Kathimerini.gr
Με αρκετά αγκάθια αλλά και ίχνη προσέγγισης μετά την πρόοδο στο θέμα της ένταξης της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, ξεκινούν σήμερα οι συνομιλίες μεταξύ ανώτερων αξιωματούχων των ΗΠΑ και της Τουρκίας στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ.
Στο πλαίσιο αυτό, οι δύο πλευρές θα εξετάσουν εάν μπορούν να ξεπεράσουν τις βαθιά ριζωμένες διαφωνίες τους για θέματα όπως η κατάσταση στη Συρία και οι στενές σχέσεις της Αγκυρας με τη Ρωσία. Στην ατζέντα βρίσκονται επίσης η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, η συνεργασία στον τομέα της Αμυνας, η Ενέργεια, η αντιμετώπιση της τρομοκρατίας και ο πόλεμος μεταξύ του Ισραήλ και της Χαμάς.
Οι εν λόγω συνομιλίες, οι οποίες τιτλοφορούνται ως «Στρατηγικός Μηχανισμός», θα προετοιμάσουν το έδαφος για μια συνάντηση μεταξύ του επικεφαλής της αμερικανικής Διπλωματίας Αντονι Μπλίνκεν και του Τούρκου ομολόγου του Χακάν Φιντάν αύριο Παρασκευή.
Τα «ακανθώδη» ζητήματα
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι δεσμοί των δύο συμμάχων του ΝΑΤΟ έχουν απομακρυνθεί από αυτό που θα χαρακτηριζόταν ως μια «στρατηγική συνεργασία», καθώς τα τελευταία χρόνια έχουν οξυνθεί οι μεταξύ τους διαφωνίες σε μια σειρά από ζητήματα.
Ενα από αυτά τα «ακανθώδη» θέματα είναι και η αγορά του ρωσικού πυραυλικού συστήματος S-400 από την Τουρκία το 2019, με τις ΗΠΑ να απαντούν επιβάλλοντας κυρώσεις στην Αγκυρα και αποκλείοντάς την από το πρόγραμμα των μαχητικών αεροσκαφών F-35.
Στο μεταξύ, η Τουρκία εξακολουθεί να δυσφορεί σε μεγάλο βαθμό με τη στήριξη των ΗΠΑ σε μια κουρδική πολιτοφυλακή στη βόρεια Συρία, την οποία η Αγκυρα θεωρεί προέκταση του PKK.
Παράλληλα, στην Ουάσιγκτον επικράτησε ενόχληση για το γεγονός ότι η Αγκυρα καθυστέρησε 20 μήνες να εγκρίνει την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, κάτι το οποίο εντέλει έκανε τον περασμένο Ιανουάριο. Το αμερικανικό Κογκρέσο ενέκρινε τότε την πώληση μαχητικών F-16 στην Τουρκία.
Από εκείνη τη στιγμή, αξιωματούχοι των ΗΠΑ έχουν αρχίσει να κάνουν λόγο για εκατέρωθεν επιθυμία εμβάθυνσης των συνομιλιών σε τομείς όπου οι δύο πλευρές μπορούν να συνεργαστούν.
«Αυτός θα είναι πιθανότατα ο πιο ουσιαστικός και πιο θετικός στρατηγικός μηχανισμός που είχαμε εδώ και χρόνια», ανέφερε ένας Αμερικανός αξιωματούχος ενόψει των συνομιλιών.
Στα τέλη Ιανουαρίου, οι Δημοκρατικοί γερουσιαστές Τζιν Σαχίν και Κρις Μέρφι επισκέφθηκαν την Τουρκία και συναντήθηκαν με τον Ερντογάν. Ο Μέρφι δήλωσε μάλιστα τότε ότι υπάρχει «σημαντική δυναμική» στις σχέσεις Αγκυρας και Ουάσιγκτον.
Σε συνέντευξή της στο Reuters, η Τζιν Σαχίν περιέγραψε τη συγκεκριμένη επίσκεψη ως «αρκετά θετική σε ό,τι αφορά την πρόοδο για μια επανεκκίνηση στις σχέσεις ΗΠΑ – Τουρκίας».
