Kathimerini.gr
Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν σε μία κίνηση-σοκ τον περασμένο μήνα προκήρυξε πρόωρες εκλογές. Αναλυτές στα διεθνή Μέσα σχολίασαν ότι «έπαιζε με το μέλλον της Ευρώπης και της χώρας του».
Πολλά θα εξαρτηθούν από τα αποτελέσματα του δεύτερου γύρου των κοινοβουλευτικών εκλογών της Κυριακής.
Ωστόσο, έχει ήδη γίνει σαφές ότι ο ρόλος του Μακρόν ως κινητήριου μοχλού της Ε.Ε. θα περιοριστεί σημαντικά την επομένη της κάλπης, όπως επισημαίνεται σε ανάλυση του Reuters με τίτλο «Καθώς η Γαλλία ψηφίζει, η Ευρώπη κρατάει την ανάσα της».
Στο εσωτερικό κυριαρχεί αβεβαιότητα και πολιτική αναταραχή, όπως τονίζουν πολιτικοί αναλυτές στον γαλλικό Τύπο.
Ενδεικτική του κλίματος των τελευταίων ημερών πριν από τις κάλπες, η επίθεση το βράδυ της Τετάρτης εναντίον της εκπροσώπου της γαλλικής κυβέρνησης Πρισκά Θεβενό και ομάδας υποστηρικτών, στη διάρκεια αφισοκόλλησης στη δυτική πλευρά του Παρισιού.
Η Θεβενό δεν τραυματίστηκε, αλλά υποστηρικτής της μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο με σπασμένο σαγόνι, σύμφωνα με το Europe 1. Πολλά άτομα συνελήφθησαν, όπως ανέφερε η Le Figaro.
Ο Γάλλος πρωθυπουργός Γκαμπριέλ Ατάλ καταδίκασε την επίθεση και ζήτησε να σταματήσει η πολιτική βία.
Τα σενάρια για τη Γαλλία
Εν τω μεταξύ, τα βασικά σενάρια για την επόμενη ημέρα που «βλέπουν το φως» είναι δύο: μία κυβέρνηση με επικεφαλής την ακροδεξιά Εθνική Συσπείρωση (RN) της Μαρίν Λεπέν ή ένα Κοινοβούλιο χωρίς απόλυτη πλειοψηφία.
Και τα δύο συνεπάγονται πρωτοφανείς προκλήσεις τόσο για τη Γαλλία όσο και για την Ευρωπαϊκή Ενωση.
Στο εσωτερικό, η πολιτική τάξη, από τους Οικολόγους μέχρι τη Δεξιά, βρίσκεται σε αναταραχή, όπως επισημαίνει η γαλλική Le Monde, ενώ σχεδόν καθημερινά πραγματοποιούνται διαδηλώσεις σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την άνοδο της Ακροδεξιάς.
Ο Ατάλ έκανε λόγο για «πλουραλιστική Εθνοσυνέλευση» με ομάδες που θα «συνεργάζονται ανά έργο». Η οικολόγος Μαρίν Τοντελιέ τόνισε ότι «θα πρέπει σίγουρα να κάνουμε πράγματα που κανείς δεν έχει κάνει ποτέ στο παρελθόν», αν κανένα κόμμα δεν κερδίσει την απόλυτη πλειοψηφία.
Θα υπάρξει κυβέρνηση ουράνιου τόξου το φθινόπωρο; Καθώς πλησιάζει ο δεύτερος γύρος των βουλευτικών εκλογών, ο συνασπισμός που ο Εμανουέλ Μακρόν απέτυχε να δημιουργήσει από το 2022 φαίνεται να παίρνει σάρκα και οστά, καθώς η Ακροδεξιά βρίσκεται στα πρόθυρα της εξουσίας, σύμφωνα με την ανάλυση της Le Monde για την «επόμενη ημέρα».
Ο επικεφαλής της Εθνικής Συσπείρωσης (RN), Ζορντάν Μπαρντελά, πάντως, επανέλαβε μιλώντας στη γαλλική Le Figaro, ότι θα δεχόταν να διοριστεί πρωθυπουργός μόνο αν το κόμμα του εξασφάλιζε απόλυτη πλειοψηφία (δηλαδή 289 βουλευτές).
