Γιώργος Σκαφιδάς
Ρώσοι επιχειρηματίες και διευθύνοντες ρωσικών κολοσσών (ενεργειακών / επιχειρηματικών / χρηματοπιστωτικών) έχουν χάσει «μυστηριωδώς» τη ζωή τους τους τελευταίους – εμπόλεμους λόγω Ουκρανίας – μήνες, όχι μόνο εντός αλλά και εκτός των ρωσικών συνόρων, άλλοι εξ αυτών αυτοκτονώντας, άλλοι αρρωσταίνοντας και άλλοι στο πλαίσιο δολοφονικών επιθέσεων που όλες τους όμως παραμένουν – προς το παρόν τουλάχιστον – ανεξιχνίαστες και μυστηριώδεις.
Από τις 24 Φεβρουαρίου οπότε ξεκίνησε η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και έπειτα, δέκα επιφανείς Ρώσοι έχουν βρεθεί νεκροί, κάποιοι εξ αυτών μαζί με τις οικογένειές τους, με τον αντιπρόεδρο της Lukoil Ραβίλ Μαγκάνοφ να έρχεται πια να προστεθεί σε αυτήν τη μακρά και μακάβρια λίστα που συνεχίζει να μεγαλώνει.
Εκπαραθυρώσεις (όπως του 67χρονου Μαγκάνοφ της Lukoil, που έπεσε από τον 6ο όροφο κεντρικής κλινικής στη Μόσχα… την ημέρα που επισκέφθηκε την ίδια κλινική ο Βλαντιμίρ Πούτιν), αυτοκτονίες διά απαγχονισμού (όπως του ολιγάρχη Μιχαήλ Γουάτφορντ ή του Αλεξάντερ Τιουλάκοφ της Gazprom), άγριες δολοφονίες όχι μόνο επιχειρηματικών στελεχών αλλά και των οικογενειών τους (όπως του Βλάντισλαβ Αβάγιεφ της Gazprombank, του Σεργκέι Προτοσένια της Novatek ή του Βασίλι Μελνίκοφ της MedStom) και μυστηριώδεις «καρδιακές προσβολές» (όπως του πρώην διευθύνοντος της Lukoil Αλεξάντερ Σουμπότιν) έρχονται να συνθέσουν την πέρα από κάθε μυθοπλασία πραγματικότητα ενός θρίλερ που μοιάζει να έχει απ’ όλα: πολέμους (βλ. Ουκρανικό), έριδες (διεθνείς αλλά και – ενδεχομένως – ενδορωσικές), οικονομικά συμφέροντα, ενεργειακές απολήξεις και… μπόλικο σκοτάδι.
Όλα αυτά δε, εν καιρώ πολέμου, καθώς η ένταση παράλληλα ξεχειλίζει πέραν των de-facto ουκρανικών συνόρων: από την Κριμαία (βλ. πλήγματα στη ρωσική αεροπορική βάση Σάκι) έως το ρωσικό Μπέλγκοροντ (βλ. εκρήξεις σε αποθήκες) και την ίδια την περιφέρεια της Μόσχας όπου στις 20 Αυγούστου έχασε τη ζωή της η Ντάρια Ντούγκινα, κόρη του εθνικιστική Ρώσου ιδεολόγου Αλεξάντερ Ντούγκιν, όταν εξερράγη το αυτοκίνητο στο οποίο εκείνη επέβαινε.
«Ποιος σκότωσε την Ντάρια Ντούγκινα; Οι ρωσικές μυστικές υπηρεσίες “δείχνουν” μια Ουκρανή με Mini, το Κίεβο αρνείται κάθε ανάμειξη, το μυστήριο παραμένει», έγραφε η «Κ» την περασμένη Κυριακή, υπογραμμίζοντας πως για τους υπερσυντηρητικούς ρωσικούς κύκλους «η δολοφονία της Ντούγκινα εκλαμβάνεται ως το συμβάν που μεταφέρει τον πόλεμο στη Μόσχα».
