ΠΗΓΗ: Reuters
Τα αραβικά κράτη απέρριψαν το σχέδιο του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ να πάρουν οι ΗΠΑ τον έλεγχο της Γάζας και να απομακρυνθούν οι κάτοικοι του Παλαιστινιακού θυλάκου από τη γη τους.
Πλέον, επιδιώκουν διπλωματική αντεπίθεση παρουσιάζοντας τη δική τους πρόταση για το μέλλον της εύφλεκτης περιοχής, σύμφωνα με πέντε πηγές που επικαλείται το Reuters.
Το σχέδιο του Τραμπ, που ανακοινώθηκε στις 4 Φεβρουαρίου εν μέσω εύθραυστης εκεχειρίας μεταξύ του Ισραήλ και της Χαμάς στη Γάζα, εξόργισε τους Παλαιστίνιους και τις αραβικές χώρες, ενώ σηματοδοτεί την ανατροπή της διπλωματίας των ΗΠΑ που επί δεκαετίες, επικεντρωνόταν σε λύση δύο κρατών.
Ωστόσο, τα αραβικά κράτη που προσπαθούν να καταστρώσουν εναλλακτικό σχέδιο δεν έχουν ακόμη αντιμετωπίσει κρίσιμα ζητήματα όπως το ποιος θα πληρώσει τον λογαριασμό για την ανοικοδόμηση της Γάζας – που υπολογίζεται από τον ΟΗΕ σε περισσότερα από 50 δισ. δολ. – ούτε πώς θα κυβερνηθεί η Λωρίδα, σύμφωνα με πηγές που γνωρίζουν τις διπλωματικές συζητήσεις ενόψει της συνάντησης και μίλησαν υπό τον όρο της ανωνυμίας.
Αιγυπτιακή πρόταση
Οι ηγέτες των αραβικών χωρών του Κόλπου, καθώς και η Αίγυπτος και η Ιορδανία, πρόκειται να συγκεντρωθούν αργότερα σήμερα Παρασκευή στο Ριάντ για ανεπίσημη συνάντηση, όπως γνωστοποίησε η Σαουδική Αραβία, στο πλαίσιο των «στενών αδελφικών σχέσεων».
Στην ανακοίνωση του Ριάντ δεν υπήρχε επίσημη αναφορά σε συζητήσεις για τη Γάζα. Ωστόσο, οι πηγές διαβεβαίωσαν το Reuters ότι στη συνάντηση, της οποίας προηγήθηκε η άφιξη του Αιγύπτιου προέδρου Αμπντέλ Φατάχ αλ-Σίσι χθες Πέμπτη, επρόκειτο να συζητηθεί μία κυρίως αιγυπτιακή πρόταση – απάντηση στο σχέδιο του Τραμπ να «εκκαθαρίσει» τη Γάζα από Παλαιστίνιους και να εγκαταστήσει τους περισσότερους από αυτούς στην Ιορδανία και την Αίγυπτο.
Η πρόταση του Καΐρου φέρεται να προβλέπει χρηματοδότηση αξίας έως και 20 δισ. δολ. για τρία χρόνια, προερχόμενη κυρίως από πλούσια κράτη του Κόλπου και αραβικά κράτη. Ωστόσο, δεν έχουν γίνει ακόμη σαφείς σχετικές δεσμεύσεις για τη χρηματοδότηση, ανέφεραν οι πηγές.
«Οι λεπτομέρειες δεν είναι σαφείς και υπάρχει σύγχυση μεταξύ των ενδιαφερομένων σχετικά με το τι περιλαμβάνει το σχέδιο», δήλωσε στο Reuters μία από τις πηγές, αξιωματούχος που συμμετέχει στις διαπραγματεύσεις για τη Γάζα.
Πηγή της Σαουδικής Αραβίας ανέφερε ακόμη στο Reuters ότι καμία πρόταση δεν είχε οριστικοποιηθεί ενόψει των συνομιλιών της Παρασκευής.
Παρέμενε επίσης ασαφές εάν οι Αραβες ηγέτες θα καταλήξουν σε συμφωνία για ενιαία εναλλακτική απάντηση στο σχέδιο του Τραμπ ενόψει της έκτακτης συνεδρίασης του Αραβικού Συνδέσμου που έχει προγραμματιστεί για τις 4 Μαρτίου στο Κάιρο.
Ο Σίσι κάλεσε την Τετάρτη τη διεθνή κοινότητα να υιοθετήσει σχέδιο ανοικοδόμησης της Γάζας χωρίς εκτοπισμό των Παλαιστινίων.
Οι Παλαιστίνιοι και άλλοι στην περιοχή εκφράζουν φόβους ότι η πρόταση του Τραμπ θα αποσταθεροποιήσει την περιοχή, επαναλαμβάνοντας τη «Νάκμπα» ή την καταστροφή του πολέμου του 1948 κατά τη γέννηση του κράτους του Ισραήλ.
Σχεδόν 800.000 Παλαιστίνιοι εγκατέλειψαν ή αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τότε τα σπίτια και τα χωριά τους.
Πολλοί κατέληξαν σε καταυλισμούς προσφύγων στην Ιορδανία, στον Λίβανο, στη Συρία, στη Γάζα, τη Δυτική Οχθη και στην Ανατολική Ιερουσαλήμ, όπου ζουν πολλοί από τους απογόνου τους μέχρι σήμερα, πάνω από 75 χρόνια μετά.
Η στάση απέναντι σε Τραμπ και Χαμάς
Οι Παλαιστίνιοι συχνά παραπονιούνται πως έχουν εγκαταλειφθεί από αραβικά κράτη, που από πλευράς τους ισχυρίζονται ότι κάνουν ό,τι μπορούν για να προωθήσουν την παλαιστινιακή υπόθεση.