Εάν το κόμμα των Λεπενιστών, «το μόνο που είναι σήμερα σε θέση να αποκτήσει την απόλυτη πλειοψηφία στην Εθνοσυνέλευση», σύμφωνα με τον Ατάλ, αποκτήσει μόνο σχετική πλειοψηφία στις 7 Ιουλίου, ιδίως λόγω των αποχωρήσεων υποψηφίων για τον περιορισμό της διάσπασης της ψήφου κατά των βουλευτών του RN, θα πρέπει να «βρεθούν πρωτοφανείς λύσεις» για να αποφευχθεί το θεσμικό αδιέξοδο.
Μόνο ένας τεράστιος συνασπισμός κατά του RN θα επέτρεπε τον σχηματισμό μίας εναλλακτικής πλειοψηφίας, όπως επισημαίνουν πολιτικοί αναλυτές στον γαλλικό Τύπο.
Ο Ατάλ, αναφερόμενος στην «πλουραλιστική Εθνοσυνέλευση» ως εναλλακτική στο RN, έκανε λόγο για «διάφορες πολιτικές ομάδες από τη Δεξιά, την Αριστερά και το Κέντρο που θα συνεργάζονται ανά έργο για να εξυπηρετήσουν τα συμφέροντα του γαλλικού λαού» και να εφαρμόσουν «νέα μορφή διακυβέρνησης και νέο τρόπο λειτουργίας».
Πάντως, η Ανυπότακτη Γαλλία (LFI), η οποία αναμένεται να αποτελέσει την ηγετική αριστερή δύναμη στη γαλλική Εθνοσυνέλευση, απέκλεισε την Τρίτη συμμετοχή της σε τέτοιο συνασπισμό.
«Οι Ανυπότακτοι θα κυβερνήσουν μόνο για να εφαρμόσουν το πρόγραμμά τους, τίποτα άλλο εκτός από το πρόγραμμά τους», δήλωσε την Τρίτη ο Μανουέλ Μπομπάρ, εθνικός συντονιστής του κόμματος του Ζαν Λικ Μελανσόν.
Σε κάθε περίπτωση, ένα Κοινοβούλιο χωρίς απόλυτη πλειοψηφία, που θα οδηγούσε σε λύσεις ανάγκης, όπως η ανάπτυξη δυσκίνητων συνασπισμών ή οι συνεργασίες κομμάτων κατά περίπτωση, θα μπορούσε να οδηγήσει τη χώρα σε πολιτική παράλυση.
Εν τω μεταξύ, το κυρίαρχο πολιτικό ρεύμα της Ε.Ε. φοβάται καθαρή νίκη του RN, που θα αναγκάσει ενδεχομένως τον Μακρόν να «συγκατοικήσει» με μία κυβέρνηση εθνικιστική και αντιμεταναστευτική, εχθρική προς το όραμα του Γάλλου προέδρου για ευρωπαϊκή ολοκλήρωση.
Ο αντίκτυπος στην Ευρώπη
Ηδη, κάποιες από τις πρωτοβουλίες του Μακρόν –από τον κοινό δανεισμό της Ε.Ε. και τη χρηματοδότηση των αμυντικών δαπανών μέχρι την ανάπτυξη γαλλικών στρατευμάτων στην Ουκρανία για την εκπαίδευση των δυνάμεων του Κιέβου– θα κινδύνευαν να ενταφιαστούν μετεκλογικά, όπως επισημαίνεται στην ανάλυση του Reuters.
Εκτός από τον Μακρόν, και ο Γερμανός καγκελάριος Ολαφ Σολτς, που είδε το κόμμα του να συντρίβεται στις ευρωεκλογές τον περασμένο μήνα και αγωνίζεται να κρατήσει τον κυβερνητικό του συνασπισμό ενωμένο, ενδέχεται να βρεθεί αντιμέτωπος με ισχυρή άνοδο της Ακροδεξιάς σε επερχόμενες εκλογικές αναμετρήσεις.
«Ο Μακρόν είναι πολύ αποδυναμωμένος στο εσωτερικό, σε βαθμό που επηρεάζονται πλέον τόσο η θέση του στις Βρυξέλλες όσο και οι γαλλογερμανικές σχέσεις», σύμφωνα με την Ελίζαμπεθ Κούιπερ, αναπληρώτρια διευθύντρια στη δεξαμενή σκέψης European Policy Centre, την οποία επικαλείται το Reuters.
Tα ακροδεξιά κόμματα της Ευρώπης απέχουν ακόμη πολύ από τον στόχο τους, να «καταλάβουν» την Ε.Ε. και να επαναπατρίσουν εξουσίες, ωστόσο, έχουν άνεμο στα πανιά τους. Κατέγραψαν σημαντικά κέρδη στις ευρωεκλογές, όπου το κόμμα της Ιταλίδας πρωθυπουργού Τζόρτζια Μελόνι ήταν ο μεγάλος νικητής.
