ΑΜΠΕ
Οι Ιρανοί άρχισαν να ψηφίζουν σήμερα για την εκλογή νέου προέδρου, δήλωσε στη δημόσια τηλεόραση ο υπουργός των Εσωτερικών Αχμάντ Βαχίντι.
Οπως αναφέρει ανάλυση των New York Times, η εκλογική αναμέτρηση έρχεται σε μια κρίσιμη στιγμή για τη χώρα, καθώς ο νέος πρόεδρος που θα εκλεγεί θα βρεθεί αντιμέτωπος με μια σειρά προκλήσεων, που αφορούν τη δυσαρέσκεια και τις διαιρέσεις στο εσωτερικό της χώρας, μια προβληματική οικονομία και φυσικά τις συνθήκες που διαμορφώνονται σε μια ασταθή γεωπολιτικά περιοχή που έχει φέρει το Ιράν στα πρόθυρα του πολέμου δύο φορές φέτος.
Μολονότι η προεκλογική εκστρατεία ξεκίνησε χωρίς πάθος, οι φετινές εκλογές είναι περισσότερο διαφιλονικούμενες από ό,τι οι προηγούμενες το 2021, χάρη στην παρουσία του μεταρρυθμιστή Μασούντ Πεζεσκιάν, ο οποίος έχει επιβληθεί ως ένα από τα τρία φαβορί.
Οι δύο κύριοι αντίπαλοί του είναι ο συντηρητικός πρόεδρος του Κοινοβουλίου Μοχαμάντ-Μπαγέρ Γαλιμπάφ και ο Σαΐντ Τζαλιλί, ο υπερσυντηρητικός πρώην διαπραγματευτής για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα.
Ο ανταγωνισμός αυτός θα μπορούσε να οδηγήσει σε ένα δεύτερο γύρο, κάτι που μετά την ίδρυση της Ισλαμικής Δημοκρατίας, πριν από 45 χρόνια, δεν έχει συμβεί παρά μόνο σε μια προεδρική εκλογή, το 2005.
Για να έχει πιθανότητα να κερδίσει τις εκλογές, ο Μασούντ Πεζεσκιάν πρέπει να ελπίζει σε ισχυρή συμμετοχή, αντίθετα από τις προεδρικές του 2021, που είχαν χαρακτηρισθεί από αποχή-ρεκόρ 51%, καθώς δεν είχε επιτραπεί να συμμετάσχει κανένας μεταρρυθμιστής υποψήφιος.
Η τελευταία δημοσκόπηση της ιρανικής κρατικής τηλεόρασης που δημοσιεύθηκε την Τετάρτη, την τελευταία ημέρα της προεκλογικής εκστρατείας, έδειξε ότι ο Πεζεσκιάν προηγείται με 23,5%, ο Γαλιμπάφ ακολουθεί με 16,9% και ο Τζαλιλί βρίσκεται κοντά με 16,3%, ενώ το 28,5% των ερωτηθέντων δηλώνουν αναποφάσιστοι.
Ο μεταρρυθμιστής Πεζεσκιάν, ένας 69χρονος χήρος οικογενειάρχης, διαβεβαίωσε πως είναι δυνατό να «υπάρξει βελτίωση» για ένα μέρος των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν τα 85 εκατ. των Ιρανών.
Ομως για ορισμένους ψηφοφόρους, αυτός ο γιατρός που έγινε βουλευτής δεν έχει κυβερνητική πείρα, καθώς έχει διατελέσει μόνο υπουργός Υγείας πριν από περίπου 20 χρόνια.
Αντιθέτως, ο Μοχαμάντ-Μπαγέρ Γαλιμπάφ είναι, στα 62 του, ένας βετεράνος της πολιτικής, αφού έκανε καριέρα στους κόλπους των Φρουρών της Επανάστασης, του ισχυρού ιδεολογικού στρατού της Ισλαμικής Δημοκρατίας.
Από την πλευρά του, ο 58χρονος Σαΐντ Τζαλιλί, ο οποίος έχασε ένα πόδι στον πόλεμο ανάμεσα στο Ιράν και το Ιράκ στα χρόνια του 1980, προσελκύει τους πιο ένθερμους οπαδούς της Ισλαμικής Δημοκρατίας, υποστηρίζοντας την άκαμπτη αυστηρότητα της Τεχεράνης έναντι των δυτικών χωρών.
Στην άλλη πλευρά, ο Μασούντ Πεζεσκιάν τάσσεται υπέρ μιας αναθέρμανσης των σχέσεων με τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρώπη ώστε να αρθούν οι κυρώσεις που πλήττουν σκληρά την οικονομία. Ελαβε την υποστήριξη του πρώην υπουργού Εξωτερικών Τζαβάντ Ζαρίφ, του αρχιτέκτονα της πυρηνικής συμφωνίας που συνήφθη το 2015 με τις μεγάλες δυνάμεις.
Ο μεταρρυθμιστής ζητάει επίσης να διευθετηθεί το επίμονο ζήτημα του υποχρεωτικού χαρακτήρα της μαντίλας για τις γυναίκες, μία από τις αιτίες του εκτεταμένου κινήματος αμφισβήτησης που συγκλόνισε τη χώρα στα τέλη του 2022 μετά τον θάνατο της Μαχσά Αμινί, η οποία είχε συλληφθεί για παραβίαση του ενδυματολογικού κώδικα.
Οι περισσότεροι από τους άλλους υποψηφίους έχουν υιοθετήσει μια επιφυλακτική στάση στο ζήτημα αυτό, δηλώνοντας ότι είναι μάλλον αντίθετοι στην ανάπτυξη της αστυνομίας ηθών.
Μία από τις βεβαιότητες των εκλογών είναι ότι ο επόμενος πρόεδρος θα είναι πολίτης και όχι σιίτης ιερωμένος, όπως οι δύο προηγούμενοι, ο Χασάν Ροχανί και ο Εμπραχίμ Ραϊσί.
Οι εκλογές διεξάγονται υπό το βλέμμα του 85χρονου ανώτατου ηγέτη αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, του οποίου η διαδικασία διαδοχής αναμένεται να επηρεαστεί από το εκλογικό αποτέλεσμα.
