Kathimerini.gr
Τη στιγμή που κάποιες από τις ισραηλινές δυνάμεις αποσύρονταν από τη Γάζα, χθες Τετάρτη, ο ισραηλινός στρατός ανακοίνωσε ότι προχωράει σε επιχείρηση στην Τζενίν.
Η πόλη βρίσκεται στο βόρειο τμήμα της κατεχόμενης από το Ισραήλ Δυτικής Οχθης και έχει μακρά ιστορία αντίστασης, ενώ έχει αποτελέσει συχνά στόχο επιδρομών των ισραηλινών δυνάμεων ασφαλείας.
Επιπλέον, μετά το ξέσπασμα του πολέμου στη Γάζα, η Χαμάς έγινε πιο δημοφιλής στην Τζενίν, εδραιώνοντας την παρουσία της στη Δυτική Οχθη.
Αντίθετα, η Παλαιστινιακή Αρχή, η οποία έχει τον κυβερνητικό έλεγχο σε τμήματα της Δυτικής Οχθης σε συντονισμό με το Ισραήλ, είδε την ισχνή επιρροή της να μειώνεται περαιτέρω.
Το Ιράν από την πλευρά του, το οποίο υποστηρίζει τη Χαμάς και άλλες μαχητικές ομάδες στην περιοχή, έχει στείλει όπλα για την ενίσχυση τοπικών πολιτοφυλακών.
Με δεδομένες τις νέες προκλήσεις στην περιοχή, το Ισραήλ φαίνεται να επικεντρώνει πλέον την προσοχή του στη Δυτική Οχθη και ειδικότερα στην Τζενίν.
Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπέντζαμιν Νετανιάχου δήλωσε την Τρίτη ότι η νέα ισραηλινή επιχείρηση αποσκοπεί στην «εξάλειψη της τρομοκρατίας», καθώς και ότι θα είναι «εκτεταμένη και σημαντική».
Ακολουθούν όσα έχουν γίνει γνωστά για το τι συμβαίνει στην Τζενίν, καθώς και για τη νέα επιχείρηση του Ισραήλ.
Τι συμβαίνει;
Χθες Τετάρτη, εκπρόσωπος του ισραηλινού στρατού γνωστοποίησε ότι «χτυπήθηκαν» δέκα μαχητές του κατά τη διάρκεια επιχείρησης στην Τζενίν, χωρίς να δώσει περισσότερες λεπτομέρειες.
Νωρίτερα, το Ισραήλ είχε ανακοινώσει ότι από την έναρξη της επιδρομής είχαν σκοτωθεί οκτώ μαχητές.
Το παλαιστινιακό υπουργείο Υγείας ανακοίνωσε ότι δέκα άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους στην Τζενίν και στα περίχωρά της από την έναρξη της επιδρομής. Ενώ Παλαιστίνιοι αξιωματούχοι που επικαλείται το Wafa, το επίσημο πρακτορείο ειδήσεων της Παλαιστινιακής Αρχής, ανέφεραν ότι τουλάχιστον τέσσερις άνθρωποι είχαν τραυματιστεί στην πόλη την Τετάρτη.
Επιδρομές του ισραηλινού στρατού πραγματοποιήθηκαν επίσης και σε άλλες πόλεις της Δυτικής Οχθης.
Η Επιτροπή Υποθέσεων Κρατουμένων της Παλαιστινιακής Αρχής ανακοίνωσε ότι οι ισραηλινές δυνάμεις συνέλαβαν τουλάχιστον 25 Παλαιστίνιους σε όλη τη Δυτική Οχθη από το βράδυ της Τρίτης.
Πώς αναπτύχθηκε η επιχείρηση
Η επιχείρηση αποτέλεσε την τρίτη μεγάλη εισβολή του ισραηλινού στρατού στην Τζενίν, μέσα σε λιγότερο από δύο χρόνια. Οι κάτοικοι ανέφεραν συνεχείς πυροβολισμούς και εκρήξεις.
Ηταν «παρόμοια» με την επιχείρηση του περασμένου Αυγούστου, κατά την οποία εκατοντάδες Ισραηλινοί στρατιώτες με την υποστήριξη μη επανδρωμένων αεροσκαφών και ελικοπτέρων πραγματοποίησαν επιδρομές τόσο στην Τζενίν όσο και σε άλλες πόλεις της κατεχόμενης Δυτικής Οχθης, αλλά κάλυπτε μικρότερη έκταση.