Επιπλέον, η νέα ολλανδική κυβέρνηση, με συμμετοχή της Ακροδεξιάς, ανέλαβε μόλις καθήκοντα, τη στιγμή που ο Ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτορ Ορμπαν ανέλαβε την εκ περιτροπής την προεδρία της Ε.Ε. και ανακοίνωσε τον σχηματισμό μιας νέας πανευρωπαϊκής «πατριωτικής συμμαχίας».
«Μία ασθενέστερη Γαλλία και Γερμανία σε συνδυασμό με μία ισχυρότερη Ιταλία και Ουγγαρία θα διαμορφώσουν σαφώς το μέλλον της Ε.Ε.», δήλωσε η Κούιπερ.
Ο Μακρόν επιχείρησε να καθησυχάσει τους ομολόγους του στην Ε.Ε. ότι η Γαλλία θα συνεχίσει να διαδραματίζει ηγετικό ρόλο, διατηρώντας μεγάλο μερίδιο των ψήφων στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, ενώ το κόμμα του παραμένει στην καρδιά του φιλοευρωπαϊκού συνασπισμού στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, όπως επισήμαναν Γάλλοι αξιωματούχοι στο Reuters.
«Η Γαλλία παραμένει Γαλλία, με το βάρος της», ανέφερε ένας από αυτούς. Ωστόσο, οι διπλωμάτες τονίζουν ότι η επόμενη γαλλική κυβέρνηση είναι βέβαιο ότι θα είναι τουλάχιστον λιγότερο φιλική προς τον Μακρόν σε σχέση με την τωρινή.
Σε περίπτωση που ο υποψήφιος της Εθνικής Συσπείρωσης, 28χρονος Ζορντάν Μπαρντελά, σχηματίσει κυβέρνηση, πιθανόν θα επιχειρήσει τουλάχιστον να συνεργαστεί με τα όργανα της Ε.Ε., όπως έκανε η Μελόνι.
Ωστόσο, αναμένεται να υπάρξουν τριβές. Η Λεπέν ήδη δήλωσε ότι μία κυβέρνηση υπό την ηγεσία του RN θα διόριζε τον επόμενο Ευρωπαίο επίτροπο της Γαλλίας, κάτι που παραδοσιακά θεωρείται προνόμιο του προέδρου. Ο Μακρόν έχει δηλώσει ότι θέλει να κρατήσει στη θέση τον εν ενεργεία Τιερί Μπρετόν.
Το RN διεκδικεί επίσης «έκπτωση» στη συμμετοχή της Γαλλίας στον προϋπολογισμό της Ε.Ε., κάτι που οι Βρυξέλλες θεωρείται εξαιρετικά απίθανο να του προσφέρουν. Και ενώ το οικονομικό πρόγραμμα του RN έχει υποστεί αλλεπάλληλες τροποποιήσεις τις τελευταίες εβδομάδες, οι πολιτικές του κόμματος ενδέχεται να προσκρούσουν στους δημοσιονομικούς κανόνες της Ε.Ε.
Ο Κάρελ Λανόο, διευθύνων σύμβουλος της δεξαμενής σκέψης Centre for European Policy Studies, δήλωσε ότι πρωτοβουλίες για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής οικονομικής ανταγωνιστικότητας, όπως η ένωση των κεφαλαιαγορών της Ε.Ε., θα τεθούν επίσης σε κίνδυνο.
Οι διπλωμάτες στις Βρυξέλλες βρίσκονται σε κατάσταση «αναμονής», δεδομένου ότι το αποτέλεσμα του δεύτερου γύρου είναι αβέβαιο.
Κάποιος περιέγραψε το κλίμα ως «νευρικό αλλά ήρεμο». Ωστόσο, κάποιοι Ανατολικοευρωπαίοι εκφράζουν μεγαλύτερη ανησυχία και ισχυρίζονται ότι ο Μακρόν έθεσε άσκοπα σε κίνδυνο το μέλλον της Ευρώπης, μετά την ήττα της παράταξής του στις ευρωεκλογές.
Η στάση απέναντι στην Ουκρανία
Οι ηγέτες της Ανατολικής Ευρώπης είχαν επιδοκιμάσει τη στάση του Μακρόν, ο οποίος έγινε πιο τολμηρός στην υποστήριξη της Ουκρανίας και πιο πρόθυμος να αμφισβητήσει τις «κόκκινες γραμμές» της Δύσης με τη Ρωσία.
