες περιοχές, με τις εχθροπραξίες να κλιμακώνονται χωρίς εξεύρεση διπλωματικής λύσης. Ηταν η ώρα του ΝΑΤΟ, που παρενέβη στρατιωτικά, συμμετέχοντας ταυτόχρονα στον πόλεμο της Γιουγκοσλαβίας.
Ο πόλεμος εκείνος είχε λήξει τελικώς με τη Συμφωνία του Κουμάνοβο τον Ιούνιο του 1999, οπότε οι δύο πλευρές –ΝΑΤΟ και Σερβία– συμφώνησαν στη στρατιωτική παρουσία της Συμμαχίας και στην αποχώρηση των δυνάμεων του Βελιγραδίου.
Το Κόσοβο ανακηρύσσει την ανεξαρτησία του
Το 2008 η Πρίστινα αποφασίζει να πάει ένα βήμα παρακάτω, μετά το πέρας των πολέμων της δεκαετίας του ’90 και της σχετικής σταθερότητας, για την οποία Βαλκάνια και Δύση εργάζονταν. Το Κόσοβο ανακηρύσσεται μονομερώς ανεξάρτητο κράτος, κάτι που η Σερβία δεν αποδέχθηκε ποτέ, εξακολουθώντας –τουλάχιστον τότε– να διεκδικεί την περιοχή ως αναπόσπαστο τμήμα της.
Το ανεξάρτητο Κοσσυφοπέδιο αναγνώρισαν 100 χώρες, μεταξύ αυτών και οι ΗΠΑ, ενώ Ρωσία, Κίνα και πέντε κράτη – μέλη της Ε.Ε. (Ελλάδα, Κύπρος, Ισπανία, Σλοβακία, Ρουμανία), μεταξύ άλλων, δεν αναγνώρισαν την ανεξαρτησία της Πρίστινας.
Και οι δύο πλευρές, πάντως, έχουν προβεί σε διάλογο τα τελευταία 15 χρόνια προσπαθώντας να επιτευχθεί ο τερματισμός της –κυρίως– διπλωματικής διαμάχης. Η Ε.Ε. συμβάλλει έκτοτε στο μέγιστο των δυνατοτήτων της για εξεύρεση μόνιμης και κοινώς αποδεκτής λύσης, κάτι που, εντούτοις, δεν διαφαίνεται στο εγγύς μέλλον.
Ενα πρώτο βήμα ήταν, ασφαλώς, η Συμφωνία των Βρυξελλών το 2013, οπότε και οι κυβερνήσεις Πρίστινας και Βελιγραδίου συμφωνούν στην –έστω μερική– εξομάλυνση των σχέσεών τους, με κοινό απώτερο στόχο την ένταξη και των δύο πλευρών στην ευρωπαϊκή οικογένεια, που εδώ και χρόνια αποβλέπει στη βαλκανική της διεύρυνση.
17 Φεβρουρίου 2008. Αλβανικής καταγωγής παιδιά από το Κοσσυφοπέδιο σκαρφαλώνουν σε ένα άγαλμα καθώς οι πολίτες γιορτάζουν την ανεξαρτησία του Κοσόβου, στην αλβανική πλευρά της εθνικά διαιρεμένης πόλης Κόσοβσκα Μιτσόβιτσα. (©AP Photo/Bela Szandelszky)
Η Συμφωνία των Βρυξελλών προέβλεπε, επίσης, την απρόσκοπτη λειτουργία των σωμάτων ασφαλείας του Κοσόβου, τις ελεύθερες τοπικές εκλογές, αλλά και τη δημιουργία της Ενωσης Σερβικών Δήμων του Κοσσυφοπεδίου για την προστασία του σερβικού στοιχείου της χώρας.
Παράλληλα, τα επόμενα χρόνια, εξομαλύνθηκε η διασύνδεση των δύο χωρών από ξηράς και αέρος, ενώ το 2020 φάνηκε ότι υπήρχε περιθώριο εξομάλυνσης των οικονομικών σχέσεων Βελιγραδίου-Πρίστινας.