Η επιχείρηση περιελάμβανε θωρακισμένες μπουλντόζες που ξήλωναν δρόμους στον προσφυγικό καταυλισμό, ο οποίος γειτνιάζει με την πόλη.
Πριν από την επιδρομή, είχαν στηθεί οδοφράγματα και σημεία ελέγχου σε όλη τη Δυτική Οχθη σε μία προσπάθεια να ελεγχθούν οι μετακινήσεις.
Καθώς άρχισε η επιδρομή, οι δυνάμεις ασφαλείας της Παλαιστινιακής Αρχής (ΠΑ) αποχώρησαν, έπειτα από επιχείρηση εβδομάδων που διεξήγαγαν για να ανακτήσουν τον έλεγχο του προσφυγικού καταυλισμού, στον οποίο κυριαρχούν παλαιστινιακές ομάδες που είναι εχθρικές προς την ΠΑ.
Τι έμαθε το Ισραήλ στη Γάζα
Ο υπουργός Αμυνας του Ισραήλ Ισραήλ Κατς δήλωσε ότι η επιδρομή στην Τζενίν σηματοδότησε αλλαγή στο σχέδιο ασφαλείας του στρατού στη Δυτική Οχθη κάνοντας λόγο για «το πρώτο μάθημα από τη μέθοδο των επαναλαμβανόμενων επιδρομών στη Γάζα».
«Δεν θα επιτρέψουμε στα όπλα του ιρανικού καθεστώτος και του ριζοσπαστικού σουνιτικού Ισλάμ να θέσουν σε κίνδυνο τις ζωές των (Ισραηλινών) εποίκων (στη Δυτική Οχθη) και να δημιουργήσουν τρομοκρατικό μέτωπο ανατολικά του κράτους του Ισραήλ», ανέφερε σε δήλωσή του ο Κατς.
Η εκστρατεία του Ισραήλ στη Γάζα, μετά την επίθεση της 7ης Οκτωβρίου 2023 από ομάδες ενόπλων υπό την ηγεσία της Χαμάς, έχει μετατρέψει μεγάλο μέρος του παράκτιου θυλάκου σε ερείπια έπειτα από 15 μήνες βομβαρδισμών.
Ο στρατός ανακοίνωσε ότι έχει βελτιώσει τις τακτικές του αστικού πολέμου αξιοποιώντας την εμπειρία του στη Γάζα, ωστόσο, αρνήθηκε να δώσει λεπτομέρειες για το πώς τα μαθήματα αυτά εφαρμόστηκαν στην Τζενίν.
Το Ισραήλ θεωρεί τις παλαιστινιακές οργανώσεις όπως η Χαμάς και η Ισλαμική Τζιχάντ που υποστηρίζονται από το Ιράν, ως μέρος ενός πολυμέτωπου πολέμου που διεξάγεται από έναν άξονα, όπου συμμετέχουν επίσης η Χεζμπολάχ στον νότιο Λίβανο και οι Χούθι στην Υεμένη.
Γιατί το Ισραήλ στοχοποιεί τη Δυτική Οχθη
Μετά την επίθεση της 7ης Οκτωβρίου στο Ισραήλ, η υποστήριξη προς την Παλαιστινιακή Αρχή στη Δυτική Οχθη σταδιακά έχει εξασθενήσει, έναντι της Χαμάς και άλλων οργανώσεων που τάσσονται υπέρ του ένοπλου αγώνα και πολεμούν ενεργά το Ισραήλ, σύμφωνα με δημοσκόπηση του Παλαιστινιακού Κέντρου Πολιτικής και Ερευνας.
Την ίδια στιγμή, έχουν κλιμακωθεί οι φονικές ισραηλινές επιδρομές και οι επιθέσεις Εβραίων εποίκων εναντίον Παλαιστινίων στη Δυτική Οχθη. Η ισραηλινή ηγεσία ισχυρίζεται ότι οι στρατιωτικές επιδρομές αποσκοπούν στην αντιμετώπιση της τρομοκρατίας στην περιοχή.