«Μυστήριο» εξακολουθεί, ωστόσο, να καλύπτει παράλληλα και τους θανάτους ουκ ολίγων άλλων Ρώσων επιχειρηματιών ή διευθυνόντων που έχουν πέσει νεκροί τους τελευταίους μήνες σε Ρωσία, Βρετανία και Ισπανία. Ποιοι είναι αυτοί;
Ραβίλ Μαγκάνοφ
Επί σειρά ετών διευθυντικό στέλεχος της πετρελαϊκής Lukoil, ο 67χρονος Μαγκάνοφ – που είχε μάλιστα το 2019 τιμηθεί και με το παράσημο του Τάγματος του Αλεξάνδρου Νιέφσκι κατά τη διάρκεια τελετής στο Κρεμλίνο παρουσία του ιδίου του Πούτιν – έπεσε από τον 6ο όροφο κλινικής στη Μόσχα. Κατά σατανική σύμπτωση, ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν βρέθηκε στην ίδια κλινική την ίδια ημέρα, για να αποτίσει τον ύστατο φόρο τιμής στον θανόντα Γκορμπατσόφ.
Ρωσικές πηγές αναφέρουν πως ο Μαγκάνοφ έπασχε από κατάθλιψη. Άλλοι υποστηρίζουν πως εκείνος έπεσε «κατά λάθος» ενώ κάπνιζε κοντά στο παράθυρο. Η ίδια η Lukoil αναφέρει σε ανακοίνωσή της πως ο Μαγκάνοφ «απεβίωσε έπειτα από σοβαρή ασθένεια» («…passed away following a severe illness»). Επικριτές του Κρεμλίνου και της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία έσπευσαν πάντως, στον αντίποδα, να ανασύρουν εκείνη την ανακοίνωση με την οποία το Δ.Σ. της Lukoil είχε τον περασμένο Μάρτιο εκφράσει τη «βαθύτατη ανησυχία του για τα τραγικά γεγονότα στην Ουκρανία» παίρνοντας τότε θέση στο πλευρό «όλων των θυμάτων» του πολέμου.
Σεργκέι Προτοσένια
Πρώην στέλεχος της εταιρείας Novatek που δραστηριοποιείται στον χώρο του υγροποιημένου φυσικού αερίου, ο 55χρονος Προτοσένια βρέθηκε απαγχονισμένος σε πολυτελή βίλα στην Ισπανία τον περασμένο Απρίλιο. Μαζί του, νεκρές στον ίδιο χώρο, βρέθηκαν επίσης η σύζυγος και η κόρη του. Ένα από τα σενάρια που κυκλοφόρησαν ήθελε τον Προτοσένια να δολοφονεί την κόρη και τη γυναίκα του και εν συνεχεία να αυτοκτονεί. Το εν λόγω σενάριο, ωστόσο, αμφισβητήθκε τόσο από την εταιρεία Novatek που χαρακτηρίζει τον 55χρονο «υπέροχο οικογενειάρχη» όσο και από τον εναπομείναντα γιο του εκλιπόντος.
Βλάντισλαβ Αβάγιεφ
Πρώην αντιπρόεδρος της Gazprombank που είχε περάσει και από την υπηρεσία του Κρεμλίνου, ο 51χρονος Αβάγιεφ βρέθηκε νεκρός στο διαμέρισμά του στη Μόσχα τον περασμένο Απρίλιο. Μαζί του, νεκρές στον ίδιο χώρο, βρέθηκαν επίσης η σύζυγος και η κόρη του. Κατά μία άποψη, ο Αβάγιεφ τις σκότωσε και εν συνεχεία αυτοκτόνησε… ως άλλος Προτοσένια. Ο Ιγκόρ Βολόμπουεφ πάντως από την πλευρά του, πρώην στέλεχος της Gazprombank ο ίδιος που παραιτήθηκε και αυτομόλησε στο Κίεβο, είχε προ μηνών χαρακτηρίσει την εν λόγω «αυτοκτονία» «σκηνοθετημένη».
Μιχαήλ Γουάτφορντ
Γεννημένος στην Ουκρανία, ο 66χρονος ολιγάρχης Μιχαήλ Γουάτφορντ βρέθηκε απαγχονισμένος τον περασμένο Φεβρουάριο στο διαμέρισμά του στο Σάρεϊ της νοτιοανατολικής Αγγλίας. Επίσημη αιτία θανάτου: αυτοκτονία.