Στο μεταξύ, όμως, τον περασμένο Νοέμβριο είχε δημιουργηθεί νέα διαμάχη μεταξύ των δύο πλευρών που αφορούσε το ζήτημα των πινακίδων. Το Κόσοβο, όπως είχε γράψει τότε η «Κ», είχε αποφασίσει να επιβάλει πρόστιμα σε περίπου 10.000 οδηγούς που ανήκαν στη σερβική μειονότητα επειδή διατηρούσαν πινακίδες κυκλοφορίας που είχαν εκδοθεί από τη Σερβία πριν από το 1999, δημιουργώντας έντονες αντιδράσεις και οδηγώντας στην παραίτηση σχεδόν 600 αστυνομικούς που ανήκαν στη σερβική μειονότητα, ως ένδειξη διαμαρτυρίας. Το ζήτημα φάνηκε να επιλύεται με την παρέμβαση της Ε.Ε. και του ίδιου του ύπατου εκπροσώπου της, Ζοζέπ Μπορέλ.
Μάλιστα, τον περασμένο Φεβρουάριο, τη μεσολαβήσει της Ε.Ε. και πάλι, οι δύο πλευρές –διά του Κοσοβάρου πρωθυπουργού Αλμπιν Κούρτι και του Σέρβου προέδρου Αλεξάνταρ Βούτσιτς– αποδέχονται, προφορικά ωστόσο, την περίφημη Συμφωνία της Οχρίδας για εξομάλυνση των διπλωματικών τους σχέσεων, με άμεσο χρονοδιάγραμμα εφαρμογής των συμφωνιών.
Ωσπου φαίνεται ότι νέες εντάσεις πρόκειται να πλήξουν την έτσι κι αλλιώς ασταθή περιοχή, έπειτα και από το πρόσφατο ζήτημα που ανέκυψε με τις τοπικές εκλογές στο Βόρειο Κόσοβο, με την πλήρη αποχή του σερβικού στοιχείου από την ψηφοφορία και τις εντάσεις και τους προπηλακισμούς αμφότερων των πλευρών. Παράλληλα, το σερβικό στοιχείο, σε ένδειξη διαμαρτυρίας, πέραν του εκλογικού μποϊκοτάζ, προέβη, ήδη από τον περασμένο Νοέμβριο, σε συλλογική παραίτηση Σέρβων αξιωματούχων από την περιοχή, συμπεριλαμβανομένων διοικητικού προσωπικού, δικαστών και αστυνομικών.
Οι βαθιές ρίζες της διαμάχης
Η διαμάχη για το Κοσσυφοπέδιο θα μπορούσε να χαρακτηριστεί… αιώνια. Η Σερβία εκτιμά την περιοχή ως την καρδιά του κράτους και της θρησκείας της, καθώς πολλά μεσαιωνικά σερβικά ορθόδοξα χριστιανικά μοναστήρια βρίσκονται στο Κόσοβο.
Από την άλλη, το αλβανικό στοιχείο θεωρεί το Κόσοβο αποκλειστικά δική του χώρα, καταδικάζοντας και αντιστεκόμενο σε κάθε προσπάθεια καταστολής εκ μέρους των Σέρβων ανά τα χρόνια. Μάλιστα, δεν σβήνουν ποτέ οι φωνές που ζητούν ένωση με τη μητέρα-πατρίδα, την Αλβανία, τα στοιχεία της οποίας έχουν διασπαρεί σε όλη την περιοχή.
Κάθε προσπάθεια της κυβέρνησης της Πρίστινας να επιβάλει αυστηρότερους ελέγχους στο βόρειο τμήμα της χώρας, όπου επικρατούν οι Σέρβοι που διατηρούν στενούς δεσμούς με το Βελιγράδι, προκαλεί την αντίδραση του σερβικού στοιχείου.
Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της Μιτρόβιτσα, της κεντρικής πόλης του Βόρειου Κοσόβου, που στην πραγματικότητα είναι χωρισμένη στα δύο, εν είδει, θα έλεγε κανείς, γκετοποίησης – οι δύο πλευρές δεν έρχονται ποτέ σε επαφή μεταξύ τους. Μικρότεροι Σέρβοι θύλακες εντοπίζονται και στα νότια του Κοσσυφοπεδίου.
Το σενάριο της κλιμάκωσης της έντασης
Οι εντάσεις αναπόφευκτα φέρνουν στη μνήμη τις συγκρούσεις της δεκαετίας του ’90, επαναφέροντας τα Βαλκάνια και τους εθνικισμούς τους στην ατζέντα της Δύσης –κυρίως της Ε.Ε., αλλά όχι με τον τρόπο που η ίδια θα επιθυμούσε· δηλαδή, με τη δυνατότητα να διευρυνθεί έτι περαιτέρω.
