«Δεσμεύσεις ασφαλείας» για το Κίεβο

Αλεξάνδρα Βουδούρη 

ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ – ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ: Τις «μελλοντικές δεσμεύσεις ασφαλείας» προς την Ουκρανία αναμένεται να συζητήσουν σήμερα οι Ευρωπαίοι ηγέτες, την πρώτη ημέρα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου –παρουσία του γενικού γραμματέα του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ– στις Βρυξέλλες. Σύμφωνα με το τελευταίο προσχέδιο του κειμένου των συμπερασμάτων, «η Ευρωπαϊκή Ενωση, τα κράτη-μέλη είναι έτοιμα να συμβάλουν, μαζί με τους εταίρους τους, σε μελλοντικές δεσμεύσεις ασφάλειας προς την Ουκρανία, οι οποίες θα τη βοηθήσουν να αμυνθεί μακροπρόθεσμα, να αποτρέψει πράξεις επιθετικότητας και να αντισταθεί στις προσπάθειες αποσταθεροποίησης», χωρίς πάντως να διευκρινίζεται τι εννοούν οι Ευρωπαίοι ηγέτες με τις «δεσμεύσεις ασφαλείας».

Η διατύπωση ωστόσο «ανήκει» στη Γαλλία, σύμφωνα με ευρωπαϊκές διπλωματικές πηγές, ως συνέχεια της περίφημης ομιλίας του Γάλλου προέδρου Εμανουέλ Μακρόν στη διάρκεια της Διάσκεψης για την Ασφάλεια (GLOBSEC) στην Μπρατισλάβα, τον Μάιο. Εκεί ο Γάλλος πρόεδρος είχε καλέσει τους εταίρους της Ουκρανίας να εργαστούν σε διμερές και πολυμερές πλαίσιο ως προς τις «διαβεβαιώσεις ασφαλείας» προς το Κίεβο. «Είναι όλα θέμα διατυπώσεων», αρκέστηκε να σχολιάσει από την πλευρά της η Εσθονή πρωθυπουργός, Κάγια Κάλας, λέγοντας πως επί της ουσίας, είτε πρόκειται για «διαβεβαιώσεις» είτε «δεσμεύσεις», αυτές αφορούν μια μακροπρόθεσμη δέσμευση υποστήριξης της Ουκρανίας συμπεριλαμβανομένης της στρατιωτικής βοήθειας.

Συνομιλώντας με τους ξένους ανταποκριτές στις Βρυξέλλες, απέφυγε να μπει σε λεπτομέρειες και διευκρινίσεις εάν αυτό το πλαίσιο υποστήριξης που προτείνεται από την Ε.Ε. προς την Ουκρανία παραπέμπει σε αντίστοιχες δεσμεύσεις που έχουν οι ΗΠΑ έναντι του Ισραήλ. Ισως γιατί η εν λόγω διατύπωση δεν ικανοποιεί την Κάλας, που ζήτησε τόσο από την επικείμενη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ, στο Βίλνιους, όσο και από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο να δοθεί προς την Ουκρανία «ένας πρακτικός δρόμος» και μια κοινή διατύπωση που θα είναι καλή για το Κίεβο, καλή για το ΝΑΤΟ και την Ευρώπη. «Είμαι πραγματικά βέβαιη ότι οποιαδήποτε γκρίζα ζώνη στην Ευρώπη είναι πηγή συγκρούσεων και πολέμου και, στην πραγματικότητα, η μόνη εγγύηση ασφαλείας που λειτουργεί πραγματικά είναι το ΝΑΤΟ. Και μπορώ να το πω αυτό από την ιστορία της χώρας μου: ο λόγος που δεν ζούμε σε κάποιες πραγματικά σκοτεινές στιγμές αυτή τη στιγμή, είναι επειδή είμαστε στο ΝΑΤΟ και αυτό είναι σημαντικό», τόνισε. «Και αυτό είναι επίσης σημαντικό για την ευημερία της ευρωπαϊκής ηπείρου, διότι αν δεν υπάρχουν πόλεμοι, τότε έρχονται επενδύσεις και επομένως οικονομική ασφάλεια. Είναι, λοιπόν, προς το συμφέρον μας να βρούμε αυτό το μονοπάτι, αλλά η διατύπωση είναι ακόμη υπό επεξεργασία και δεν θέλουμε να χαλάσουμε την έκπληξη της συνόδου κορυφής του Βίλνιους», προσέθεσε η Κάλας. Για την Εσθονή πρωθυπουργό, εξάλλου, είναι κρίσιμο τόσο στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο όσο και στη σύνοδο του ΝΑΤΟ να δοθεί έμφαση στην ανάγκη «λογοδοσίας» εκείνων που εισέβαλαν παράνομα στην Ουκρανία. Ο όρος αυτός έχει συμπεριληφθεί στο προσχέδιο του κειμένου συμπερασμάτων, αλλά για την Κάλας θα πρέπει να διευκρινιστεί ότι δεν θα αφορά μόνον όσους διαπράττουν εγκλήματα πολέμου, δηλαδή τους απλούς Ρώσους στρατιώτες στην Ουκρανία, αλλά κι εκείνους που διέταξαν και συμμετείχαν με τον έναν ή τον άλλον τρόπο σε αυτή την παράνομη εισβολή.