Ο αντισυνταγματάρχης Χέρτζι Χαλεβί, ο απερχόμενος αρχηγός του επιτελείου του ισραηλινού στρατού, ανέφερε σε ομιλία του την Τρίτη ότι οι δυνάμεις του έχουν σκοτώσει 794 μαχητές στη Δυτική Οχθη από την έναρξη του πολέμου στη Γάζα.
«Στις περισσότερες περιπτώσεις, ματαιώσαμε την απειλή προτού οι τρομοκράτες προλάβουν να φτάσουν σε Ισραηλινούς πολίτες», τόνισε.
Τι συμβαίνει με τους εποίκους
Ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ έχει διορίσει ανώτερους αξιωματούχους με στενούς δεσμούς με το κίνημα των εποίκων. Η επιστροφή του στον Λευκό Οίκο χαιρετίστηκε από σκληροπυρηνικούς φιλοεποίκους Ισραηλινούς υπουργούς που έχουν δεσμευτεί να επεκτείνουν τους οικισμούς στη Δυτική Οχθη.
Περίπου 700.000 Ισραηλινοί έποικοι ζουν ανάμεσα σε 2,7 εκατομμύρια Παλαιστίνιους στη Δυτική Οχθη και την Ανατολική Ιερουσαλήμ, γη που κατέλαβε το Ισραήλ στον πόλεμο του 1967 στη Μέση Ανατολή. Οι περισσότερες χώρες θεωρούν παράνομους τους ισραηλινούς οικισμούς σε εδάφη που κατακτήθηκαν στον πόλεμο. Το Ισραήλ το αμφισβητεί αυτό, επικαλούμενο ιστορικούς και δεσμούς με τη γη.
Ποιος εξοπλίζει τους μαχητές;
Σύμφωνα με αξιωματούχους των Ηνωμένων Πολιτειών, του Ισραήλ και του Ιράν, η Τεχεράνη έχει αναπτύξει μυστική διαδρομή λαθρεμπορίου σε όλη τη Μέση Ανατολή, χρησιμοποιώντας πράκτορες των μυστικών υπηρεσιών, μαχητές και συμμορίες, οι οποίες παραδίδουν όπλα στους Παλαιστίνιους στη Δυτική Οχθη.
Οι ισραηλινές δυνάμεις ασφαλείας πραγματοποίησαν μεγάλης κλίμακας επιδρομές σε ολόκληρη τη Δυτική Οχθη, κάνοντας λόγο για αντιτρομοκρατική επιχείρηση του Ισραήλ με στόχο τη Χαμάς και άλλες ένοπλες ομάδες.
Τι κάνει η παλαιστινιακή ηγεσία;
Η Παλαιστινιακή Αρχή είναι το κυβερνητικό όργανο σε κάποιες περιοχές της κατεχόμενης Δυτικής Οχθης. Τον περασμένο Δεκέμβριο, οι δυνάμεις ασφαλείας της άρχισαν να καταδιώκουν μαχητές μέσα και γύρω από την Τζενίν, όπου η αρχή έχει χάσει τον έλεγχο.
Η περιοχή είναι γνωστή ως προπύργιο μαχητικών ομάδων, συμπεριλαμβανομένης της Χαμάς, που καλεί σε ένοπλη αντίσταση κατά του Ισραήλ.
Η Παλαιστινιακή Αρχή προέκυψε από ειρηνευτική διαδικασία μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων ηγετών τη δεκαετία του 1990, η οποία υποτίθεται ότι θα οδηγούσε στη δημιουργία ενός παλαιστινιακού κράτους, στη βάση ενός σχεδίου που δεν υλοποιήθηκε ποτέ.
Στην πράξη, ο ισραηλινός στρατός –η κατοχική δύναμη στην περιοχή– έχει τον έλεγχο ασφαλείας στις παλαιστινιακές πόλεις. Η Παλαιστινιακή Αρχή χειρίζεται τοπικά ζητήματα, όπως η αποκομιδή σκουπιδιών, η εκπαίδευση, τα νοσοκομεία και τα σχολεία, και διαθέτει τις δικές της δυνάμεις ασφαλείας, οι οποίες συντονίζονται με τις ισραηλινές αντίστοιχες, αλλά έχουν περιορισμένες εξουσίες.
