Kathimerini.gr
Τη γεωπολιτική εξίσωση στη Μέση Ανατολή ανέτρεψαν οι δολοφονίες στρατιωτικού διοικητή της Χεζμπολάχ στον Λίβανο και του επικεφαλής της πολιτικής πτέρυγας της Χαμάς στο Ιράν, σε λιγότερο από 48 ώρες.
Ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν ήλπιζε τους τελευταίους μήνες της προεδρίας του να δώσει τέλος στον πόλεμο στη Γάζα ή ακόμη και να ηγηθεί ιστορικής ειρηνευτικής συμφωνίας Ισραήλ – Σαουδικής Αραβίας. Οι δύο αυτοί στόχοι έχουν πια απομακρυνθεί. Η διπλωματική ομάδα του προέδρου, όμως, δεν εφησύχασε. Αξιωματούχοι του Στέιτ Ντιπάρτμεντ είχαν επαφές την Τετάρτη με Ισραηλινούς, Λιβανέζους, Ιρακινούς, Καταριανούς, Αιγυπτίους, Ιορδανούς και Σαουδάραβες ομολόγους τους σε μια προσπάθεια να προληφθεί κύκλος αντιποίνων. Αμερικανοί διαπραγματευτές έφυγαν από τη Ρώμη για την Ντόχα, ενώ άλλοι κατευθύνονταν στο Κάιρο από το Ριάντ για να συνεχίσουν τις προσπάθειες.
Η κυβέρνηση Μπάιντεν λέει ότι δεν ενημερώθηκε εκ των προτέρων για την επιχείρηση δολοφονίας του Ισμαήλ Χανίγια, επικεφαλής της πολιτικής πτέρυγας της Χαμάς, ο οποίος σκοτώθηκε σε ξενώνα των Φρουρών της Επανάστασης της ιρανικής πρωτεύουσας.
Αμερικανοί αξιωματούχοι εκτιμούν ότι παρότι το γόητρο του Ιράν υπέστη ισχυρό πλήγμα με την επίθεση στην καλύτερα φυλασσόμενη συνοικία της Τεχεράνης, το ισλαμικό καθεστώς δεν επιθυμεί ολοκληρωτικό πόλεμο με το Ισραήλ. Ο Χανίγια ήταν μεταξύ των διαπραγματευτών στις συνομιλίες για κατάπαυση του πυρός. Τις αποφάσεις, όμως, λάμβανε ο Γιάχια Σινουάρ, στρατιωτικός επικεφαλής της Χαμάς, που κρύβεται στη Γάζα.
Χανίγια και Σινουάρ υπήρξαν ανταγωνιστές στους κόλπους της Χαμάς. Παρότι, όμως, η δολοφονία του Χανίγια εξυπηρετεί τα συμφέροντα του Σινουάρ, ο τελευταίος δεν μπορεί παρά να υιοθετήσει τώρα σκληρή γραμμή και να καλέσει σε εκδίκηση. «Μια ήδη δυσχερής διαπραγμάτευση κατέστη ακόμη δυσκολότερη. Την ίδια ώρα, η λήψη αποφάσεων στο εσωτερικό της Χαμάς έγινε και αυτή δυσκολότερη», λέει ο Νέιταν Σακς, διευθυντής του Κέντρου Μεσανατολικών Μελετών του Ινστιτούτου Brookings.
«Το τελευταίο πράγμα που θέλει η κυβέρνηση Μπάιντεν και η σκιώδης κυβέρνηση Χάρις, με τις εκλογές να απέχουν λιγότερο από 100 ημέρες, είναι να παρασυρθεί ή να αποτύχει στη διαχείριση περιφερειακής κλιμάκωσης. Θα είναι δύσκολο, έως αδύνατο, να καταφέρει ο Μπάιντεν να διαμορφώσει ή να ελέγξει τις αντιδράσεις των Ιρανών και της Χεζμπολάχ. Ο Μπάιντεν ίσως καταφέρει να επηρεάσει την ισραηλινή αντίδραση στα αντίποινα Ιράν και Χεζμπολάχ», λέει ο Αρον Ντέιβιντ Μίλερ, πρώην διαπραγματευτής στη Μέση Ανατολή και αναλυτής σήμερα του ινστιτούτου Carnegie Endowment for International Peace.
