Μανώλης Κωστίδης
Λίγες εβδοµάδες πριν από τις τουρκικές προεδρικές εκλογές που θα διεξαχθούν στις 14 Μαΐου, η κυβέρνηση Ερντογάν επιχειρεί να ανυψώσει το ηθικό των ψηφοφόρων και καθημερινά προβάλλει οπλικά συστήματα εγχώριας παραγωγής.
Μαχητικά αεροπορικά drones και τηλεκατευθυνόμενα πλοία παρουσίασε ο Τούρκος πρόεδρος, εμφανίζοντας τον εαυτό του ως διάδοχο του «Μπαρμπαρόσα».
Την ίδια ώρα, ο πρόεδρος της Τουρκίας έταξε την παροχή δωρεάν φυσικού αερίου σε όλα τα νοικοκυριά με όριο τα 25 κ.μ., γεγονός που σύμφωνα με τους πολιτικούς αναλυτές είναι ένα δείγμα των κακών αποτελεσμάτων στις δημοσκοπήσεις, που δείχνουν τον Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου να προηγείται του κ. Ερντογάν.
Μόλις χθες ο πρόεδρος της διεύθυνσης αμυντικής βιομηχανίας της Τουρκίας Ισμαήλ Ντεμίρ ανακοίνωσε την εκτόξευση τουρκικής τορπίλης από το τηλεκατευθυνόμενο μη επανδρωμένο σκάφος (ΜΙR IDA). Την ίδια ημέρα ο γαμπρός του Τούρκου προέδρου, Σελτσούκ Μπαϊρακτάρ, με βίντεο έδειξε την πέμπτη πτήση του μαχητικού drone Κizil Elma.
Τις επόμενες ημέρες ο κ. Ερντογάν έχει προσκληθεί στην τελετή παραλαβής του πρώτου τουρκικής παραγωγής άρματος μάχης Αltay, ενώ αυτές τις ημέρες στο λιμάνι του Κεράτιου Κόλπου της Κωνσταντινούπολης είναι αγκυροβολημένο το πλοίο αμφίβιων επιχειρήσεων Anadolu, το οποίο ο κ. Ερντογάν αποκαλεί «αεροπλανοφόρο».
Εμπειροι αναλυτές τονίζουν πως όλη αυτή η εικόνα της παρουσίασης της πολεμικής βιομηχανίας θα συνεχιστεί, την ώρα που η Αγκυρα έχει επιλέξει να «παγώσει» την επιθετική ρητορική εναντίον της Ελλάδας σε Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο, τουλάχιστον μέχρι και την περίοδο διεξαγωγής των εκλογών σε Αθήνα και Αγκυρα.
Αυτή η παρουσίαση των οπλικών συστημάτων και η ρητορική του κ. Ερντογάν πως είναι ο διάδοχος του «Μπαρμπαρόσα» θεωρούνται πως είναι το υποκατάστατο των δηλώσεων που έκανε στο παρελθόν εναντίον της Ελλάδας πως «θα έρθουμε μια νύχτα ξαφνικά στα νησιά» και των απειλών για εκτόξευση του βαλλιστικού πυραύλου Tayfun με στόχο την Αθήνα.
Μέσα σε αυτό το προεκλογικό κλίμα ο πρόεδρος της Τουρκίας, σε τελετή που διεξήχθη το βράδυ της Πέμπτης, εγκαινίασε το έργο της διανομής φυσικού αερίου από τα κοιτάσματα τα οποία έχουν ανακαλύψει τα τουρκικά γεωτρύπανα στη Μαύρη Θάλασσα και σύμφωνα με τους αξιωματούχους της γειτονικής χώρας φθάνουν τα 710 δισεκατομμύρια κ.μ. Σύμφωνα με τη φιλοκυβερνητική εφημερίδα Sabah, η τουρκική κυβέρνηση θα ανακοινώσει τη δωρεάν διανομή φυσικού αερίου σε όλα τα νοικοκυριά της Τουρκίας μέχρι το όριο των 25 κ.μ.
«Είμαι αλεβίτης»
Πολιτικό «σεισμό προκάλεσε» ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, ο οποίος με βίντεο που ανέβασε στο Twitter δήλωσε πως ότι είναι αλεβίτης, δηλαδή ότι ανήκει στην ομώνυμη μειονότητα τα μέλη της οποίας δεν ακολουθούν ορισμένους κανόνες και τελετουργικά του Ισλάμ και έχουν υπάρξει θύματα διακρίσεων και διώξεων κατά το παρελθόν.