Ωστόσο, σύμφωνα με αναλυτές, είμαστε μάλλον μακριά από το σενάριο πρόκλησης θερμού επεισοδίου μεταξύ των δυνάμεων του Βελιγραδίου και εκείνων του ΝΑΤΟ, που βρίσκονται σε κοσοβαρικό έδαφος. Από την άλλη, ουδείς αποκλείει μικροεντάσεις στο εσωτερικό της χώρας, δίχως, όμως, ιδιαίτερους φόβους για περαιτέρω κλιμάκωση σε εχθροπραξίες.
«Δεν υπάρχουν οι αντικειμενικές συνθήκες για θερμό επεισόδιο στην περιοχή», εκτιμά, μιλώντας στην «Κ», ο Ιωάννης Αρμακόλας, αναπληρωτής καθηγητής Συγκριτικής Πολιτικής της ΝΑ Ευρώπης στο Πανεπιστήμιο Μακεδονία και επικεφαλής του Προγράμματος ΝΑ Ευρώπης στο ΕΛΙΑΜΕΠ. «Το Βελιγράδι δεν θα πολεμήσει τα ΝΑΤΟϊκά στρατεύματα, που έτσι κι αλλιώς δεν βρίσκονται στο έδαφός του, ενώ η Πρίστινα δεν έχει τις ένοπλες δυνάμεις που θα της επέτρεπαν να προβεί σε θερμό επεισόδιο. Από την άλλη, η Σερβία, μετά τη Συνθήκη του Κουμάνοβο, απαγορεύεται να πλησιάσει στρατιωτικώς τα σύνορα με το Κοσσυφοπέδιο, καθώς η σερβική ζώνη έχει κριθεί αποστρατικοποιημένη. Εντούτοις, με τη σιωπηρή αποδοχή της Δύσης, τα τελευταία χρόνια το Βελιγράδι αυξάνει την παρουσία του σε αυτή τη ζώνη».
Παρότι πάντως, με εντολή του Σέρβου προέδρου, τα σερβικά στρατεύματα έχουν τεθεί σε κατάσταση υψίστης ετοιμότητας και συγκεντρώνονται κοντά στα σύνορα με το Κόσοβο, ο Ιωάννης Αρμακόλας μάς λέει ότι αυτό είναι κάτι που ο Αλεξάνταρ Βούτσιτς το κάνει συχνά, κυρίως για το εσωτερικό του ακροατήριο.
Η αποσταθεροποίηση και η Ελλάδα
Ο Ιωάννης Αρμακόλας τονίζει στη συνομιλία του με την «Κ» ότι η ένταση που σημειώνεται και πάλι μεταξύ Βελιγραδίου και Πρίστινας δημιουργεί προβλήματα στην ασφάλεια της Ε.Ε. με την αποσταθεροποίηση στην περιοχή και τη δυσκολία που θα αντιμετωπίσουν οι δύο πλευρές στη συμφωνία για την ανεξαρτησία και τα διεκδικούμενα εδάφη.
«Είναι κακό σημάδι ότι επιστρέφουμε σε κάτι “παλιό” στην περιοχή», υπογραμμίζει. «Εκτιμώ ότι δεν θα φτάσουμε σε επίπεδα κρίσιμης αποσταθεροποίησης στα Βαλκάνια, ωστόσο δεν διαφαίνεται ότι θα πάψουν οι εντάσεις στο Μαυροβούνιο, τη Βόρεια Μακεδονία, στο εσωτερικό της Σερβίας με το αλβανικό στοιχείο και στο εσωτερικό του Κοσόβου με το σερβικό», σημειώνει ο συνομιλητής μας.
Στην ερώτηση της «Κ» για το πόσο μεγάλο πρόβλημα μπορούν αυτές οι εντάσεις να δημιουργήσουν στην Ελλάδα, ο ίδιος θεωρεί ότι ναι μεν δεν είναι θετική οποιαδήποτε ένταση στα ελληνικά σύνορα, ωστόσο στην περιοχή υπάρχουν πολλά κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ (Βόρεια Μακεδονία, Αλβανία, Μαυροβούνιο) ως δικλίδα ασφαλείας για αποφυγή οποιασδήποτε γενικευμένης έντασης.
«Τη Σερβία τη συμφέρει η ελεγχόμενη αστάθεια»
Εξ όσων συνάγεται, η Συμφωνία του Κουμάνοβο το 1999 άφησε πολλά «θολά» σημεία, δημιουργώντας τις γνωστές ανισορροπίες στην ευρύτερη περιοχή. «Η Σερβία έχασε τον έλεγχο του Κοσόβου, το Κόσοβο, όμως, έγινε απλώς “προτεκτοράτο” του ΟΗΕ με προοπτική ανεξαρτησίας. Η Δύση έκανε –κατά τη γνώμη μου– λάθος που δεν βιάστηκε να επιλύσει διά παντός το ζήτημα, αναβάλλοντάς το για το “μέλλον”. Το πρόβλημα, όπως φαίνεται, θα πάψει να υφίσταται μόνο με πλήρη ανεξαρτησία του Κοσσυφοπεδίου», εκτιμά ο Ιωάννης Αρμακόλας.