Το διακύβευμα είναι ιδιαίτερα υψηλό για την Αίγυπτο και την Ιορδανία. Ο Σίσι ανησυχεί πως εάν μεγάλος αριθμός Παλαιστινίων εγκατασταθεί στη χώρα του, θα περιλαμβάνει μέλη της Χαμάς, την οποία θεωρεί απειλή για την ασφάλεια.
Η Ιορδανία, όπου ήδη ζει μεγάλος πληθυσμός Παλαιστινίων, φοβάται ότι το σχέδιο επανεγκατάστασης θα προκαλέσει περαιτέρω ριζοσπαστικοποίηση και θα σκορπίσει το χάος στη Μέση Ανατολή, θα θέσει σε κίνδυνο την ειρήνη που έχει συνάψει με το Ισραήλ και θα απειλήσει ακόμη και την ίδια την ύπαρξή της.
Η πρόταση του Τραμπ για επανεγκατάσταση των περίπου δύο εκατομμυρίων κατοίκων της Γάζας σηματοδοτεί, κατά την Ιορδανία, προσπάθεια για μαζική απέλαση Παλαιστινίων τόσο από τη Γάζα όσο και από τη Δυτική Οχθη – διαχρονικό όραμα της ισραηλινής Ακροδεξιάς.
Ωστόσο, η Αίγυπτος και η Ιορδανία εξαρτώνται βαθιά από την οικονομική και στρατιωτική υποστήριξη των ΗΠΑ, ενώ οι αραβικές χώρες του Κόλπου χρειάζονται την Ουάσιγκτον για ασφάλεια και ενδέχεται να μην είναι σε θέση να υιοθετήσουν σκληρή στάση εναντίον του Τραμπ.
Μιλώντας σε συνέδριο στο Μαϊάμι που συνδέεται με το κρατικό επενδυτικό ταμείο της Σαουδικής Αραβίας, ο απεσταλμένος των ΗΠΑ Στίβεν Γουίτκοφ υποστήριξε ότι οι δηλώσεις του Τραμπ για τη Γάζα αφορούν περισσότερο μία προσπάθεια να κατατεθούν νέες προτάσεις για διαφορετικές λύσεις από εκείνες των προηγούμενων δεκαετιών.
Πάντως, βασικοί παίκτες όπως η Ιορδανία και τα Ηνωμένα Εθνη δεν συνέβαλαν στη σύνθεση της πρότασης που αναμένεται να παρουσιάσει ο Σίσι, σημείωσε ο αξιωματούχος που συμμετείχε στις διαπραγματεύσεις για τη Γάζα. Επιπλέον, ο ίδιος επισήμανε ότι δεν υπάρχει σαφήνεια ως προς τον προτεινόμενο τρόπο διακυβέρνησης του θυλάκου.
Ακανθώδη ζητήματα όπως ο μελλοντικός ρόλος της Χαμάς δεν αναμένεται να θιγούν δημόσια, καθώς πληρέστερο πολιτικό και οικονομικό πλαίσιο αναμένεται στη σύνοδο κορυφής του Αραβικού Συνδέσμου στο Κάιρο τον Μάρτιο, ανέφεραν δύο ιορδανικές πηγές.
Διαφωνίες για τη διακυβέρνηση
Το Ισραήλ έχει επανειλημμένα δηλώσει ότι δεν θα ανεχθεί κανέναν ρόλο της Χαμάς στη Γάζα μετά τον πόλεμο. Την ίδια στιγμή, ο εσωτερικός πολιτικός αντίπαλος της Χαμάς, η Παλαιστινιακή Αρχή, έχει μικρή υποστήριξη μεταξύ των Παλαιστινίων στον θύλακο και στη Δυτική Οχθη, σύμφωνα με δημοσκοπήσεις.
Η αιγυπτιακή πρόταση περιλαμβάνει εθνική επιτροπή για τη διακυβέρνηση της Γάζας και ανοικοδόμηση μέσω ταμείου με χρήματα από τον Κόλπο και άλλες ξένες δυνάμεις, όπως οι ΗΠΑ, καθώς και από χρηματοδοτικούς οργανισμούς, ανέφεραν δύο αιγυπτιακές πηγές. Οι δύο πηγές ανέφεραν ακόμη ότι αυτές οι προτάσεις απαιτούν συντονισμό και δεσμεύσεις.
Σήμερα, Παρασκευή, αναμένεται επίσης να παρουσιαστεί πρόταση της Παλαιστινιακής Αρχής για τη διακυβέρνηση της Γάζας. Προβλέπει την παρουσία αντιπροέδρου που θα υπηρετεί ως κυβερνήτης στη Γάζα και θα αναφέρεται απευθείας στον Παλαιστίνιο πρόεδρο Μαχμούντ Αμπάς.
Ομως το Κάιρο έχει προτείνει διαφορετικό μοντέλο, όπου μία αποκαλούμενη κοινοτική επιτροπή ακομμάτιστων τεχνοκρατών θα ελέγχει τα συνοριακά περάσματα, τις υπηρεσίες εντός της Λωρίδας και την ανοικοδόμηση.
Οι διαφωνίες σχετικά με τη διακυβέρνηση έγιναν πιο εμφανείς την Παρασκευή, όταν η Χαμάς εξέφρασε απογοήτευση για τα σχόλια του βοηθού γενικού γραμματέα του Αραβικού Συνδέσμου ότι η ομάδα πρέπει να παραιτηθεί από κάθε αξίωση για διατήρηση της εξουσίας προς το συμφέρον του παλαιστινιακού λαού.