Η ιστορία αντίστασης της Τζενίν
Η Τζενίν αποτελεί εδώ και καιρό σύμβολο της αντίστασης. Η φήμη της πόλης για την αντίσταση και μαχητικότητα των κατοίκων της χρονολογείται από τη δεκαετία του 1930, όταν οι Παλαιστίνιοι πήραν τα όπλα εναντίον της βρετανικής κυριαρχίας στην Παλαιστίνη κατά τη διάρκεια της λεγόμενης Αραβικής εξέγερσης.
Αργότερα, στον απόηχο του αραβοϊσραηλινού πολέμου του 1948, κατά τη δημιουργία του σύγχρονου Ισραήλ, τη φυγή και την εκδίωξη εκατοντάδων χιλιάδων Παλαιστινίων, η Τζενίν εδραίωσε τη φήμη της ως μια πόλη που δεν παραδόθηκε ποτέ. Παλαιστίνιοι μαχητές, υποστηριζόμενοι από Ιρακινούς στρατιώτες, απέκρουσαν ισραηλινή απόπειρα κατάληψής της.
Η πόλη φιλοξενεί έναν από τους πρώτους καταυλισμούς προσφύγων που δημιουργήθηκαν για τους Παλαιστίνιους που εκτοπίστηκαν στη διάρκεια εκείνου του πολέμου.
Το 1967, το Ισραήλ κατέλαβε τη Δυτική Οχθη έπειτα από πόλεμο με γειτονικά αραβικά κράτη.
Η σημερινή φήμη της Τζενίν, τόσο μεταξύ των Παλαιστινίων όσο και των Ισραηλινών, οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στη δεύτερη ιντιφάντα ή εξέγερση κατά της ισραηλινής κατοχής στις αρχές της δεκαετίας του 2000.
Οι Ισραηλινοί θεωρούν την πόλη ως «γενέτειρα» δεκάδων βομβιστών αυτοκτονίας που στάλθηκαν στο Ισραήλ εκείνη την εποχή. Οι Παλαιστίνιοι από την πλευρά τους, θυμούνται μάχες δέκα ημερών του 2002 μεταξύ μαχητών τους και ισραηλινών δυνάμεων ο τερματισμός των οποίων άφησε 52 Παλαιστίνιους νεκρούς, εκ των οποίων οι μισοί ήταν ενδεχομένως άμαχοι, σύμφωνα με τα Ηνωμένα Εθνη.
Η Τζενίν αποτέλεσε συχνά στόχο επιδρομών των ισραηλινών δυνάμεων. Τόσο η Χαμάς, η οποία ελέγχει τη Γάζα, όσο και η Ισλαμική Τζιχάντ έχουν στρατολογήσει μέλη τους στην Τζενίν. Τα τελευταία χρόνια, έχουν αναδειχθεί νεότερες πολιτοφυλακές οι οποίες διατηρούν χαλαρούς δεσμούς με πιο ευρύτερα αποδεκτές οργανώσεις. Τα μέλη αυτών των πολιτοφυλακών προέρχονται κυρίως από μία νεότερη γενιά Παλαιστινίων, η οποία είναι απογοητευμένη από την παλαιστινιακή ηγεσία, για την οποία θεωρούν ότι είναι διεφθαρμένη και ότι ευνοεί την ισραηλινή κατοχή.
Τι συμβαίνει στη Γάζα
Την ίδια στιγμή, χθες Τετάρτη στη Γάζα, ο ισραηλινός στρατός ανακοίνωσε ότι οι δυνάμεις του αντιμετώπισαν ενόπλους που, όπως ανέφερε, αποτελούσαν απειλή. Τα ισραηλινά στρατεύματα, όπως ανακοινώθηκε, έριξαν προειδοποιητικές βολές εναντίον τους, σε διάφορες περιοχές του παλαιστινιακού θυλάκου, καλώντας τους Παλαιστίνιους να αποφεύγουν να πλησιάζουν.
«Οι ισραηλινές δυνάμεις είναι αποφασισμένες να τηρήσουν πλήρως τους όρους της συμφωνίας προκειμένου να επιστρέψουν οι όμηροι», ανέφερε σχετική ανακοίνωση του ισραηλινού στρατού, υπογραμμίζοντας παράλληλα την ετοιμότητα του Ισραήλ για κάθε σενάριο.
Με πληροφορίες από New York Times, Reuters