Η Σερβία, εντούτοις, από το τέλος των πολέμων της δεκαετίας του ’90 κι εντεύθεν, κατάφερε να ανασυνταχθεί και να σταθεί στα πόδια της, ενώ το Κόσοβο παραμένει δίχως σταθερή διεθνή παρουσία και αναγνώριση από τους μεγάλους οργανισμούς, όπως είναι ο ΟΗΕ (εξάλλου, Ρωσία και Κίνα, ως μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας, θέτουν βέτο σε μια τέτοια περίπτωση) και η Ε.Ε., η οποία τώρα έχει στρέψει το βλέμμα της στην Ουκρανία και στην ένταξη της αμυνόμενης χώρας αλλά και της Μολδαβίας στη χορεία των ευρωπαϊκών κρατών.
Από τα πρόσφατα επεισόδια στην πόλη Ζβέτσαν, στο Βόρειο Κοσσυφοπέδιο. (©Associated Press)
«Ετσι, μάλλον θα συνεχιστεί η κατάσταση αναμονής, η εκκρεμότητα αυτή, δίχως να διαφαίνεται οριστική επίλυση», λέει ο Ιωάννης Αρμακόλας. «Εξάλλου, η Σερβία δεν έχει να κερδίσει κάτι από την αναγνώριση του Κοσόβου. Αντιθέτως, μοιάζει να τη συμφέρει η ένταση στην ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων, καθώς μπορεί να διατελεί τον ρόλο της ως παράγοντας σταθερότητας, αυξάνοντας έτσι την επιρροή της».
«Η ελεγχόμενη αστάθεια στην περιοχή συμφέρει τη Σερβία, λοιπόν, καθώς θέλει, την ίδια στιγμή, να δημιουργήσει Σερβική Δημοκρατία στο Κόσοβο, κατά τα πρότυπα της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης – ένα κακό παράδειγμα για την περιοχή. Η μοναδική πιθανότητα να δεχθεί το Βελιγράδι την ανεξαρτησία της Πρίστινας –κάτι προσώρας αδύνατον– είναι να ενταχθεί στην Ε.Ε.», εκτιμά ο συνομιλητής μας.
Η σερβική στροφή προς τη Ρωσία
«Η Σερβία μοιάζει να απομακρύνεται από τη Δύση και να στρέφεται προς τη Ρωσία και την Κίνα», λέει ο Ιωάννης Αρμακόλας. «Και πολιτικά αλλά και ψυχολογικά – και αυτό συμφέρει οπωσδήποτε τη Ρωσία, η οποία δεν έχει ιδιαίτερους τρόπους παρέμβασης για επιρροή στην περιοχή», συμπληρώνει.
«Η Ρωσική επιρροή στα Βαλκάνια είναι υβριδική και μόνο – με πόλεμο πληροφοριών και ίσως με την παρουσία της μισθοφορικής ομάδας Wagner στη Σερβία», υπογραμμίζει ο Ιωάννης Αρμακόλας.
Η Μόσχα, όπως προκύπτει από τη συζήτηση, ελλείψει στρατηγικής λύσης και οράματος στα Βαλκάνια, επενδύει στην αποσταθεροποίηση, ωστόσο «δεν έχει πολλές δυνατότητες παρέμβασης. Πάρτε για παράδειγμα τη Βόρεια Μακεδονία: και επιλύθηκε το ζήτημα του ονόματος και εντάχθηκε στο ΝΑΤΟ», λέει ο Ιωάννης Αρμακόλας.