«Πιστεύω πως είναι καιρός να μιλήσω μαζί σας για ένα πολύ ιδιαίτερο, πολύ ευαίσθητο ζήτημα. Είμαι αλεβίτης, είμαι ένας ειλικρινής μουσουλμάνος», είπε κι έσπασε ένα ταμπού, αφού οι αλεβίτες εξακολουθούν να θεωρούνται αιρετικοί από ορισμένους σκληροπυρηνικούς σουνίτες που αποτελούν την πλειονότητα του πληθυσμού της Τουρκίας. Ο υποψήφιος πρόεδρος των έξι κομμάτων της αντιπολίτευσης απευθύνθηκε στους νέους για να αλλάξει νοοτροπία και δομή η χώρα και ζήτησε να σταματήσουν οι διακρίσεις. Μόνο στο Διαδίκτυο το συγκεκριμένο βίντεο παρακολούθησαν 19 εκατομμύρια χρήστες! Αν ο κ. Κιλιτσντάρογλου εκλεγεί πρόεδρος, θα είναι ο πρώτος αλεβίτης ο οποίος θα έχει και τη στήριξη του μεγαλύτερου μέρους των Κούρδων της χώρας.
Η ναυπήγηση του μη επανδρωμένου σκάφους ολοκληρώθηκε το 2022 στα τουρκικά ιδιωτικά ναυπηγεία Sefine και ως πρωταρχικό ρόλο σχεδιάζεται να έχει τον ανθυποβρυχιακό πόλεμο. Παράλληλα, άλλες εκδοχές του συγκεκριμένου τύπου θα περιπολoύν, θα συγκεντρώνουν πληροφορίες, θα εκτελούν αποστολές επιτήρησης. Στα συγκεκριμένα σκάφη επίσης μπορούν να τοποθετηθούν ρουκέτες, αντιαεροπορικά βλήματα μικρού βεληνεκούς αλλά και τορπίλες για επιθετικές επιχειρήσεις. Τα MIR IDA έχουν μήκος 14,75 μ., πλάτος 3,85 και βάθος 0,85. Μπορούν να πλεύσουν σε καιρικές συνθήκες μέχρι και 5 μποφόρ, να αναπτύξουν ταχύτητα μέχρι και 32 κόμβους και έχουν εμβέλεια 400 ν.μ. και η διεύθυνσή τους γίνεται από παράκτιους σταθμούς ελέγχου.
Κρίσιμη η ψήφος των 3,5 εκατ. Τούρκων της διασποράς
Παρά το γεγονός ότι οι περισσότερες δημοσκοπήσεις δείχνουν πως το κόμμα της ενωμένης αξιωματικής αντιπολίτευσης με επικεφαλής τον Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου προηγείται του κυβερνώντος κόμματος του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, υπάρχει ένας παράγοντας που θα μπορούσε να αποβεί καθοριστικός. Πρόκειται για τους περίπου 3,5 εκατομμύρια Τούρκους της διασποράς που θα έχουν φέτος το δικαίωμα της ψήφου και ιδιαίτερα εκείνους που κατοικούν στη Γερμανία.
Προς έκπληξη ορισμένων, στην τελευταία προεδρική εκλογική αναμέτρηση οι σχεδόν 1,5 εκατ. Τούρκοι της Γερμανίας ψήφισαν δυσανάλογα υπέρ του Ερντογάν. Συγκεκριμένα, ο Τούρκος πρόεδρος μπορεί στη χώρα του να εξελέγη με ποσοστό 53%, στη Γερμανία ωστόσο έλαβε το εντυπωσιακό 65% των ψήφων. Οι υποστηρικτές του στη Γερμανία είχαν τότε γιορτάσει την εκλογική νίκη με μηχανοκίνητες πορείες στο κέντρο του Βερολίνου κραδαίνοντας σημαίες και φωνάζοντας συνθήματα υπέρ του συντηρητικού ηγέτη, γεγονός που είχε προκαλέσει την έντονη αντίδραση της ηττημένης αντιπολίτευσης.