Η κυβέρνησή της θα επιμείνει και στο ζήτημα της χρήσης των «παγωμένων» περιουσιακών στοιχείων της ρωσικής κεντρικής τράπεζας, προκειμένου να χρησιμοποιηθούν για την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας, ενώ αναμένεται να καταθέσει σχετικό νομοσχέδιο το φθινόπωρο προκειμένου να δώσει το Ταλίν τη νομική λύση στις σχετικές ανησυχίες που εκφράζει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα για τη νομιμότητα της χρήσης τους. Στις επίμονες ερωτήσεις των δημοσιογράφων εάν θα είναι εκείνη η νέα γενική γραμματέας του ΝΑΤΟ, καθώς το όνομά της έχει ακουστεί ανάμεσα στους πιθανούς διαδόχους του Γενς Στόλτενμπεργκ, η Κάλας απάντησε επιβεβαιώνοντας τελικά τις σχετικές πληροφορίες περί παράτασης για ένα χρόνο της θητείας του Νορβηγού, λέγοντας ότι «νομίζω πως ο νέος γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ είναι ο καλός, παλιός μας γραμματέας… και αυτό είναι καλό!».

Προσπάθεια για τη Σουηδία

Υστατη διπλωματική προσπάθεια προκειμένου να αρθεί το αδιέξοδο από το διαρκές «βέτο» που προβάλλει η Τουρκία σχετικά με την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ και να επικυρωθεί τελικά η ένταξή της θα επιχειρήσει ο γενικός γραμματέας της Συμμαχίας, Γενς Στόλτενμπεργκ, λίγες μόνο μέρες πριν πραγματοποιηθεί η σύνοδος κορυφής στο Βίλνιους της Λιθουανίας, στις 11 Ιουλίου. Στην κοινή συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε με την πρωθυπουργό της Εσθονίας στις Βρυξέλλες, ο κ. Στόλτενμπεργκ ανέφερε πως έχει ήδη καλέσει σε συνάντηση την ερχόμενη Πέμπτη ανώτερους αξιωματούχους από την Τουρκία, τη Σουηδία αλλά και τη Φινλανδία. «Αυτή η σύνοδος θα είναι η πρώτη για τη Φινλανδία ως μέλος της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας και εργαζόμαστε για την ένταξη επίσης της Σουηδίας», είπε χαρακτηριστικά ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, ενώ πρόσθεσε πως «ήρθε η ώρα να καλωσορίσουμε τη Σουηδία ως πλήρες μέλος του ΝΑΤΟ». Προφανώς, ο Γενς Στόλτενμπεργκ θα ήθελε να αποφύγει να φθάσουν οι διαπραγματεύσεις στο και πέντε της συνόδου, όπως συνέβη πέρυσι στη Μαδρίτη, όταν συγκλήθηκε ειδική συνάντηση μεταξύ των πρωθυπουργών των δύο χωρών με τον Τούρκο πρόεδρο Ταγίπ Ερντογάν.