Πού θα οδηγήσει όλο αυτό;
Αν δεχθούμε ότι η Σερβία δεν κερδίζει και δεν έχει να κερδίσει τίποτα από την αναγνώριση ενός ανεξάρτητου Κοσόβου· αν δεν καταφέρει να πάρει τον πολιτικό έλεγχο στην Πρίστινα· αν τελικώς το Βελιγράδι προτιμήσει την κωλυσιεργία και τη μη ευθυγράμμισή του με την εξωτερική πολιτική της Ε.Ε. –που του υπόσχεται ευρωπαϊκό μέλλον–, προτιμώντας τους γεωπολιτικούς της αντιπάλους, τότε τι θα γίνει με την Πρίστινα, την ώρα που εθνικιστικές τάσεις –και στις δύο πλευρές βέβαια– φαίνεται να αυξάνονται και να πληθύνονται;
Σερβικές σημαίες στην κεντρική πλατεία της εθνοτικά διχασμένης πόλης Μιτρόβιτσα, στην οποία κυριαρχούν οι Σέρβοι. (©AP Photo/Visar Kryeziu)
«Το Κόσοβο, επί 15 χρόνια, από την ανακήρυξη της ανεξαρτησίας του και μετά δηλαδή, ακολουθούσε πιστά τη Δύση, βασιζόμενο στην προοπτική της πλήρους και αναγνωρισμένης ανεξαρτησίας», λέει στην «Κ» ο Ιωάννης Αρμακόλας.
«Τώρα βλέπει ότι τα σχέδια των Δυτικών έχουν αποτύχει και θέλει να έρθει σε ρήξη, καθώς βλέπει ότι το Βελιγράδι έχει ενισχυθεί όλα αυτά τα χρόνια. Ο Κοσοβάρος πρωθυπουργός, Αλμπιν Κούρτι, θεωρεί ότι η Δύση πρέπει να αλλάξει στάση, να ξεπεράσει επιτέλους τη 15ετή προσέγγιση κατευνασμού του Βελιγραδίου. Τι σημαίνει αυτό; Να ανακτηθεί ο έλεγχος και η ομαλότητα στο Βόρειο Κόσοβο, όπου οι σερβικές παραστρατιωτικές ομάδες δρουν ανεξέλεγκτα, όπως και το οργανωμένο έγκλημα, με απουσία διοικητικών δομών και θεσμών. Η Πρίστινα λέει: “Πρέπει να μας επιτρέψετε να έχουμε παρουσία σε αυτά τα εδάφη. Ταυτόχρονα, ζητεί αναγνώριση από τα πέντε εναπομείναντα κράτη-μέλη της Ε.Ε., που ως γενική γραμμή διατηρούν το “βρείτε τα με τους Σέρβους και βλέπουμε από εκεί και πέρα”», σημειώνει ο συνομιλητής μας.
Εξάλλου, ο Αλμπιν Κούρτι είναι αποφασισμένος να επεκτείνει την κρατική κυριαρχία σε ολόκληρη τη χώρα, σύμφωνα με ανάλυση του ΕΛΙΑΜΕΠ. Από την άλλη, λόγω της ενεργούς αντίστασης του Βελιγραδίου και των εξτρεμιστικών στοιχείων της σερβικής κοινότητας του Κοσσυφοπεδίου, οι προσπάθειές της, σύμφωνα με την ίδια ανάλυση, οδήγησαν και θα οδηγούν σε επανειλημμένες κρίσεις.
Αστυνομικές δυνάμεις στο Λεπόσαβιτς, στο βόρειο Κοσσυφοπέδιο. (©AP Photo/Marjan Vucetic)
Αλλωστε, σύμφωνα με τις προβλέψεις του ΕΛΙΑΜΕΠ, οι πρωτοβουλίες της κυβέρνησης Κούρτι, όπως η υποβολή αιτήσεων για ένταξη στην Ε.Ε. και το Συμβούλιο της Ευρώπης, ενισχύουν τη νευρικότητα του Βελιγραδίου και αυξάνουν την όρεξή του να ανεχτεί ριζοσπαστικά στοιχεία και κλιμάκωση των εντάσεων.
Πάντως, όλα δείχνουν ότι η ευρωπαϊκή προοπτική αμφοτέρων των πλευρών απομακρύνεται. Η αποσταθεροποίηση μόνο πρόβλημα φαίνεται ότι δημιουργεί σε Βελιγράδι και Πρίστινα, καθώς αποκλίνουν, μεταξύ όλων των άλλων, και από τις προϋποθέσεις ένταξης στην Ε.Ε., κάτι που, όπως είναι λογικό, θα επηρεάσει την ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων.
«Η διεύρυνση της Ε.Ε. στα Βαλκάνια περνάει μέσα από την Ουκρανία, για την οποία η Ευρώπη βιάζεται να προωθήσει τις ενταξιακές της διαπραγματεύσεις για λόγους ασφαλείας. Αυτή είναι τώρα η προτεραιότητα», σημειώνει κλείνοντας την κουβέντα μας ο Ιωάννης Αρμακόλας.
