Kathimerini.gr
Η κυβέρνηση Τραμπ εντείνει την πίεσή της προς τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι να παραδώσει στις ΗΠΑ μεταλλευτικά δικαιώματα αξίας εκατοντάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Σύμφωνα με ρεπορτάζ της Wall Street Journal, η αρχική απόρριψη του αιτήματος από τον Ζελένσκι ήταν αυτή που τροφοδότησε τις κλιμακούμενες αιχμές του Αμερικανού προέδρου κατά του Ουκρανού ομολόγου του.
Ο Λευκός Οίκος χαρακτήρισε απαράδεκτη την άρνηση του Ζελένσκι να υπογράψει συμφωνία που του πρότεινε, καθώς και την κριτική του στον Τραμπ, μία ημέρα αφότου ο Ουκρανός πρόεδρος δήλωσε ότι ο Αμερικανός ομόλογός του ζει σε φούσκα «παραπληροφόρησης» και ο Τραμπ αντέδρασε αποκαλώντας τον Ζελένσκι «δικτάτορα».
«Πρέπει να ρίξουν τους τόνους και να υπογράψουν αυτή τη συμφωνία», σχολίασε χθες Πέμπτη ο σύμβουλος εθνικής ασφάλειας του Τραμπ, Μάικ Γουόλτς, αναφερόμενος την ηγεσία της Ουκρανίας σε συνέντευξή του στο Fox News.
Ο Ζελένσκι από πλευράς του, δήλωσε ανοιχτός σε συμφωνία, ωστόσο, όπως είπε, θα χρειαστεί περισσότερη δουλειά για την επίτευξή της.
Τι συνέβη στη συνάντηση Ζελένσκι – Μπέσεντ
Σύμφωνα με το δημοσίευμα, οι απαιτήσεις των ΗΠΑ παρουσιάστηκαν για πρώτη φορά από τον υπουργό Οικονομικών Σκοτ Μπέσεντ στο Κίεβο την περασμένη εβδομάδα.
Ρεπουμπλικανός βουλευτής που συναντήθηκε με τον Ζελένσκι στο περιθώριο της Διάσκεψης Ασφαλείας του Μονάχου την περασμένη εβδομάδα αποκάλυψε στη WSJ πώς του περιέγραψε ο Ουκρανός ηγέτης τη συνάντησή του με τον Μπέσεντ.
«Ο Μπέσεντ έσπρωξε το χαρτί στο τραπέζι, απαιτώντας από τον Ζελένσκι να το υπογράψει», είπε ο Ουκρανός πρόεδρος στον Αμερικανό βουλευτή. Ο Ζελένσκι έριξε μια γρήγορη ματιά και είπε ότι θα το συζητούσε με την ομάδα του. Στη συνέχεια, ο Μπέσεντ έσπρωξε το χαρτί πιο κοντά στον Ζελένσκι.
«Πρέπει να το υπογράψετε αυτό», φέρεται να του είπε ο Αμερικανός υπουργός. Ο Ζελένσκι υποστήριξε πως του διαμηνύθηκε ότι «ο κόσμος στην Ουάσιγκτον θα αναστατώνονταν πολύ αν δεν υπέγραφε». Ο Ουκρανός πρόεδρος φέρεται να πήρε το έγγραφο, ωστόσο δεν δεσμεύτηκε να το υπογράψει.
Σύμβουλος του Ουκρανού προέδρου επιβεβαίωσε ότι ο Μπέσεντ πίεσε για υπογραφή, σύμφωνα με τη WSJ.
Ο ίδιος σύμβουλος, τον οποίο επικαλείται το αμερικανικό Μέσο, ανέφερε ακόμη ότι ο Ζελένσκι εξεπλάγη όταν του παρουσιάστηκε το έγγραφο έτοιμο για υπογραφές χωρίς να έχει προηγηθεί συζήτηση με την ομάδα του, ενώ ανέμενε πως μία συμφωνία πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων θα υπογραφόταν σε συνάντηση με τον Τραμπ.