Δύσκολες συνομιλίες
Παρ’ όλα αυτά όμως, καμία από τις δύο πλευρές δεν έχει αυταπάτες ότι η διήμερη επίσκεψη των Τούρκων αξιωματούχων στην Ουάσιγκτον θα επιλύσει όλα τα υπάρχοντα προβλήματα μεταξύ των δύο συμμάχων, ενώ οι συνομιλίες αναμένονται ιδιαίτερα δύσκολες.
Τα πιο κρίσιμα θέματα αναμένεται να είναι η κατάσταση στη Συρία και οι ισχυρές οικονομικές σχέσεις της Αγκυρας με τη Ρωσία, οι οποίες –όπως τονίζει η Ουάσιγκτον– βοήθησαν τη Μόσχα να παρακάμψει κάποιες από τις κυρώσεις των ΗΠΑ.
Η Σαχίν δήλωσε επίσης ότι συζήτησε με τον Ερντογάν το ζήτημα των ρωσοτουρκικών σχέσεων, υποστηρίζοντας ότι δεν είναι προς το συμφέρον της Τουρκίας να κάνει τον Πούτιν «να αισθάνεται πως μπορεί να καταλάβει όποια χώρα θέλει», σε μια σαφή αναφορά στη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.
«Οι προοπτικές συνεργασίας για την Τουρκία είναι πολύ καλύτερες με τις ΗΠΑ παρά με τη Ρωσία», πρόσθεσε η Σαχίν.
Η Αγκυρα είναι αντίθετη στις δυτικές κυρώσεις που έχουν επιβληθεί στη Μόσχα, παρά το γεγονός ότι λέει πως επικρίνει τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Σημειώνεται μάλιστα ότι έχει καταφέρει να διατηρήσει στενές σχέσεις τόσο με τη Μόσχα όσο και με το Κίεβο καθ’ όλη τη διάρκεια του πολέμου, ενώ μεσολάβησε για τη σύναψη συμφωνίας σε ό,τι αφορά τα ουκρανικά σιτηρά.
Παράλληλα, το εμπόριο μεταξύ Αγκυρας και Μόσχας είχε μπει σε τροχιά άνθησης μέχρι που ένα εκτελεστικό διάταγμα από τις ΗΠΑ, τον περασμένο Δεκέμβριο, ήρθε να περιπλέξει ορισμένες τουρκικές πληρωμές για το ρωσικό πετρέλαιο, καθώς και τις πληρωμές της Ρωσίας για ένα ευρύ φάσμα τουρκικών εξαγωγών.
Ανώτεροι Αμερικανοί αξιωματούχοι έχουν ταξιδέψει επανειλημμένα στην Τουρκία προκειμένου να προειδοποιήσουν τις τουρκικές εταιρείες για τον κίνδυνο του να σταθούν εμπόδιο στις αμερικανικές κυρώσεις.
«Νομίζω ότι βλέπουμε πολύ καλύτερη συνεργασία εκεί», δήλωσε από την πλευρά του ο πρέσβης των ΗΠΑ στην Τουρκία Τζεφ Φλέικ.
Σε ό,τι αφορά τη Συρία, δεν είναι ιδιαίτερα πιθανή η επίτευξη κάποιας αξιοσημείωτης προόδου. Σημειώνεται ότι η στρατηγική της Ουάσιγκτον στη Συρία επικεντρώνεται στη μάχη εναντίον του Ισλαμικού Κράτους και στην εκπαίδευση συμμαχικών δυνάμεων.
«Είναι εμφανές ότι βλέπουμε ορισμένα πράγματα διαφορετικά, αλλά… τα συμφέροντά μας ευθυγραμμίζονται σε ό,τι αφορά τη μάχη κατά του ISIS», δήλωσε ο Φλέικ. «Προσπαθούμε να οικοδομήσουμε πράγματα σε τομείς όπου έχουμε ένα κοινό συμφέρον, παρά τις διαφορές».
Με πληροφορίες από Reuters