Βασίλι Μελνίκοφ
Ο 43χρονος δισεκατομμυριούχος, το όνομα του οποίου συνδέεται με τη ρωσική εταιρεία προμήθειας ιατρικού εξοπλισμού MedStom, βρέθηκε νεκρός (μαχαιρωμένος) σε διαμέρισμα σε περιοχή (Νίζνι Νόβγκοροντ) της δυτικής Ρωσίας. Μαζί του, νεκροί, βρέθηκαν επίσης η σύζυγος και οι δύο ανήλικοι γιοι του.
Αλεξάντερ Τιουλάκοφ
Διευθυντικό στέλεχος της Gazprom, ο 61χρονος Τιουλάκοφ βρέθηκε απαγχονισμένος στο γκαράζ οικίας κοντά στην Αγία Πετρούπολη τον περασμένο Φεβρουάριο. Επίσημη αιτία θανάτου: αυτοχειρία.
Βλαντιμίρ Λιακίσεφ
Ο 45χρονος πρώην ιδιοκτήτης της αλυσίδας εστιατορίων Bratya Karavayevi βρέθηκε νεκρός τον περασμένο Μάιο στον 16ο όροφο του κτηρίου όπου διέμενε. Φέρεται να είχε δεχθεί σφαίρα στο κεφάλι.
Γιούρι Βορόνοφ
Ιδρυτής και διευθύνων της εταιρείας Astra-Shipping, που συνεργαζόταν με την Gazprom, βρέθηκε νεκρός σε πισίνα τον περασμένο Ιούλιο. Είχε – και εκείνος – δεχθεί πυρά στο κεφάλι.
Αντρέι Κρουκόφσκι
Ο 37χρονος γενικός διευθυντής του χιονοδρομικού κέντρου Krasnaya Polyana (συνιδιοκτήτης του οποίου είναι η Gazprom) έχασε τη ζωή του την περασμένη Άνοιξη στην περιοχή του Σότσι. Επίσημη αιτία θανάτου: Πτώση από λόφο.
Λέονιντ Σούλμαν
Ο 60χρονος επικεφαλής της Gazprom Invest που χειρίζεται τα επενδυτικά πρότζεκτ της Gazprom, βρέθηκε νεκρός στο μπάνιο οικίας βόρεια της Αγίας Πετρούπολης τον περασμένο Ιανουάριο, περίπου έναν μήνα πριν από την έναρξη της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία. Λέγεται πως αυτοκτόνησε επειδή δεν άντεχε τους πόνους στο πόδι από τους οποίους υπέφερε.
Αλεξάντερ Σουμπότιν
Πρώην στέλεχος της πετρελαϊκής Lukoil, ο Σουμπότιν βρέθηκε νεκρός στο υπόγειο σπιτιού σε πόλη βορειοανατολικά της Μόσχας τον περασμένο Μάιο. Λέγεται πως είχε καταναλώσει αλκοόλ και ναρκωτικά.
Οι δύο εκδοχές
Για τις προαναφερθείσες υποθέσεις τους περασμένους μήνες έχουν γραφτεί πολλά και αντιφατικά στον διεθνή Τύπο. Κατά μία άποψη, κάποιοι από τους εκλιπόντες αυτοκτόνησαν καθώς δεν μπορούσαν να αντέξουν το βάρος και την καταστροφή που είχαν επιφέρει στη ζωή τους οι δυτικές κυρώσεις που διαδέχθηκαν τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.
Κατά μια άλλη άποψη, οι εν λόγω υποθέσεις, ή τουλάχιστον πολλές από αυτές, σχετίζονται με εσωτερικά ενδορωσικά ξεκαθαρίσματα τα οποία μπορεί να απορρέουν είτε από οικονομικές/επιχειρηματικές κόντρες, είτε από απάτες, είτε από περιπτώσεις γνώσης και/ή διαρροής ευαίσθητων πληροφοριών…
Σε κάθε περίπτωση, δεν μπορεί παρά να παρατηρήσει κανείς πως δύο ονόματα εταιρείων τείνουν να επανεμφανίζοναι σε πολλές από τις εν λόγω υποθέσεις: εν προκειμένω εκείνα της Gazprom και της Lukoil.