Εγγυήσεις ασφάλειας και «ιστορική ευκαιρία»
Ο Ουκρανός πρόεδρος περιέγραψε την αρχική πρόταση της κυβέρνησης Τραμπ ως απαίτηση για μερίδιο στους φυσικούς πόρους της Ουκρανίας, επισημαίνοντας πως δεν συνοδεύεται από εγγυήσεις ασφάλειας -το κύριο αίτημα της Ουκρανίας- σε αντάλλαγμα.
«Δεν είναι σοβαρή συζήτηση», δήλωσε ο Ζελένσκι την Τετάρτη. «Δεν μπορώ να πουλήσω τη χώρα», πρόσθεσε.
Ο Γουόλτς αντέτεινε ότι η προτεινόμενη συμφωνία αφορά «οικονομική εταιρική σχέση» και αποτελεί «ιστορική ευκαιρία να συν-επενδύσουν οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής με την Ουκρανία στην οικονομία της, στους φυσικούς της πόρους».
Η Ουκρανία διαθέτει τα μεγαλύτερα αποθέματα τιτανίου στην Ευρώπη, το οποίο χρησιμοποιείται για την κατασκευή κραμάτων για αεροσκάφη και ναυτικά σκάφη, καθώς και λιθίου, βασικού υλικού για κατασκευή μπαταριών.
Διαθέτει επίσης κοιτάσματα σπάνιων γαιών, τα οποία είναι απαραίτητα στη βιομηχανία υψηλής τεχνολογίας, άμυνας και ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
Αν και δυνητικά άφθονα, τα αποθέματα θα απαιτούσαν τεράστιες επενδύσεις για να είναι εκμεταλλεύσιμα, ακόμη και σε καιρό ειρήνης, ενώ πολλά από αυτά βρίσκονται σε περιοχές που κατέχει η Ρωσία.
Ο Ζελένσκι δήλωσε την Τετάρτη, μιλώντας στους δημοσιογράφους, ότι η συμφωνία που του έδειξε ο Μπέσεντ ήταν «ασαφής», ενώ απαιτούσε το 50% ουκρανικών φυσικών πόρων.
Ο Ουκρανός πρόεδρος δήλωσε ότι απέρριψε την πρόταση, ωστόσο ανέφερε ότι είναι έτοιμος να συζητήσει συμφωνία που θα περιελάμβανε επίσης αμερικανικές εγγυήσεις ασφαλείας για τη χώρα του.
Δήλωσε, δε, ευγνώμων για την αμερικανική βοήθεια προς την Ουκρανία, την οποία υπολόγισε σε περίπου 100 δισ. δολάρια σε στρατιωτική και οικονομική υποστήριξη, αλλά χαρακτήρισε υπερβολική την απαίτηση του Τραμπ για ορυκτά αξίας 500 δισ. δολαρίων σε αντάλλαγμα. Παρόλα αυτά, τόνισε ότι είναι ανοιχτός στο να εργαστεί πάνω στην πρόταση και να συνάψει συμφωνία για την ασφάλεια και την οικονομία.
«Η Ουκρανία είναι έτοιμη για ισχυρή, αποτελεσματική συμφωνία στους τομείς των επενδύσεων και της ασφάλειας με τον πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών», δήλωσε ο Ζελένσκι μετά τη συνάντησή του χθες Πέμπτη με τον απεσταλμένο του Τραμπ για την Ουκρανία, τον απόστρατο αντιστράτηγο Κιθ Κέλογκ. «Προτείναμε τον ταχύτερο και πιο εποικοδομητικό τρόπο για την επίτευξη αποτελεσμάτων», πρόσθεσε.
Σε ένδειξη ότι η Μόσχα μπορεί να επιδιώξει να επωφεληθεί από τη διαμάχη, κυβερνητική δεξαμενή σκέψης έστειλε υπόμνημα στο Κρεμλίνο πριν από τις συνομιλίες ΗΠΑ – Ρωσίας αυτή την εβδομάδα, το οποίο στη συνέχεια διέρρευσε από δυτική κυβέρνηση, σύμφωνα με τη WSJ.
Η Ουάσιγκτον, κατά το δημοσίευμα, πρότεινε στη Ρωσία να παραχωρήσει σε αμερικανικές εταιρείες δικαιώματα σε κοιτάσματα ορυκτών πόρων στην κατεχόμενη Ουκρανία.
