Γιατί οι δρόμοι της Μόσχας έχουν αδειάσει από άνδρες;

THE NEW YORK TIMES

Μέχρι πριν μερικές εβδομάδες, οι δρόμοι στο κέντρο της Μόσχας ήταν γεμάτοι κόσμο, και μαγαζιά όπως τα κουρεία πλήρη πελατών. Σήμερα, δεν υπάρχουν ούτε οι μισοί, και τα κουρεία είναι σχεδόν άδεια. Πού έχουν πάει όλοι οι άνδρες;

Άλλοι έχουν πάει στον πόλεμο, στα εδάφη μιας άλλης χώρας που κάποτε ήταν κομμάτι της Σοβιετικής Ένωσης, άλλοι έχουν διαφύγει στο εξωτερικό ώστε να μην τους καλέσουν στον στρατό, και άλλοι αποφεύγουν να βγουν απο το σπίτι τους μην περάσει ο… περιοδεύων και τους στρατολογήσει επί τόπου. Δεν είναι σπάνια η εικόνα κρατικών λειτουργών που ελέγχουν τα χαρτιά όσων ανδρών βγαίνουν από τους σταθμούς του μοσχοβίτικου μετρό.

Ο πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν έκανε λόγο τον περασμένο μήνα για μερική επιστράτευση για τη λεγόμενη ειδική στρατιωτική επιχείρηση στην Ουκρανία, και ο υπουργός Άμυνας Σεργκέι Σοϊγκού μίλησε για την επιστράτευση έως και 300.000 ανδρών μόνο. Ωστόσο οι Ρώσοι δεν πείθονται και αφού στριμώχτηκαν σε σύνορα και αεροδρόμια, όσοι μπορούσαν να φύγουν, οι υπόλοιποι κρύβονται.

Φυσικά και η Μόσχα είναι γεμάτη άνδρες. Πρόκειται για πόλη 12 εκατομμυρίων και δεν έχουν φύγει όλοι. Όμως η απουσία τους από τους δρόμους είναι κάτι παραπάνω από εμφανής. Το βλέπει κανείς σε καταστήματα, εστιατόρια, μπαρ, κοινωνικές εκδηλώσεις, αλλά και διάφορες συγκεντρώσεις που συνήθως πλημμύριζαν από Ρώσους διανοούμενους – τώρα αυτοί είναι τουλάχιστον ακριβοθώρητοι, και είναι αυτοί που έχουν και διαβατήρια πρόχειρα για να φύγουν πριν κλείσει ο πρόεδρος Πούτιν τα σύνορα, όπως οι περισσότεροι φοβούνται.

Υπολογίζεται ότι τουλάχιστον 200.000 άρρενες Ρώσοι έχουν περάσει τα σύνορα με το Καζακστάν, όπου δεν χρειάζεσαι διαβατήριο για να μπεις από τη Ρωσία. Δεκάδες χιλιάδες ακόμη έχουν διαφύγει σε Γεωργία, Αρμενία, Αζερμπαϊτζάν, Ισραήλ, αλλά και στη Δυτική Ευρώπη και την… Αργεντινή.

«Νιώθω σαν να είμαστε μια χώρα γυναικών τώρα», είπε στους New York Times η Στανισλάβα, μια 33χρονη φωτογράφος, σε ένα πρόσφατο πάρτι γενεθλίων στο οποίο συμμετείχαν κυρίως γυναίκες. «Έψαχνα για άντρες φίλους για να με βοηθήσουν να μετακινήσω κάποια έπιπλα και συνειδητοποίησα ότι σχεδόν όλοι είχαν φύγει».

Ο φόβος της «ποβέτσκα»

Πολλές παντρεμένες γυναίκες παρέμειναν στη Μόσχα όταν οι σύζυγοί τους τράπηκαν σε φυγή, είτε αφού έλαβαν την «ποβέτσκα», δηλαδή το χαρτί της ατρατολογίας είτε πριν αυτό φτάσει.

«Οι φίλες μου και εγώ συναντιόμαστε για κρασί, μιλάμε και υποστηρίζουμε ο ένας τον άλλον, για να νιώσουμε ότι δεν είμαστε μόνοι», είπε η Λίζα, της οποίας ο σύζυγος, δικηγόρος μεγάλης πολυεθνικής εταιρείας, έλαβε ειδοποίηση αρκετές ημέρες πριν ο κ. Πούτιν ανακοινώσει την επιστράτευση. Παράτησε τη δουλειά του και διέφυγε σε χώρα της Δυτικής Ευρώπης, αλλά η Λίζα, 43 ετών, έμεινε πίσω επειδή η κόρη τους πηγαίνει σχολείο και όλοι οι παππούδες της είναι στη Ρωσία.

Αν οι Μοσχοβίτες μπόρεσαν να απολαύσουν ένα χαλαρό καλοκαίρι νιώθωντας ότι τίποτα δεν είχε αλλάξει δραστικά από την εισβολή στην Ουκρανία, η κατάσταση είναι πολύ διαφορετική καθώς μπαίνει ο χειμώνας και οι συνέπειες του πολέμου, περιλαμβανομένων των κυρώσεων, γίνονται πιο εμφανείς.

Τη Δευτέρα, ο δήμαρχος της Μόσχας ανακοίνωσε ότι η επιστράτευση στην πρωτεύουσα έληξε επίσημα. Αλλά πολλές επιχειρήσεις ένιωθαν ήδη την ύφεση. Τις δύο εβδομάδες μετά την επιστράτευση, ο αριθμός των παραγγελιών σε εστιατόρια της Μόσχας με μέσο λογαριασμό πάνω από 1.500 ρούβλια – περίπου 26 ευρώ – μειώθηκε κατά 29% σε σχέση με την ίδια περίοδο πέρυσι. Η Sberbank, η μεγαλύτερη τράπεζα της Ρωσίας, έκλεισε 529 υποκαταστήματα μόνο τον Σεπτέμβριο, σύμφωνα με την εφημερίδα Kommersant.

Πολλές βιτρίνες στο κέντρο της πόλης είναι άδειες, με τις ταμπέλες «ΕΝΟΙΚΙΑΖΕΤΑΙ» να κρέμονται στα παράθυρα. Ακόμη και το γραφείο της κορυφαίας αεροπορικής εταιρείας της Ρωσίας, της Aeroflot, έκλεισε το γραφείο της στην πανάκριβη οδό Πέτροφκα.

Ο Αλεξάντρ Περεπέλκιν, διευθυντής μάρκετινγκ και συντάκτης του περιοδικού μόδας και πολιτισμού Blueprint, λέει ότι αποφάσισε να παραμείνει στη Ρωσία επειδή ένιωθε υποχρέωση προς τους περισσότερους από 100 υπαλλήλους του ώστε να διατηρήσουν τη λειτουργία της εταιρείας. Τώρα όμως τα γραφεία του τού θυμίζουν τους πρώτους μήνες της πανδημίας του κορωνοϊού εξαιτίας όλων όσων λείπουν. Ο ίδιος και οι συνεταίροι εταίροι του δεν είναι σίγουροι τι να κάνουν πλέον. Και δεν είναι οι μόνοι στη Μόσχα…