«Τα λόγια του ήταν μουσική στα αυτιά μας … Ηταν τόσο πρόσφατο και ήδη χάθηκε», ανέφερε χαρακτηριστικά ανώτερος αξιωματούχος από την περιοχή, τον οποίο επικαλείται το Reuters.
Από την πλευρά της η Λεπέν, καλεσμένη σε τηλεοπτική εκπομπή του TF1 χθες, Τετάρτη, το βράδυ, δήλωσε ότι «δεν είναι η ίδια υπεύθυνη για τις ρωσικές προκλήσεις έναντι της Γαλλίας και του Εμανουέλ Μακρόν».
Επιπλέον, η τρεις φορές υποψήφια πρόεδρος επέκρινε τη Ρωσία, αφήνοντας υπόνοιες για «παρεμβάσεις», καλούμενη να σχολιάσει ανάρτηση Ρώσου κυβερνητικού αξιωματούχου υπέρ της Εθνικής Συσπείρωσης ενόψει των γαλλικών εκλογών.
«Μία τόσο επιδεικτική και προκλητική ανάρτηση μπορεί να ερμηνευθεί ως ένα είδος παρέμβασης», σχολίασε η Λεπέν.
Παράλληλα, επανέλαβε ότι «θα διατηρήσει την υποστήριξή της στην Ουκρανία», σε περίπτωση που η Εθνική Συσπείρωση εξασφαλίσει απόλυτη κοινοβουλευτική πλειοψηφία στις εκλογές της 7ης Ιουλίου.
Ωστόσο, στη συνέχεια χάραξε μία «κόκκινη γραμμή», τονίζοντας πως δεν θα έστελνε «κανένα Γάλλο στρατιώτη στο μέτωπο», δίνοντας το στίγμα της πολιτικής που θα ακολουθούσε σε αυτό το καίριο, συνολικά για την Ευρώπη, ζήτημα.
Το δόγμα της «εθνικής προτίμησης»
Ως προς τα εσωτερικά ζητήματα, για τα επόμενα χρόνια, ο Μπαρντελά έχει υποσχεθεί να εφαρμόσει το αμφιλεγόμενο μακροχρόνιο δόγμα του κόμματος περί «εθνικής προτίμησης», δηλαδή την ευνοϊκή μεταχείριση των Γάλλων πολιτών έναντι των αλλοδαπών για κυβερνητικές θέσεις εργασίας, παροχές ή επιδοτήσεις.
Σχετικά μέτρα είναι πιθανό να απορριφθούν από το ανώτατο συνταγματικό συμβούλιο της χώρας.
Ωστόσο, η Εθνική Συσπείρωση είναι κληρονόμος μιας πολιτικής παράδοσης που συνδέεται με τον ρατσισμό, τον αντισημιτισμό και την άρνηση του Ολοκαυτώματος. Και παρόλο που το κόμμα έχει αποστασιοποιηθεί από αυτό το παρελθόν, κάποια βασικά σχετικά αφηγήματα ενσωματώνονται στις πολιτικές προτάσεις του. Θεωρεί ότι οι μετανάστες αποτελούν απειλή για την ασφάλεια, την οικονομία και την εθνική ταυτότητα της Γαλλίας.
Ανάμεσα στα σχέδια του Μπαρντελά είναι η κατάργηση του αυτόματου δικαιώματος στη γαλλική υπηκοότητα στην ηλικία των 18 ετών στα παιδιά που γεννιούνται στη Γαλλία από μη Γάλλους γονείς, ο τερματισμός της δωρεάν ιατρικής περίθαλψης για τους μετανάστες χωρίς χαρτιά, εκτός από τις περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης, και ο περιορισμός των πολιτών με δεύτερο διαβατήριο από το να αναλαμβάνουν θέσεις εργασίας που θεωρούνται ευαίσθητες, όπως η λειτουργία πυρηνικών εργοστασίων και η εργασία σε «στρατηγικές» αμυντικές δραστηριότητες.
Θέλει επίσης να εμποδίσει τους καταδικασμένους εγκληματίες να ζουν σε δημόσιες κατοικίες και να μειώσει τον φόρο επί των πωλήσεων της χώρας σε όλες τις μορφές ενέργειας, από τα καύσιμα έως την ηλεκτρική ενέργεια.
Με πληροφορίες από Reuters, Le Monde, Le Figaro