Ο πόλεμος των λέξεων
Το Κίεβο έχει βασιστεί στις ΗΠΑ, τον κύριο υποστηρικτή του, για στρατιωτικό εξοπλισμό και οικονομική υποστήριξη στην τριετή εκστρατεία του για την απόκρουση της ρωσικής εισβολής, η οποία έχει σκοτώσει δεκάδες χιλιάδες στρατιώτες και πολίτες και έχει ισοπεδώσει δεκάδες πόλεις.
Ο Τραμπ έχει δηλώσει ότι θέλει να τερματίσει τη σύγκρουση και η έναρξη συνομιλιών μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας στο Ριάντ, χωρίς τη συμμετοχή της Ουκρανίας, έχει αυξήσει τις εντάσεις μεταξύ Κιέβου και Ουάσιγκτον.
Ο λεκτικός πόλεμος μεταξύ του Ζελένσκι και του Τραμπ αυτή την εβδομάδα έχει αναζωπυρώσει τους φόβους για ολοκληρωτική απόσυρση της αμερικανικής υποστήριξης.
Στη συνέντευξή του στο Fox, ο Γουόλτς δήλωσε πως μπορεί να υπάρξει συμφιλίωση, ωστόσο, πρόσθεσε ότι οι ΗΠΑ θα πρέπει να είναι σε θέση να ανακτήσουν τα κεφάλαια που δαπανήθηκαν για τη βοήθεια προς την Ουκρανία.
«Ο πρόεδρος είπε πόσο πολύ αγαπά τον ουκρανικό λαό», δήλωσε ο Γουόλτς. «Το γεγονός ότι λέμε πως πρόκειται να αλλάξουμε τη φύση της βοήθειάς μας στο μέλλον, δεν πρέπει να προσβάλλει κανέναν. Ο πρόεδρος είναι έτοιμος να οδηγήσει αυτόν τον πόλεμο στο τέλος του», πρόσθεσε.
Η σχέση Τραμπ – Ζελένσκι
Οι σχέσεις Τραμπ – Ζελένσκι έχουν υπάρξει ομαλές, αλλά έχουν επιβαρυνθεί από την επιθετική αμφισβήτηση της αμερικανικής βοήθειας προς την Ουκρανία από τον Αμερικανό πρόεδρο, σχολιάζει η WSJ.
Κατά τη διάρκεια της πρώτης προεδρίας του, οι προσπάθειες του Τραμπ να πιέσει τον Ζελένσκι απαιτώντας πολιτικές χάρες απέτυχαν και δημιούργησαν σκάνδαλο.
Λίγο μετά την εκλογή του Ζελένσκι, αναφέρει το δημοσίευμα, ο Τραμπ του ζήτησε σε τηλεφωνική συνομιλία «μία χάρη»: να δεσμευτεί ότι θα δρομολογήσει έρευνα κατά του Τζο Μπάιντεν, υποψηφίου για το χρίσμα των Δημοκρατικών για την προεδρία εκείνη την εποχή, και του γιου του, Χάντερ Μπάιντεν, σχετικά με επιχειρηματικές δραστηριότητες του τελευταίου στην Ουκρανία.
Ο Τραμπ την ίδια περίοδο φέρεται να «κράτησε» 400 εκατ. δολ. στρατιωτικής βοήθειας προς την Ουκρανία στην προσπάθεια να αναγκάσει τον Ζελένσκι να συμμορφωθεί, πριν τελικά τα αποδεσμεύσει όταν αποκαλύφθηκε η υπόθεση. Μετά τη δημοσιοποίηση των γεγονότων, το Κογκρέσο ξεκίνησε διαδικασία μομφής κατά του Τραμπ.
Ο Ζελένσκι κράτησε αποστάσεις από τον Τραμπ κατά την προεδρία του Μπάιντεν, αλλά συναντήθηκε μαζί του πέρυσι, στον Πύργο Τραμπ.
Ακολούθησε, στη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου στις ΗΠΑ, κοινή τους εμφάνιση στο Fox News. Ο Τραμπ είχε τότε επαναλάβει ότι θα μπορούσε να τερματίσει τον πόλεμο γρήγορα, ενώ ο Ζελένσκι είχε ξεκαθαρίσει ότι τα ρωσικά στρατεύματα πρέπει να εκδιωχθούν από την Ουκρανία.