Οπως υπογραμμίζει η DW, μεγάλο ρόλο σε αυτή την πολιτική επιλογή έχει παίξει το γεγονός ότι οι Τούρκοι της Γερμανίας αισθάνονται μια «πληγωμένη υπερηφάνεια». Ερευνα που πραγματοποίησε το Πανεπιστήμιο του Μίνστερ μεταξύ πολιτών της Γερμανίας με καταγωγή από την Τουρκία έδειξε ότι το 51% εξ αυτών αισθάνεται «πολίτης δεύτερης κατηγορίας». Η Frankfurter Allgemeine Zeitung έγραψε πρόσφατα ότι «πολλοί από τους Τούρκους της Γερμανίας νιώθουν πως τόσο η γερμανική κοινωνία όσο και το κράτος τους αντιμετωπίζουν με τρόπο ξενοφοβικό και προκατειλημμένο. Ετσι, πολλοί καταλήγουν να αναζητούν υποστήριξη και καθοδήγηση από έναν υποτιθέμενο σωτήρα, όπως ο Ερντογάν».
Ο υπερεθνικιστικός λόγος του Ερντογάν φαίνεται πως έχει καταφέρει να συγκινήσει τη μεγαλύτερη τουρκική κοινότητα εκτός συνόρων και να πετύχει αυτά τα ποσοστά τόσο στις προηγούμενες προεδρικές εκλογές όσο και στο δημοψήφισμα του 2017 για την αύξηση των προεδρικών εξουσιών, με το 63% των Τούρκων της Γερμανίας να συμφωνούν. «Σε μεγάλο βαθμό η ψήφος τους ήταν μια μορφή διαμαρτυρίας», είχε δηλώσει τότε στην DW ο Ντέτλεφ Πόλακ, καθηγητής Θρησκευτικής Κοινωνιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Μίνστερ, ο οποίος από τότε διεξήγε εκτεταμένες μελέτες σχετικά με την ενσωμάτωση των Τούρκων στη Γερμανία. «Ιδιαίτερα στους ηλικιωμένους άνδρες αρέσει το γεγονός ότι κάποιος δείχνει στη Δύση και στην Ευρωπαϊκή Ενωση πώς πρέπει να είναι τα πράγματα· είναι η έκφραση μιας πρόκλησης, μιας διεκδίκησης αλλά και μιας αγανάκτησης», πρόσθεσε, ενώ δήλωσε πεπεισμένος ότι οι άνθρωποι θέλουν κατά βάθος να διατηρήσουν τη δημοκρατία στην Τουρκία. Από την άλλη πλευρά επισήμανε τη σημασία που έχει για τους Τούρκους της Γερμανίας η υπάρχουσα σύγκρουση μεταξύ της Τουρκίας και της Ε.Ε., μεταξύ μιας χριστιανικής και μιας ως επί το πλείστον μουσουλμανικής κοινωνίας. «Είναι δύσκολο να δοθεί μια ξεκάθαρη πολιτική ψήφος, διότι ξαφνικά τα ζητήματα υπερηφάνειας, εθνικότητας, ταυτότητας και θρησκείας αποκτούν σημασία σε βαθμό που ο πολιτικός πραγματισμός περνάει σε δεύτερη μοίρα», ήταν τα λόγια του.
Τι έχει αλλάξει σήμερα
Ομως η σημερινή συγκυρία είναι αρκετά διαφορετική. Οπως δήλωσε στο δίκτυο RedaktionsNetzwerk Deutschland o Ματσίτ Καρααχμέτογλου, βουλευτής του κυβερνητικού συνασπισμού της Γερμανίας με το κόμμα SPD και πρόεδρος της γερμανοτουρκικής κοινότητας, «οι σημαντικές δυνατότητες κινητοποίησης που είχε ο Ερντογάν το 2018 έχουν εξανεμιστεί.
Οι Τούρκοι της Γερμανίας αντιλαμβάνονται πως το προεδρικό σύστημα του Ερντογάν έχει φέρει την Τουρκία στο χείλος της αβύσσου και πολλοί που υποστήριζαν το AKP, δεν πρόκειται να πάνε στις κάλπες. Η αντιπολίτευση, από την άλλη πλευρά, έχει πολύ μεγαλύτερες δυνατότητες κινητοποίησης. Και συνήθως η δυνατότητα κινητοποίησης της εκλογικής βάσης είναι και αυτή που κερδίζει τις εκλογικές αναμετρήσεις».
